Tο σιτάρι έχει τις μεγαλύτερες ανάγκες σε νερό το διάστημα μεταξύ του καλαμώματος και της άνθησης. Η έλλειψη νερού στο βλαστικό στάδιο έχει ως συνέπεια τον περιορισμό της ανάπτυξης των φύλλων και των αδελφιών και στο στάδιο του καλαμώματος επιταχύνει τη γήρανση των βλαστών και των φύλλων ενώ παράλληλα μειώνει τον αριθμό των σταχυδίων. Επιπλέον, η έλλειψη υγρασίας κατά τη διάρκεια γεμίσματος του κόκκου μειώνει το μέγεθος του και σε παρατεταμένη ξηρασία προκαλεί τη συρρίκνωση του κόκκου.

Η ιδανική ποσότητα βροχοπτώσεων για μέγιστη απόδοση εκτιμάται να είναι 250 έως 1000 mm. Ωστόσο, εκτός από το ύψος των βροχοπτώσεων σημαντικό ρόλο έχει και η κατανομή τους. Στην Ελλάδα το μεγαλύτερο ποσοστό των βροχοπτώσεων κατανέμεται το φθινόπωρο και το χειμώνα, με αποτέλεσμα η απόδοση των σιτηρών να εξαρτάται κατά ένα μεγάλο βαθμό από την πιθανότητα βροχής στα τελευταία στάδια ανάπτυξης των φυτών.

Τα χειμερινά σιτηρά συνήθως καλλιεργούνται σε αγροτεμάχια μη αρδευόμενα ωστόσο, όταν καλλιεργούνται σε αρδευόμενες εκτάσεις για την αμειψισπορά ανοιξιάτικων καλλιεργειών, η άρδευση σε παρατεταμένες ξηρασίες είναι ευνοϊκή.

Από τι εξαρτάται η αποτελεσματικότητα της άρδευσης των χειμερινών σιτηρών;

Για να είναι η άρδευση των χειμερινών σιτηρών αποτελεσματική θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η εποχή που θα εφαρμοστεί. Σε σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος, η άρδευση αυξάνει τις αποδόσεις, ενώ όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες αργά την άνοιξη, η άρδευση μπορεί να μειώσει τις αποδόσεις. Και αυτό συμβαίνει διότι η υγρασία σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες ευνοεί την ανάπτυξη μυκητολογικών προσβολών που προκαλούν καταστροφή των φύλλων. Επίσης η άρδευση σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης ή κατά την ωρίμανση μπορεί να προκαλέσει πλάγιασμα των φυτών, φύτρωμα των σπόρων στο στάχυ και μείωση της περιεκτικότητας της πρωτεΐνης στους κόκκους.

Επιπλέον, στα μη καλά στραγγιζόμενα και βαριά εδάφη, είναι πιθανό μετά από έντονες βροχοπτώσεις να δημιουργηθούν λιμνάζοντα νερά προκαλώντας ασφυξία στα φυτά με αποτέλεσμα την εκδήλωση ξήρανσης και κιτρινίσματος των κατώτερων φύλλων. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να πραγματοποιηθεί απομάκρυνση του νερού, ανοίγοντας αυλάκια κατά θέσεις στον αγρό.

Παρόλο, που το σιτάρι μπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικίλα εδάφη, για μέγιστες αποδόσεις ιδανικά θεωρούνται εκείνα που είναι γόνιμα, βαθιά και καλώς σταγγιζόμενα ιλυοπηλώδη ή αργιλοπηλώδη. Επιπλέον, σε εδάφη με pH 7 έως 8,5 παρατηρούνται υψηλότερες αποδόσεις.

Το σιτάρι μπορεί και προσαρμόζεται σε μεγάλη ποικιλία εδαφοκλιματικών συνθηκών

Ευνοείται από σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες, με ελάχιστη θερμοκρασία φυτρώματος και ανάπτυξης των φυτών 3ο - 4^οC, άριστης 20 – 25^οC και μέγιστης 32 έως 35^οC. Η θερμοκρασία που επικρατεί στο έδαφος σε βάθος από 1 έως 3 εκατοστά, εμφανίζει ιδιαίτερη σημασία καθώς βρίσκεται η στεφανή του φυτού, όπου οι ζημίες της επηρεάζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την ανάπτυξη και την επιβίωση του φυτού απ' ότι οι ζημίες που υφίστανται στο υπέργειο τμήμα του φυτού.

Θερμοκρασίες ημέρας άνω των 30^οC ευνοούν τη γρήγορη ανάπτυξη των φυτών και επιταχύνουν την ξήρανση του φυλλώματος και μειώνουν την αύξηση του κόκκου.

Σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του στάχυ έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του ύψους των φυτών, τη δημιουργία φύλλου-σημαία με φαρδύτερο έλασμα και αύξηση του αριθμού των ανθέων ανά στάχυ.

Οι θερμοκρασίες κατά το στάδιο γεμίσματος του κόκκου παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο καθώς καθορίζουν τον αριθμό των κόκκων και το βάρος τους. Συγκεκριμένα, υψηλές θερμοκρασίες και αποξηραντικοί άνεμοι συντελούν στην ανάπτυξη συρρικνωμένων κόκκων.

Πηγή

Δ. Παπακώστα - Τασοπούλου, Καθηγήτρια Γεωπονικής Σχολής Α.Π.Θ, Ειδική Γεωργία, Σιτηρά & Ψυχανθή 2012