Στις 5 Ιουνίου του 2019, θεσπίστηκε ο νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2019/1009 σχετικά με την διάθεση προϊόντων λίπανσης.
Η έναρξη του κανονισμού μπαίνει σε ισχύ από την 20η ημέρα από την δημοσίευσή του, δίνοντας στους παραγωγούς μια τριετής μεταβατική περίοδο που αποβλέπει στην συμμόρφωση και ομαλή ένταξη των παραγωγών και όσων άλλων αφορά, σε αυτή τη νομοθεσία, και βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή από τις 16 Ιουλίου 2022.
Ο παρών κανονισμός καλύπτει σχεδόν αποκλειστικά την παραγωγή και κυκλοφορία οργανικών και ανόργανων λιπασμάτων, ενώ επίσης συμπεριλαμβάνεται η αξιοποίηση ανακυκλωμένων ή οργανικών υλικών με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας και την μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από θρεπτικά στοιχεία τα οποία εισάγονται από τρίτες χώρες.
Η θέσπιση του κανονισμού προβλέπει επίσης την κατάργηση του μέχρι τώρα κανονισμού (ΕΕ) 2003/2003 και επισημάνει τροποποιήσεις των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 και (ΕΚ) αριθ. 1107/2009.
Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1009, ορίζεται ως «προϊόν λίπανσης»:
κάθε ουσία, μείγμα, μικροοργανισμός ή οποιοδήποτε άλλο υλικό που χορηγείται ή προορίζεται να χορηγηθεί σε φυτά ή στη ριζόσφαιρά τους ή σε μανιτάρια ή στη μυκητόσφαιρά τους ή προορίζεται να αποτελέσει αυτή τη ριζόσφαιρα ή μυκητόσφαιρα, είτε σε καθαρή μορφή είτε αναμεμειγμένο με άλλο υλικό, με σκοπό να παράσχει θρεπτικά στοιχεία στα φυτά ή στα μανιτάρια ή να βελτιώσει την αποδοτικότητα της θρέψης τους.
Ο ορισμός αυτός τροποποιήθηκε κατάλληλα ώστε να συμπεριλαμβάνονται στα προϊόντα λίπανσης νέες κατηγορίες λιπασμάτων, προωθώντας με αυτόν τον τρόπο λιπάσματα με μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Οι απαιτήσεις του νέου κανονισμού σχετίζονται άμεσα με την ποιότητα, την ασφάλεια και τις απαραίτητες επισημάνσης αυτών των προϊόντων.
Στον νέο κανονισμό, σε αντίθεση με τον καταργούμενο κανονισμό (ΕΕ) 2003/2003 ο οποίος αποσκοπούσε κυρίως στην χρήση ανόργανων λιπασμάτων, καλύπτονται πλέον επτά κατηγορίες λιπασμάτων.
Κατηγορίες Προϊόντων
1. Λιπάσματα
Α) Οργανικά
Β) Οργανο-ανόργανα λιπάσματα
Γ) Ανόργανα λιπάσματα (μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά)
2. Υλικά ασβέστωσης
3. Βελτιωτικά εδάφους (οργανικά και ανόργανα)
4. Υποστρώματα καλλιεργειών
5. Αναστολείς
Α) Νιτροποίησης
Β) Απονίτρωσης
Γ) Ουρεάσης
6. Βιοδιεγέρτες Φυτών
Α) Μικροβιακοί
Β) Μη μικροβιακοί
7. Σύμμεικτα προϊόντα λίπανσης
Η προσθήκη των νέων κατηγοριών συνοδεύεται από παραμέτρους στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οριακές τιμές σχετικά με τοξικούς επιμολύντες όπως το κάδμιο, το εξασθενές χρώμιο, μόλυβδος, υδράργυρος, νικέλιο και ανόργανο αρσενικό, καθώς ορίζονται όρια σχετικά με την υπέρβαση παθογόνων παραγόντων που μπορεί να προκύψουν. Η εφαρμογή αυτών των ορίων αντικατοπτρίζει την ανησυχία και το ενδιαφέρον της ΕΕ ως προς την υγεία όλων των ζώντων οργανισμών και του περιβάλλοντος καθώς επίσης διασφαλίζει ένα επίπεδο προστασίας των εδαφών. Παράλληλα, προβλέπονται απαιτήσεις σχετικά με τα ελάχιστα και μέγιστα όρια περιεκτικότητας θρεπτικών στοιχείων στις προαναφερόμενες κατηγορίες λιπασμάτων.
Η θέσπιση αυτού του κανονισμού πέραν των υπολοίπων που έχουν ήδη αναφερθεί, αποβλέπει την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και στην ελάττωση των εισαγώμενων λιπασμάτων τα οποία προέρχονται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, έχει δωθεί ιδιαίτερη έμφαση στην σήμανση CE των προϊόντων λίπανσης καθώς και στις επισημάνσεις των αναγραφόμενων συσκευασιών, αλλά και στην διαδικασία αξιολόγησής τους.
