Μπορεί να υπολογιστεί για ένα προϊόν, μια υπηρεσία, ένα άτομο ή ακόμα και μια χώρα και χρησιμοποιείται για να κατανοήσει τις επιπτώσεις που έχει η ανθρώπινη δραστηριότητα στο κλίμα της γης.

Εξετάζεται λοιπόν τη μέτρηση των αποτυπωμάτων άνθρακα, των προσωπικών αποτυπωμάτων άνθρακα, των μέσων εθνικών αποτυπώσεων και του παγκόσμιου αποτυπώματος.

• Μέτρηση αποτυπώματος άνθρακα

Η τυποποιημένη μονάδα μέτρησης για τα αποτυπώματα άνθρακα είναι ισοδύναμα διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Το CO2 συνδυάζει τη μέτρηση έξι τύπων αερίων θερμοκηπίου, ζυγίζοντας το κάθε ένα για το δυναμικό αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα για μια χρονική περίοδο περίπου 100 ετών. Τα αέρια περιλαμβάνουν διοξείδιο του άνθρακα (CO2), μεθάνιο (CH4), οξείδιο του αζώτου (N2O), υπερφθοράνθρακες (PFC), υδροφθοράνθρακες (HFC) και εξαφθοριούχο θείο (SF6).

Αν και το διοξείδιο του άνθρακα είναι το σημαντικότερο αέριο θερμοκηπίου, μετράμε τα ίχνη CO2, διότι συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων άλλων αερίων, όπως το μεθάνιο και το οξείδιο του αζώτου. Το CO2 είναι η διεθνής τυποποιημένη μονάδα μέτρησης που χρησιμοποιείται για τη λογιστική παρακολούθηση των αερίων θερμοκηπίου σε επιχειρήσεις, χώρες, εμπόριο άνθρακα και διεθνείς συμφωνίες.

•  Γεωργικό αποτύπωμα άνθρακα

Το 2011, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις εξέπεμψαν 6 δισεκατομμύρια τόνους αεριών ή διαφορετικά αποτέλεσαν το 13% των παγκοσμίων εκπομπών. Έτσι, ο γεωργικός τομέας είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος πομπός αερίων στον κόσμο μετά τον ενεργειακό τομέα.

•  Από πού όμως προέρχονται οι εκπομπές αερίων μιας γεωργικής εκμετάλλευσης;

Οι περισσότερες εκπομπές αερίων που σχετίζονται με τη γεωργία έχουν τη μορφή μεθανίου (CH4) και οξειδίου του αζώτου (N2O) και αντιπροσωπεύουν τις μεγαλύτερες πηγές οι οποίες αποτελούν το 65% των γεωργικών εκπομπών παγκοσμίως, όπως:

- Η εκπομπή αερίων από τα βοοειδή

- Η προσθήκη φυσικών ή συνθετικών λιπασμάτων στα εδάφη

Οι μικρότερες εκπομπές αφορούν:

- στη διαχείριση της κοπριάς

- στην καλλιέργεια ρυζιού

- στην καύση των φυτικών υπολειμμάτων των καλλιεργειών

- στη χρήση καυσίμων στις εκμεταλλεύσεις.

Σαφώς, στο επίπεδο της γεωργικής εκμετάλλευσης, το σχετικό μέγεθος των διαφόρων πηγών θα ποικίλει ευρέως ανάλογα με τον τύπο των καλλιεργούμενων προϊόντων, τις χρησιμοποιούμενες γεωργικές πρακτικές και τους φυσικούς παράγοντες όπως ο καιρός, η τοπογραφία και η υδρολογία.

•  Αλλάζουν όντως οι γεωργικές εκπομπές αερίων;

Από το 1990 έως το 2010, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων αυξήθηκαν κατά 8% και προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15% έως το 2030 όταν θα ανέλθουν σε περίπου 7 δισεκατομμύρια τόνους.

Αυτές οι αυξήσεις οφείλονται κυρίως στην αύξηση του πληθυσμού και στις διατροφικές προτιμήσεις στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Ο ρυθμός αύξησης των γεωργικών εκπομπών θα είναι μεγαλύτερος στην Ασία και την υποσαχάρια Αφρική, η οποία θα αντιπροσωπεύει τα δύο τρίτα της αύξησης της συνολικής ζήτησης τροφίμων κατά το πρώτο εξάμηνο του 21ου αιώνα.

Η παραγωγή φυτικών ελαίων και ζωικών προϊόντων - προϊόντων με υψηλή ένταση GHG - αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο μεταξύ των γεωργικών προϊόντων.

•  Ποιοί είναι οι τρόποι μείωσης των γεωργικών εκπομπών;

- Αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές (βελτιωμένη διαχείριση λιπασμάτων, καλλιέργεια συντήρησης)

- Καλύτερη διαχείριση βοσκοτόπων (αλλαγή σύνθεσης ζωοτροφών, αποκατάσταση υποβαθμισμένων εδαφών)

- Μείωση της προσφοράς βοείου κρέατος.

Οι εταιρείες, οι επιχειρήσεις αλλά και ο καθένας μας ξεχωριστά, θα πρέπει να λάβουμε ορισμένα μέτρα μείωσης των περιβαλλοντικών μας αποτυπωμάτων ώστε να μπορέσουμε να συμβάλλουμε στην άμβλυνση του προβλήματος της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής.

Διεργασίες αντιστάθμισης μέρους ή του συνόλου του αποτυπώματος άνθρακα μπορούν να εφαρμοσθούν ώστε τελικά να υπάρξουν οντότητες και δραστηριότητες ουδέτερες όσον αφορά στον άνθρακα.