Ο επιβλαβής οραγνισμός Xylella fastidiosa έχει κάνει την εμφάνιση του από το 2013, σε περιοχές της Ιταλίας, στην Κορσική, στις Μεσογειακές ακτές της Γαλλία, σε θερμοκήπιο καλλωπιστικών φυτών στη Γερμανία, στις Βελεαρίδες νήσους στην Ισπανία, ενώ ήδη ανιχνεύθηκε στην περιοχή Αλικάντε της ηπειρωτικής Ισπανίας (2017) σε οπωρώνες Αμυγδαλιάς (εικόνες1,2,3).
Φυτά ξενιστές
Το βακτήριο έχει πολλούς ξενιστές. Οι κυριότεροι είναι η άμπελος, η ελιά, τα εσπεριδοειδή, η αμυγδαλιά, η μηδική, η ροδακινιά, η βερικοκιά, η δαμασκηνιά, οι βελανιδιές, διάφορα ζιζάνια όπως ο βελιούρας και άλλα.
Τρόπος μετάδοσης
Ο κυριότερος τρόπος εισαγωγής του επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας σε μια περιοχή είναι κυρίως με τα φυτά προς φύτευση (πολλαπλασιαστικό υλικό).
Μεταδίδεται με μυζητικά έντομα που τρέφονται με τον χυμό των ξυλωδών αγγείων.
Ο σημαντικότερος από τους φορείς είναι το είδος Plilaenus spumarius, το οποίο είναι κοινότατο στη χώρα μας (κοινό Τζιτζικάκι – εικόνα 4).
Συμπτώματα
Το βακτήριο μετακινείται ανοδικά και καθοδικά, φράζοντας τα αγγεία. Προκαλεί ξηράνσεις σε φύλλα και σε ολόκληρα φυτά που μοιάζουν με συμπτώματα άλλων ασθενειών ή αιτιών (τροφοπενιών, εντομολογικών προσβολών), οπότε θέλει ιδιαίτερη ΠΡΟΣΟΧΗ!
Διακίνηση Πολλαπλασιαστικού Υλικού
Με βάση την Εκτελεστική Απόφαση της Επιτροπής με αρ. 2015/789/ΕΕ (όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) επιβάλλονται μέτρα για την εισαγωγή φυτών – ξενιστών προς φύτευση από τρίτες χώρες προς την Ε.Ε.. Το Παράρτημα της Απόφασης περιλαμβάνει εκτεταμένο πίνακα ευπαθών φυτών. Για την εισαγωγή και διακίνηση πολλαπλασιαστικού υλικού προβλέπονται τα παρακάτω:
- Ευπαθή φυτά που προορίζονται για φύτευση, και προέρχονται από τρίτες χώρες, απαιτείται να συνοδεύονται από πιστοποιητικό φυτοϋγείας με ειδικές πρόσθετες δηλώσεις.
- Η διακίνηση εντός της Ε.Ε. των ευπαθών φυτών προς φύτευσης τρίτων χωρών, εκτός των σπόρων προς σπορά, γίνεται μόνον με τη συνοδεία φυτοϋγειονομικού διαβατηρίου.
- Φυτά που παράγονται στην Ε.Ε. πρέπει να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
- Απαγορεύεται η εισαγωγή φυτών Coffea καταγωγής Κόστα-Ρίκας ή Ονδούρας.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Παρακαλούνται οι παραγωγο, οι φυτωριούχοι ή οι διακινητές πολλαπλασιαστικού υλικού, στην περίπτωση που παρατηρήσουν ύποπτα συμπτώματα (ελιά, αμπέλι, οπωροφόρα, καλλωπιστικά), να ενημερώσουν αμέσως τις αρμόδιες Υπηρεσίες του νομού τους, ΔΑΟΚ ή Π.Κ.Π.Φ. & Π.Ε. για περαιτέρω διερεύνηση.
Δελτίο Γεωργικών Προειδοποιήσεων