Παρασκευή, 12 Ιουνίου 2020

Τροφοπενία ψευδαργύρου στα φυτά: 7 δεδομένα, συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης

Γράφει: η Ομάδα γεωπόνων της Farmacon - Farmacon Team

Αν και ο ψευδάργυρος θεωρείται Μικροστοιχείο, ο ρόλος του είναι ζωτικής σημασίας για τα φυτά και έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο και στον άνθρωπο.

1. Η ανεπάρκεια ψευδαργύρου επηρεάζει τόσο την απόδοση των φυτών όσο και την ανθρώπινη υγεία.

Με περισσότερους από 9 δισεκατομμύρια ανθρώπους να αναμένεται να πλημμυρίσουν τη γη έως το 2050, η ανεπάρκεια ψευδαργύρου στα φυτά γίνεται όλο και πιο ανησυχητική, τόσο για την υγεία των φυτών όσο και για τη δημόσια υγεία, ειδικά για την υγεία των παιδιών.

Έτσι, η λίπανση με ψευδάργυρο παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη επαρκούς απόδοσης για να τροφοδοτήσει τον αυξανόμενο πληθυσμό και να βελτιώσει τη διατροφή των δισεκατομμυρίων, καθώς ο ψευδάργυρος στα φυτά απορροφάται από τον άνθρωπο.

Ως αποτέλεσμα, υπάρχει μια αυξανόμενη ζήτηση για ψευδάργυρο ως μικροθρεπτικό στοιχείο στη γεωργία [βλ. Έκθεση

2. Το σιτάρι, το καλαμπόκι, το ρύζι, το βαμβάκι και τα εσπεριδοειδή, είναι πιο ευαίσθητα σε αυτήν την ανεπάρκεια από ότι άλλες καλλιέργειες

Αν και η ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να επηρεάσει πολλές καλλιέργειες, ορισμένες, όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, το ρύζι, το βαμβάκι και τα εσπεριδοειδή, είναι πιο ευαίσθητες σε αυτήν την ανεπάρκεια από άλλες. Εκτιμάται ότι τα μισά εδάφη καλλιέργειας δημητριακών πάσχουν από ανεπάρκεια ψευδαργύρου, καθιστώντας έτσι ουσιαστικά απειλή για την ανθρώπινη υγεία, ιδιαίτερα την υγεία των παιδιών, σε περιοχές με ψευδάργυρο.

3. Οι εδαφολογικές αναλύσεις είναι η καλύτερη μέθοδος για την εκτίμηση της έλλειψης ψευδαργύρου

Δεδομένου ότι η κρυφή ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να προκαλέσει σημαντικές απώλειες στην απόδοση της καλλιέργειας, η εδαφολογική ανάλυση είναι η καλύτερη μέθοδος για την αξιολόγηση της διαταραχής του ψευδαργύρου.

Ανάλυση των ιστών των φυτών, μαζί με οπτική επιθεώρηση, είναι μια συμπληρωματική μέθοδος. Για παράδειγμα, ο αραβόσιτος που πάσχει από ανεπάρκεια ψευδαργύρου θα αναπτύξει λευκές ή κίτρινες λωρίδες παράλληλες προς το μεσογειακό στα νεαρά φύλλα.

4. Η λίπανση με ψευδάργυρο παίζει κρίσιμο ρόλο στην απόκτηση επαρκούς απόδοση

Με τα σωστά λιπάσματα, η ανεπάρκεια ψευδαργύρου στα φυτά μπορεί να ξεπεραστεί. Τα φυτά χρειάζονται συνήθως μια μικρή ποσότητα ψευδαργύρου (20-100 ppm).

5. Εδαφολογικές εφαρμογές λιπασμάτων ψευδαργύρου είναι η καλύτερη μέθοδος για τη διόρθωση ελλείψεων

6. Η διαφυλλική εφαρμογή επίσης, χρησιμεύει ως συμπληρωματική προσέγγιση.

7. Για ορθή απορρόφηση από τα φυτά, ο ψευδάργυρος πρέπει να διαλυθεί σε νερό.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα χηλικά μικροθρεπτικά συστατικά παραμένουν διαλυτά περισσότερο στο έδαφος, επομένως το φυτό έχει περισσότερο χρόνο για πρόσληψη.

zinc 2

Το επίπεδο του ψευδαργύρου στο έδαφος σχετίζεται άμεσα με το μητρικό πέτρωμα. Τα εδάφη που προέρχονται από πυριτικά μητρικά υλικά περιέχουν μικρά ποσοστά του στοιχείου.

Ο διαθέσιμος ψευδάργυρος επηρεάζεται από το pH, την προσρόφησή του στις επιφάνειες της αργίλου, την οργανική ουσία, τη συμπλοκοποίηση από την οργανική ουσία, τις αλληλεπιδράσεις με άλλα θρεπτικά στοιχεία (φώσφορος, χαλκός) και τις κλιματικές συνθήκες.

ΕΛΙΑ

Συμπτώματα-Ζημία

Στην καλλιέργεια της Ελιάς, η τροφοπενία Zn προκαλεί μεσονεύρια χλώρωση στα φύλλα τα οποία γίνονται ανοιχτόχρωμα, έντονη μικροφυλλία και βραχυγονάτωση.

ΑΚΤΙΝΙΔΙΟ

Συμπτώματα-Ζημία

Λαμπερή κιτρινωπή μεσονεύρια χλώρωση των παλαιών φύλλων με όλα τα νεύρα, ακόμα και τα πολύ λεπτά να παραμένουν πράσινα . Σε σοβαρή έλλειψη μπορεί να έχουμε βραχυγονάτωση και μικροφυλλία, αλλά σε αντίθεση με τα άλλα οπωροφόρα η ακτινιδιά δεν αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα.

ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ

Συμπτώματα-Ζημία

Τα φυτά έχουν περιορισμένη-συμπιεσμένη ανάπτυξη με μικρά μεσογονάτια διαστήματα (“squatted growth”), αφού ο ψευδάργυρος (Zn) που λείπει είναι πρόδρομος αυξίνης. Εμφανίζονται στενές, απαλές κιτρινωπές ή ασπριδερές λωρίδες ανάμεσα από τα νεύρα ενώ στο κεντρικό νεύρο, η κορυφή και τα περιθώρια μπορεί να παραμένουν πράσινα (“streaky appearance’).

Τα συμπτώματα γενικά δεν ξεκινούν από τα ανώτερα φύλλα αλλά από τα ώριμα φύλλα κοντά στη κορυφή και αργότερα εμφανίζονται και στα νέα κορυφαία φύλλα. Τα νεότερα φύλλα μπορεί να γίνουν πλήρως χλωρωτικά-κιτρινωπά ή λευκασμένα (""white bud"").

Σε προχωρημένο στάδιο οι λωρίδες συνενώνονται δημιουργώντας πλατιά λευκασμένη έως κιτρινωπή ζώνη και από τις 2 πλευρές του κεντρικού νεύρου, μεταξύ αυτού και των περιθωρίων του ελάσματος, ενώ αργότερα μπορεί να επεκτείνεται καλύπτοντας και τα περιθώρια του ελάσματος. Ερυθρές αποχρώσεις μπορεί να εμφανίζονται στα περιθώρια του ελάσματος και στο στέλεχος.

Σε σοβαρή έλλειψη η φυτεία έχει γενικά καχεκτική-«θαμνώδη» εμφάνιση, κυρίως λόγω των μικρών μεσογονάτιων διαστημάτων και φαρδιές λευκο-κίτρινες λωρίδες στα φύλλα.

aravositos aneparkeia pseudargyrou

ΒΑΜΒΑΚΙ

Συμπτώματα-Ζημία

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται αρχικά στα νέα φύλλα, στο άνω τμήμα του φυλλώματος, αφού ο Zn είναι σχετικά λίγο ευκίνητος μέσα στο φυτό. Στα νεαρά φύλλα έχουμε έντονη μεσονεύρια χλώρωση έως κιτρίνισμα, ενώ τα νεύρα παραμένουν πράσινα. Στη συνέχεια αυτά τα φύλλα αποκτούν μπρούτζινες αποχρώσεις και νεκρωτικές κηλίδες μεταξύ των νεύρων, γίνονται παχύτερα και δερματώδη και τα άκρα τους κάμπτονται-συστρέφονται προς τα πάνω.

Σε σοβαρή έλλειψη τα φυτά είναι πιο κοντά, με περιορισμένη ανάπτυξη, μικρά μεσογονάτια διαστήματα (“resetting”) και μικρά φύλλα, αφού ο Zn που λείπει είναι πρόδρομος αυξίνης. Επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη και ωρίμανση των καρυδιών, το ύψος παραγωγής και η ποιότητα των ινών.

ΚΕΡΑΣΙ

Συμπτώματα-Ζημία

Τα φύλλα είναι μικρά, στενά, με μεσονεύριες χλωρώσεις, σχεδόν άμισχα και σχηματίζουν χαρακτηριστικές τούφες στις κορυφές των βλαστών (ομπρέλα). Σε προχωρημένα στάδια της τροφοπενίας νεκρώνονται πολλοί ανθοφόροι και βλαστοφόροι οφθαλμοί με συνέπεια να παρατηρείται καθυστερημένη άνθηση. Οι καρποί αλλάζουν πρόωρα χρωματισμό. Αρχικά παίρνουν ένα λευκό-μπεζ χρώμα, ενώ στη συνέχεια γίνονται κοκκινωποί και έχουν επίμηκες σχήμα.

Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως η έλλειψη ψευδαργύρου σχετίζεται με το σχίσιμο των καρπών. Τελικά, παρατηρείται πρόωρη καρπόπτωση. Ορισμένες φορές η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να συνυπάρχει με την έλλειψη σιδήρου . Μετά από μεγάλη πτώση οφθαλμών, ανθέων και καρπών η παραγωγή μπορεί να μειωθεί τόσο πολύ μέχρι και να μηδενιστεί.

kerasi aneparkeia pseudargyrou

ΜΗΛΟ

Συμπτώματα-Ζημία

Μικροφυλλία: φύλλα μικρά-στενά (“little leaf”), μάλλον χλωρωτικά ακανόνιστα, με κυματοειδή περίμετρο-ζαρωμένα , παραμορφωμένα νεαρά φύλλα. Σε πιο προχωρημένο στάδιο έχουμε χλώρωση μεταξύ των νεύρων των φύλλων και αποφύλλωση του τμήματος των βλαστών λίγο πριν τη κορυφή τους με παράλληλο σχηματισμό ροζέτας (leaf rosettes-μικρά μεσογονάτια μεταξύ των φύλλων που σχηματίζουν τούφα) στην κορυφή.

Επίσης περιορισμένη ανάπτυξη της βλάστησης, περιορισμένη ανθοφορία και καρπόδεση, μικροκαρπία στο άνω τμήμα της κόμης του δένδρου, παραμόρφωση και προβλήματα ποιότητας (poor skin finish) και χρωματισμού του φλοιού των καρπών και τελικά σημαντική καρπόπτωση και μείωση της παραγωγής.

mhlo aneparkeia pseudargyrou

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ

Συμπτώματα-Ζημία

Αρχικά, παρατηρούνται σποραδικά ακανόνιστου σχήματος χλωρωτικές έως ασπριδερές κηλίδες μεταξύ των πράσινων νεύρων στα νέα φύλλα, που μένουν μικρότερα του κανονικού. Περισσότερο έντονα είναι τα συμπτώματα στη νότια πλευρά της κόμης. Σε σοβαρή έλλειψη, ιδιαίτερα σε αλκαλικά εδάφη ή όπου υπάρχει περίσσεια Ρ ή Κ, τα νέα φύλλα γίνονται πολύ μικρά-καχεκτικά, στενά και πιο αιχμηρά, παραμορφωμένα με έντονη χλώρωση έως ελαφρό κιτρίνισμα μεταξύ των πράσινων νεύρων τους που περιβάλλονται από ακανόνιστη πράσινη λωρίδα. Στις χλωρωτικές περιοχές, περιστασιακά μπορεί να παρατηρούνται πάρα πολύ μικρά πράσινα στίγματα.

Τα φύλλα σχηματίζουν ροζέτα, αφού οι βλαστοί στη κορυφή τους έχουν περιορισμένη επιμήκυνση και πολύ μικρά μεσογονάτια διαστήματα. Παρατηρείται πτώση ανθέων, ξήρανση βλαστών, μειωμένη ανάπτυξη και καρποφορία και έντονη μικροκαρπία με ακανόνιστο σχήμα, ιδιαίτερα στις κορυφές των δένδρων. Οι καρποί έχουν πιο φτωχή γεύση, μειωμένη περιεκτικότητα σε Ολικά Διαλυτά Στερεά, λεπτό φλοιό με ανοιχτότερο χρωματισμό και παρατηρείται καρπόπτωση. Τα συμπτώματα είναι πιο έντονα στην ηλιαζόμενη πλευρά των δένδρων.

portokali aneparkeia pseudargyrou

ΡΟΔΑΚΙΝΟ

Συμπτώματα-Ζημία

Τα φύλλα είναι μικρά, στενά, επιμήκη, σχεδόν άμισχα έχουν κυματοειδή περιφέρεια και παρουσιάζουν μεσονεύριες χλωρώσεις και πράσινο χρώμα στα νεύρα . Οι βλαστοί είναι γυμνοί σε πολλά σημεία αλλά στις κορυφές τους φέρουν τούφες φύλλων σε χαρακτηριστικό σχήμα ομπρέλας. Σε περιπτώσεις μεγάλης έλλειψης πολλοί ανθοφόροι και βλαστοφόροι οφθαλμοί νεκρώνονται και πέφτουν.

Οι καρποί που βρίσκονται στα ανώτερα τμήματα των δένδρων γίνονται μικρότεροι από το κανονικό, μαυρίζουν γρήγορα, μαλακώνουν και παραμορφώνονται. Είναι πεπλατυσμένοι και στο άκρο τους σχηματίζεται ένα ράμφος. Μετά από μεγάλη πτώση οφθαλμών, ανθέων και καρπών η παραγωγή μπορεί να μειωθεί τόσο πολύ που μπορεί να μηδενιστεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις η έλλειψη ψευδαργύρου συνυπάρχει με την έλλειψη σιδήρου.

ΣΙΤΑΡΙ

Συμπτώματα-Ζημία

Περιορισμός αύξησης, φτωχό αδέλφωμα, νανισμός-βραχυγονάτωση και μικροφυλλία. Εμφανίζονται χλωρωτικά, λευκοκίτρινα στίγματα εκατέρωθεν του κεντρικού νεύρου. Στα ώριμα φύλλα μπορεί να παρατηρηθούν ακανόνιστες ανοιχτοκαφετί κηλίδες με σκούρο καφέ περιθώριο. Παρατηρείται καθυστερημένη άνθιση και μειωμένη απόδοση.

ΤΟΜΑΤΑ

Συμπτώματα-Ζημία

Βράχυνση των μεσογονατίων διαστημάτων (στο μισό ή στο 1/3 του κανονικού) στην κορυφή των βλαστών, με αποτέλεσμα να έχουμε εμφάνιση ροζέτας. Φύλλα μικρότερα του κανονικού, συχνά πιο στενά και παχύτερα με δερματώδη εμφάνιση και ενδεχόμενη συστροφή του άκρου τους. Μάλιστα επειδή φέρουν πυκνά τριχίδια μπορεί να έχουν ασημόγκριζη λάμψη. Ακανόνιστες χλωρωτικές έως κιτρινοπράσινες περιοχές εμφανίζονται στο έλασμα των φύλλων της κορυφής, συνήθως στα μεσονεύρια διαστήματα, όπου μπορεί να παρατηρείται και στιγμάτωση. Σε προχωρημένη έλλειψη παρατηρείται νέκρωση σε μεσονεύρια διαστήματα των φύλλων που γίνονται καφετί, ενώ τα κύρια νεύρα παραμένουν πράσινα. Μπορεί να παρατηρηθούν νεκρωτικές κηλίδες και στους μίσχους. Σοβαρή προχωρημένη έλλειψη προκαλεί νέκρωση και πτώση φύλλων, νέκρωση ανθέων, μειωμένη καρπόδεση και νανισμό του φυτού. Όσοι καρποί δέσουν παραμένουν μικροί και ωριμάζουν πρόωρα.

Συμπέρασμα

Η διόρθωση των ελλειμμάτων ψευδαργύρου από τα λιπάσματα δεν είναι μόνο ένας τρόπος αύξησης της απόδοσης, αλλά ένας τρόπος για τη βελτίωση της υγείας και της ζωής πολλών.