Σύντομα θα ξεκινήσουν οι έγγραφες δηλώσεις στο ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ), βήμα απαραίτητο για να πάρουμε τις άμεσες ενισχύσεις (τσεκ) του 2015, αλλά και για την φετινή χρονιά για να πάρουμε και τα νέα μας δικαιώματα, που θα μας ακολουθούν μέχρι και το 2020.

Καταρχάς για να είναι κάποιος που θα κάνει δήλωση δικαιούχος θα πρέπει να εκπληρώνει την έννοια του ενεργού γεωργού, δηλαδή θα πρέπει να καλλιεργεί τουλάχιστον το 50% των εκτάσεων του, με μια ελάχιστη δραστηριότητα που είναι:

(α) για τις αρόσιμες εκτάσεις, ένα όργωμα ανά έτος,

(β) για τις δενδρώδεις εκτάσεις καθαρισμός υποορόφου ανά δύο έτη και

(γ) για τους βοσκοτόπους, η διατήρηση ζωικού κεφαλαίου τουλάχιστον 0,7 ΜΜΖ/εκτάριο, που σημαίνει πρακτικά ότι δεν πρέπει να δηλωθούν περισσότερα από 14,28 στρέμματα ανά Μεγάλη Ζωική Μονάδα (αγελάδα) ή 2,14 στρέμματα ανά αιγοπρόβατο.

Επισημαίνουμε πάντως, ότι όσοι δηλώσουν δημόσιο-δημοτικό βοσκότοπο θα τους κατανεμηθεί έκταση με βάση μια ενιαία πυκνότητα για όλη τη χώρα. Από την πλευρά τους οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει να έχουν ενημερώσει με σχολαστικότητα το μητρώο των ζώων τους, πριν προχωρήσουν στην δήλωση τους.

Για να είναι κάποιος δικαιούχος επίσης θα πρέπει η γεωργική του εκμετάλλευση να έχει μέγεθος πάνω από τα 4 στρέμματα.
Οι μη κατά κύριο επάγγελμα γεωργοί θα έχουν πρόβλημα και δεν θα μπορούν να χαρακτηριστούν ενεργοί γεωργοί, αν οι άμεσες ενισχύσεις τους που πήραν το προηγούμενο χρόνο δηλαδή το 2014 είναι περισσότερες από το 5.000 ευρώ και το ποσό αυτών των ενισχύσεων δεν είναι τουλάχιστον το 10% των συνολικών εσόδων, που αποκτήθηκαν από μη γεωργικές δραστηριότητες (εξωγεωργικό εισόδημα) με βάση το εκκαθαριστικό της εφορίας οικονομικού έτους 2014. Πρακτικά θα ελεγχθούν όσοι πήραν άμεσες ενισχύσεις το 2014 πάνω από 5.000 ευρώ και συγχρόνως είχαν εξωγεωργικά εισοδήματα στο έτος αυτό πάνω από 50.000 ευρώ.
Για τους διευθυντές αερολιμένων, σιδηροδρομικών εταιρειών κλπ. ο έλεγχος γίνεται με βάση το ποσοστό του 5% αντί του 10% που αναφέραμε πιο πάνω. Είτε στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να αποδείξουν ότι το σύνολο των εσόδων που αποκτήθηκαν από αγροτικές δραστηριότητες το 2014 αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 1/3 των συνολικών εσόδων που αποκτήθηκαν το πλέον πρόσφατο οικονομικό έτος, για το οποίο υπάρχουν στοιχεία.

Είχαμε και παλαιότερα αναφέρει ότι νέα δικαιώματα θα δοθούν στους ενεργούς γεωργούς, που το 2015 θα κάνουν δήλωση του ΟΣΔΕ και για όσα στρέμματα δηλώσουν, φτάνει με βάση τη δήλωση του 2013 να πήραν κάποια ενίσχυση.

Είχαμε ακόμη αναφέρει ότι όσοι δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν ενίσχυση με βάση τη δήλωση του 2013, θα μπορέσουν να δικαιωθούν και να πάρουν νέα δικαιώματα το 2015 αν:

• το 2013 παρήγαν φρούτα, λαχανικά, εδώδιμα γεώμηλα ή γεώμηλα για σπορά. Εν προκειμένου διευκρινίστηκε ότι οι εν λόγω καλλιέργειες θα έπρεπε να είναι σε ελάχιστη έκταση 2 στρεμμάτων ανά καλλιέργεια ή να καλλιεργούσαν αμπελώνες και για την επαλήθευση των παραπάνω λαμβάνεται υπόψη η ενιαία αίτηση ενίσχυσης 2013.
• Γεωργοί, οι οποίοι ουδέποτε είχαν ή μίσθωναν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης και οι οποίοι υποβάλλουν επαληθεύσιμα στοιχεία πως την 15.05.2013 , είχαν γεωργικές δραστηριότητες .

Διευκρινίστηκε ότι για την επαλήθευση των παραπάνω δραστηριοτήτων λαμβάνεται υπόψη:

(α) η ενιαία αίτηση ενίσχυσης το έτος 2013 ή
(β) εκκαθαριστικό φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2014, με τα εισοδήματα έτους 2013 μαζί με
(γ) παραστατικά πώλησης γεωργικών προϊόντων ή αγοράς ζωοτροφών ή αγοράς ζώων ή σπόρων προς καλλιέργεια για γεωργική εκμετάλλευση.

Πρέπει οι γεωργοί μας επίσης να προσέξουν την ρήτρα του απροσδόκητου κέρδους σε περίπτωση που το 2015 δηλώσουν λιγότερο από το 90% των εκτάσεων που είχαν δηλώσει το 2014, και που ενεργοποιούσαν δικαιώματα και που στη περίπτωση αυτή η Αρχική Μοναδιαία Αξία των νέων Δικαιωμάτων τους θα ήταν μεγαλύτερη και ίσως θα είχαν και την προστασία του 30%, πλην όμως τότε το σύνολο της αύξησης της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης τους θα πάει στο εθνικό απόθεμα.
Έτσι καλό είναι να αποφύγουν στο μέτρο του δυνατού να δηλώσουν το 2015 λιγότερη έκταση πάνω από 10% σε σχέση με τα παλιά τους δικαιώματα.Σημειώνουμε πάντως, ότι η ρήτρα απροσδόκητου κέρδους δεν εφαρμόζεται όταν η μείωση της δηλούμενης έκτασης το 2015 σε σχέση με την δηλούμενη έκταση 2014 προκύπτει από λύση του συνόλου ή μέρους μίσθωσης δημόσιου βοσκότοπου, που αφορά βασικά την μεγάλη πλειονότητα των κτηνοτρόφων μας.

Θέλω να εφιστήσω την προσοχή ειδικά στους νέους γεωργούς, για να προσκομίσουν ό,τι δικαιολογητικά τους ζητηθούν, εκεί που θα κάνουν την δήλωση ΟΣΔΕ, ότι θα υπάρχει Εθνικό Απόθεμα, που θα χρησιμοποιείται για τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης, κατά προτεραιότητα σε γεωργούς νεαρής ηλικίας και σε γεωργούς που αρχίζουν τη γεωργική τους δραστηριότητα.

• Ως Γεωργοί δε Νεαρής ηλικίας («Νέοι γεωργοί») νοούνται τα φυσικά πρόσωπα που δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση ως επικεφαλής της εκμετάλλευσης ή τα οποία έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των πέντε ετών που προηγούνται της πρώτης υποβολής αίτησης για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης και είναι ηλικίας έως 40 ετών κατά το έτος υποβολής της αίτησης .
• Ως «γεωργοί που αρχίζουν τη γεωργική τους δραστηριότητα» νοούνται φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία, κατά τα πέντε έτη που προηγούνται της έναρξης γεωργικής δραστηριότητας, δεν άσκησαν γεωργική δραστηριότητα στο όνομά τους και υπ' ευθύνη τους ούτε έλεγχαν νομικό πρόσωπο που ασκούσε γεωργική δραστηριότητα.

Σημειώνουμε ότι αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης που θα χορηγηθεί από το εθνικό απόθεμα, καθορίζεται στον περιφερειακό μέσο όρο της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης κατά το έτος χορήγησης και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε σύγκλιση.

Ένα άλλο σημείο που ενδεχόμενα ενδιαφέρει κάποιους γεωργούς είναι η δυνατότητα μεταβίβασης δικαιώματος λήψης νέων δικαιωμάτων και μόνο σε περιπτώσεις που ο αποδέκτης δεν μπορεί να είναι δικαιούχος με βάση τη δήλωση του 2013 κλπ.

Έτσι γεωργοί, που πληρούν τις προϋποθέσεις πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης το 2015 μπορούν με πώληση ή μίσθωση της εκμετάλλευσης τους ή τμήματος αυτής και με συμβόλαιο υπογεγραμμένο πριν από την τελική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων έτους 2015 να μεταβιβάσουν το δικαίωμα λήψης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης σε έναν ή περισσότερους γεωργούς, υπό την προϋπόθεση να πληρούνται σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:

(α) τόσο ο μεταβιβαστής όσο και ο αποδέκτης γεωργός πληρούν το 2015 την προϋπόθεση του ενεργού γεωργού,

(β) η αίτηση μεταβίβασης δικαιώματος λήψης έχει υπογραφεί πριν την ημερομηνία που ο αποδέκτης υποβάλλει την αίτηση χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης 2015.

Επίσης σε περίπτωση μίσθωσης (ενοικίασης) μία εκμετάλλευσης ή τμήματός της με συμβόλαιο μίσθωσης υπογεγραμμένο πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης (15/05/2015), οι γεωργοί έχουν την δυνατότητα να μεταβιβάζουν (εκμισθώνουν) μαζί με την εκμετάλλευση ή το τμήμα της τα αντίστοιχα δικαιώματα ενίσχυσης που πρόκειται να χορηγηθούν. Σ' αυτή την περίπτωση τα δικαιώματα ενίσχυσης χορηγούνται στον εκμισθωτή (ιδιοκτήτη) και εκμισθώνονται απ' ευθείας στον μισθωτή (ενοικιαστή), ο οποίος ωφελείται από την αξία των δικαιωμάτων που κατείχε ο εκμισθωτής το 2014, ως βάση υπολογισμού για την αρχική μοναδιαία αξία των εν λόγω δικαιωμάτων ενίσχυσης.
Εκ των πραγμάτων οι ενδιαφερόμενοι για τις μεταβιβάσεις αυτές θα πρέπει να απευθυνθούν στα τοπικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ όπου θα πληροφορηθούν τις λεπτομέρειες εφαρμογής.

Υπενθυμίζουμε ότι οι γεωργοί μας θα πρέπει να τηρούν τις προϋποθέσεις - υποχρεώσεις του «πρασινίσματος» που έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα μας, για να μην κινδυνεύσουν να χάσουν ένα μέρος ή και όλη την ενίσχυση που αφορά το «πρασίνισμα» και που είναι περίπου το 1/3 των άμεσων ενισχύσεων (τσεκ).

Σημείο προσοχής εν προκειμένου είναι και το ποσοστό που απαιτείται σαν περιοχή οικολογικής εστίασης όταν χρησιμοποιούνται ψυχανθή και που είναι 7,15% και όχι 5% που απαιτείται όταν αφήνουμε αγρανάπαυση. Επίσης έγινε γνωστό ότι η καλλιέργεια της σόγιας δεν συμπεριλαμβάνεται στα ψυχανθή που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν περιοχή οικολογικής εστίασης.