H ανθοφορία είναι το πιο κρίσιμο στάδιο για την εγκατάσταση και εξάπλωση του μύκητα, καθώς κατά την περίοδο αυτή το δυναμικό ανάπτυξης του παθογόνου και οι καιρικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξή του. Προσβαλλόμενα φυτικά μέρη (άνθη, φύλλα) κατά το στάδιο αυτό αποτελούν τη βάση για την περαιτέρω εξάπλωση της ασθένειας.

Από τα μολυσμένα φύλλα και τους κλάδους, ο μύκητας εξαπλώνεται στους αναπτυσσόμενους καρπούς μέσω του ποδίσκου.

Σε ποικιλίες με επιμήκεις καρπούς (π.χ. Καλαμών), η σήψη ξεκινά συνήθως από το κορυφαίο άκρο και επεκτείνεται στην υπόλοιπη επιφάνεια.

Στις ποικιλίες με μεγάλους καρπούς, τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται ως κυκλικές βυθισμένες κηλίδες ή υπό την μορφή ομόκεντρων δακτυλίων ξεκινώντας από το κέντρο της προσβολής.

Σε ώριμους καρπούς, παρατηρείται μια εσωτερική φαιά σήψη της σάρκας γύρω από την κηλίδα.

Το λάδι που παράγεται από μολυσμένους καρπούς είναι υποβαθμισμένης ποιότητας, έχει κοκκινωπό χρώμα και παρουσιάζονται χημικές μεταβολές στην σύσταση του, όπως η υψηλή οξύτητα και η μείωση της β-σιτοστερόλης, των πολυφαινολών και της α-τοκοφερόλης.

Επιδημιολογία

Το ποσοστό του μολύσματος (σπόρια, μυκήλιο) του γλοιοσπορίου στους φυτικούς ιστούς φτάνει το μέγιστο κατά την ανθοφορία, καθώς και όταν πλησιάζουμε στη συγκομιδή. Η πίεση προσβολής επηρεάζεται από τις πρακτικές διαχείρισης και είναι υψηλότερη στα συστήματα πυκνής φύτευσης.

Οι λανθάνουσες μολύνσεις την άνοιξη αποτελούν ένα σημαντικό στάδιο του κύκλου της ασθένειας, διότι δεν δίνουν συμπτώματα μέχρι το φθινόπωρο. Ανάλογα με την πυκνότητα του αρχικού μολύσματος και την ποικιλία, οι φθινοπωρινές υγρασίες και η προοδευτική ωρίμανση με την μείωση της φυσικής προστασίας του καρπού, οδηγούν σε έξαρση των συμπτωμάτων και σοβαρή ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση του καρπού και του ελαιόλαδου.

Συμπερασματικά, οι επεμβάσεις από την χρονική περίοδο πριν την ανθοφορία μέχρι και την καρπόδεση έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση στην πυκνότητα του μολύσματος και των λανθανουσών μολύνσεων.

Αντιμετώπιση γλοιοσπορίου – Νεα στρατηγική

Παραδοσιακά αλλά ακόμη και σήμερα, τα χαλκούχα σκευάσματα αποτελούσαν την βασική επέμβαση προστασίας απο τον μύκητα, και μάλιστα όχι στο κατάλληλο στάδιο της άνοιξης αλλά το φθινόπωρο σε θεραπευτικούς ψεκασμούς χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα τα χαλκούχα καλούνταν να λύσουν κάθε μυκητολογικό πρόβλημα στην ελιά, ενώ το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους βρίσκεται πάντα κάτω από αξιολόγηση και περιορισμούς, χωρίς να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ευαίσθητη περίοδο της άνθησης.

Μετά από πολυετή και εκτεταμένο πειραματισμό στον αγρό και στο εργαστήριο, η ομάδα της BASF έχει πλέον τεκμηριωμένα αποδείξει ότι η νέα προσέγγιση με τα καινοτόμα μυκητοκτόνα σκευάσματα Insignia 20WG και το βιολογικό Serifel WP είναι δυνατή η προστασία από το γλοιοσπόριο, χωρίς την ανάγκη χαλκούχων, πλήν της περιόδου του κλαδέματος για απολύμανση πληγών από βακτήρια κυρίως. Την αξία του προγράμματος αναγνωρίζουν σήμερα πολλοί παραγωγοί απολαμβάνοντας την ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση του προϊόντος που παράγουν, τόσο του ελαιολάδου όσο και της επιτραπέζιας ελιάς.

 

Oι εφαρμογές Insignia 20WG / Serifel WP συνδυάζονται με τη χρήση του βιοδιεγέρτη (CE, 2019/1009/PFC-6) Kelpak , για καλύτερη γονιμοποίηση/δέσιμο, ειδικά κάτω από αντίξοες συνθήκες όπως είναι οι βροχοπτώσεις, χαμηλές ή απότομες μεταβολές θερμοκρασίας την χρονική αυτή περίοδο.

Η άριστη αντισποριογόνος και διελασματική δράση του Insignia 20WG εξασφαλίζει μεγάλη προστασία και μείωση των μολυσμάτων.

Το Insignia 20WG όπως και το Serifel WP είναι σκευάσματα εκλεκτικά και ασφαλή στα ευαίσθητα άνθη της ελιάς, σε αντίθεση με τα χαλκούχα που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν την περίοδο αυτή. Μπορούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα φυτοπροστασίας με σκευάσματα Bt (Xentari, κ.α.) ή άλλα εγκεκριμένα εντομοκτόνα, για την ταυτόχρονη μείωση των πληθυσμών της ανθόβιας γενιάς του πυρηνοτρήτη.

Oι εφαρμογές του Serifel WP γίνονται προληπτικά και συνιστάται να εφαρμόζεται απογευματινές ώρες. Την άνοιξη και το φθινόπωρο μέχρι την συγκομιδή του καρπού, οι ήπιες καιρικές συνθήκες ευνοούν τον πολλαπλασιασμό και την εγκατάσταση του Bacillus amyloliquefasciens MBI600 στους καρπούς και στα φύλλα, αποτρέποντας την εγκατάσταση του γλοιοσπορίου, ενώ δεν εκπλένεται απο την βροχή και δεν επιβαρύνει τον ελαιόκαρπο με υπολείμματα. Το Serifel WP είναι ασφαλές τα ωφέλιμα αρθρόποδα, όπως και για τις μέλισσες και είναι κατάλληλο για χρήση στην βιολογική γεωργία.

Η αποτελεσματικότητα του Serifel WP στο γλοιοσπόριο είναι παρόμοια ή ανώτερη από τα χαλκούχα σκευάσματα, δεν εκπλένεται από την βροχή και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια στην περίοδο της άνθησης (Σαρέλλης Δ και συν. 2022).

Βιβλιογραφία:

Αξιολόγηση του βιολογικού σκευάσματος Serifel στην καταπολέμηση μυκήτων Colletortichum spp. Σαρέλλης Δ., Λαγογιάννη Χ., Μπιτιβάνος Σ., Σέρβης Δ., Τζήμα Α., Παπλωματάς Ε. 20ο Συνέδριο Ελληνικής Φυτοπαθολογικής Εταιρείας. 202

Αξιολογηση της αποτελεσματικότητας χημικών σκευασμάτων εναντίον μυκήτων Colletortichum spp. που προκαλούν την ασθένεια του γλοιοσπόριου της ελιάς. Σαρέλλης Δ., Λαγογιάννη Χ., Χυσάι Π., Πάτσης Γ., Τζήμα Α., Παπλωματάς Ε. 20ο Συνέδριο Ελληνικής Φυτοπαθολογικής Εταιρείας. 2022.