Ποια ζιζάνια δημιουργούν σοβαρό πρόβλημα στους ελαιώνες;

Η ελιά όπως όλα τα οπωροφόρα δένδρα υποφέρει από τον ανταγωνισμό των ζιζανίων. Τα ζιζάνια δημιουργούν προβλήματα κατά τη συγκομιδή, ιδιαίτερα όταν είναι ξερά υπάρχει ο κίνδυνος πυρκαγιάς και αποτελούν ξενιστές επιβλαβών οργανισμών. Ωστόσο, από τη άλλη πλευρά, μπορούν να βοηθήσουν τη καλλιέργεια προστατεύοντας τα επικλινή εδάφη από τη διάβρωση και εμπλουτίζοντας το έδαφος με οργανική ουσία.

Στη χώρα μας τα σπουδαιότερα ζιζάνια που προκαλούν προβλήματα στους ελαιώνες είναι:

-η αγριάδα (Cynodon dactylon),

-η περιπλοκάδα (Convolvulus arvensis),

-ο βέλιουρας (Sorgum halepense),

-η κύπερη (Cyperus sp.),

-η οξαλίδα (Oxalis pes-caprae),

-τα σινάπια (Sinapis spp) και

-τα βάτα (Rubus fruticosus).

Η οξαλίδα αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα στους ελαιώνες της νότιας Ελλάδας (Κρήτη, Πελοπόννησος) όπου οι ήπιες θερμοκρασίες του χειμώνα ευνοούν την ανάπτυξη της ακόμη και τους χειμερινούς μήνες. Παράλληλα, κατά την περίοδο συγκομιδής των ελαιόκαρπων η οξαλίδα δημιουργεί ένα πυκνό χλοοτάπητα ο οποίος δυσκολεύει τη συλλογή του καρπού από το έδαφος. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο έντονο, όταν χρησιμοποιούνται δίχτυα για τη συλλογή του καρπού. Παρ΄ όλ΄ αυτά, σε επικλινή εδάφη η οξαλίδα, παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί στη συλλογή του καρπού, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «χρήσιμο» ζιζάνιο, καθώς ο χλοοτάπητας που σχηματίζει προστατεύει το έδαφος από τη διάβρωση και βοηθάει στη καλύτερη απορρόφηση του νερού της βροχής. Επιπλέον, ο χλοοτάπητας αυτός που το υπέργειο μέρος του ξεραίνεται την άνοιξη δεν ανταγωνίζεται το δένδρο της ελιάς κατά τη περίοδο της καρποφορίας και της έντονης βλάστησής του, ενώ με τη σήψη των υπόγειων μερών βελτιώνεται και η υφή του εδάφους.

Τα βάτα αναφέρονται ως σοβαρό πρόβλημα σε πολλούς ελαιώνες γιατί με την ανάπτυξη τους παρεμποδίζουν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και κυρίως τη συγκομιδή.

Η αγριάδα αποτελεί και στην ελιά όπως και σε άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες πρόβλημα γιατί σχηματίζει ριζώματα που εισδύουν σε μεγάλο βάθος και ανταγωνίζεται σοβαρά τα ελαιόδεντρα σε νερό και θρεπτικά στοιχεία.

Αντιμετώπιση ζιζανίων

Παλαιότερα ο μόνος τρόπος για να απαλλάξουμε τους ελαιώνες από τα ζιζάνια ήταν η καλλιέργεια του εδάφους. Η καλλιέργεια του εδάφους των ελαιώνων ακόμη και σήμερα παραμένει ένας από τους αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης πολλών ζιζανίων.

Χημική καταπολέμηση

Αρκετά ζιζανιοκτόνα δίνουν ικανοποιητική λύση στην καταστροφή των περισσότερων ζιζανίων σε ξηρικούς ελαιώνες. Ο έλεγχος των ζιζανίων γίνεται είτε με επεμβάσεις στο έδαφος, στο φύλλωμα, προφυτρωτικά ή μεταφυτρωτικά.

Η ζιζανιοκτονία μπορεί να αντικαταστήσει την εδαφοκαλλιέργεια εφόσον εφαρμόζονται τα κατάλληλα ζιζανιοκτόνα στη σωστή δόση για κάθε περίπτωση. Στα μεσαία έως ελαφρά εδάφη χρησιμοποιούνται μικρές δόσεις ζιζανιοκτόνων. Καλό θα ήταν να αποφεύγετε η χρήση του ίδιου ζιζανιοκτόνου επί σειρά ετών στο ίδιο έδαφος γιατί μπορεί να δημιουργηθεί ανθεκτικότητα των ζιζανίων ως προς το ζιζανιοκτόνο, ενώ είναι δυνατό να συγκεντρωθούν στο έδαφος επικίνδυνες ποσότητες δραστικής ουσίας που μπορεί να βλάψουν το δένδρο της ελιάς.

Για διευκόλυνση της συγκομιδής χρειάζεται να διατηρείται καθαρό το έδαφος κατά το χειμώνα και για το λόγο αυτό συνιστάται η εφαρμογή ενός προφυτρωτικού σκευάσματος και αν υπάρχει μικρή βλάστηση να προστίθεται ένα άλλο ζιζανιοκτόνο που δρα από το φύλλωμα.

Στα επικλινή εδάφη αποφεύγουμε τη χρήση προφυτρωτικών ζιζανιοκτόνων διότι επιδιώκουμε να αναπτυχθεί μία μικρή βλάστηση που προστατεύει το έδαφος από τη διάβρωση. Στη περίπτωση αυτή μετά την ανάπτυξη της βλάστησης στις αρχές της άνοιξης εφαρμόζουμε ζιζανιοκτόνα που νεκρώνουν τα ήδη βλαστημένα ζιζάνια, με αποτέλεσμα να εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία.

ΠΗΓΗ: Μαθήματα Ελαιοκομίας, Ευάγγελος Σφακιωτάκης εκδόσεις typo MAN, 1993 Σελ: 95-97