Οι επιστήμονες, Bob Blackshaw και Henry Janzen, έχουν κάνει μόνο μια προκαταρκτική μελέτη σε θερμοκήπιο για τα ζιζάνια και τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, αλλά τα αποτελέσματα ήταν τόσο εντυπωσιακά που σχεδιάζουν περισσότερα πειράματα.

Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Lethbridge καλλιέργησαν μια ποικιλία ειδών ζιζανίων σε εδάφη με έλλειψη αζώτου και ανεπαρκή φωσφόρο με προσθήκη ποικίλων ποσοτήτων λιπάσματος Ν και Ρ.

Τι αποτελέσματα είχανε;

Ορισμένα είδη ήτανε πολύ ευαίσθητα στην έλλειψη ή και στα χαμηλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών, ενώ άλλα όχι. Στην πραγματικότητα, ορισμένα ζιζάνια επιβίωσαν ελάχιστα σε εδάφη με χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά.

Γενικά υπάρχει η γενική παραδοχή και ο μάλλον λάθος συσχετισμός πως τα ζιζάνια επιβιώνουν και αναζητούν τα φτωχά και άγονα εδάφη. Αυτό όμως που έχει διαπιστωθεί είναι πως υπάρχουν τελικά μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα διαφορετικά είδη ζιζανίων όσον αφορά τις διατροφικές τους ανάγκες και προτιμήσεις και ειδικά όσον αφορά στο P.

Κάποιος θα περίμενε πως ίσως το στοιχείο του N θα ήταν αυτό που θα έκανε τη διαφορά, αλλά τελικά ο P ήταν αυτός που πραγματικά έλλειπε από τα ζιζάνια. Χωρίς την προσθήκη αυτού του στοιχείου, κάποια ζιζάνια μεγάλωναν ελάχιστα έως και καθόλου και κάποια άλλα δεν άνθιζαν.

Ο P συνήθως θεωρείται το υπεύθυνο στοιχείο για την καλύτερη ποιότητα των σπόρων, για την ωρίμανση, είναι συστατικό πολλών ενζύμων και συμμετέχει σε ένα πλήθος σημαντικών και ζωτικών διεργασιών του φυτού. Η ανεπάρκεια αυτού του στοιχείου λογικά θα κάνει ένα ζιζάνιο να φαίνεται άρρωστο και ασθενές.

Ο Blackshaw και ο Janzen συμπεριέλαβαν είδη σίτου και την κράμβη στις δοκιμές ως είδη σύγκρισης. Πολλά είδη ζιζανίων ανταποκρίνονταν περισσότερο στο Ν και στο Ρ από ότι οι καλλιέργειες.

Τα φυτά αυτά αναπτύχθηκαν μόνο για έξι εβδομάδες, και τα πράγματα ίσως να άλλαζαν αν οι δοκιμές κρατούσαν περισσότερο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, τα φυτά  απορροφούν τα περισσότερα από τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται τις πρώτες εβδομάδες της ζωής τους, οπότε λογικά τα αποτελέσματα δε θα άλλαζαν κατά πολύ με μεγαλύτερο χρόνο ανάπτυξης.

Σε κάποιες από τις περιπτώσεις των δοκιμών, τα ζιζάνια ανταποκρίθηκαν στα πρόσθετα θρεπτικά συστατικά και αυτό ήταν κάτι το αναμενόμενο διότι οι συγκεκριμένες συνθήκες ήταν αυτές στις οποίες ευδοκιμούν τα συγκεκριμένα είδη. Επίσης, οι περισσότερες από τις θετικές αντιδράσεις των ζιζανίων στο πρόσθετο λίπασμα ήταν εκπληκτικές.

Με υπόβαθρο όλα τα παραπάνω, έχει ξεκινήσει ένα διετές ερευνητικό πρόγραμμα για να διαπιστωθεί εάν τα υψηλά ποσοστά P αυξάνουν ή όχι τα προβλήματα που προκαλούν τα ζιζάνια στις καλλιέργειες, και ιδιαίτερα αυτό της αγριοβρώμης.

Οι περισσότερες έρευνες που αφορούν θρεπτικά συστατικά και προσθήκη λιπασμάτων σε καλλιέργειες, αφορούν καταστάσεις απαλλαγμένες ζιζανίων.

Στην περίπτωση λοιπόν που μια υπερβολική προσθήκη ενός θρεπτικού στοιχείου βλάψει μια καλλιέργεια, αυτή θα μπορούσε να ανακάμψει πολύ γρηγορότερα από ότι πραγματικά συμβαίνει, εάν δεν υπήρχε η πίεση από τα παρακείμενα ζιζάνια. Στην πραγματικότητα όμως η πίεση που δέχονται οι εξασθενημένες και τραυματισμένες καλλιέργειες από τα ζιζάνια είναι μεγάλη.

Το ερώτημα που προκύπτει από τις παραπάνω παραδοχές είναι:

► Μήπως τελικά η ποσότητα του λιπάσματος που εφαρμόζεται κατά τη σπορά των καλλιεργειών, είναι πολύ μεγάλη και ενισχύει την ανταγωνιστική θέση των ζιζανίων παρά αυτή των καλλιεργειών;

Απτά αποτελέσματα δεν υπάρχουν ακόμη. Χρειάζονται πολλές δοκιμές για να καταλήξουμε κάπου. Είναι πολύ νωρίς για να διατυπωθούν τα σωστά συμπεράσματα.

Αυτό που όμως μπορεί να δώσει αυτή η μελέτη στη γεωργική κοινότητα είναι η εύρεση ενός τρόπου με τον οποίο θα μπορέσει κάποια στιγμή να δοθεί στις καλλιέργειες ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ζιζανίων.

Για παράδειγμα, ορμώμενοι από το γεγονός πως τα περισσότερα από τα ζιζάνια βλαστάνουν πολύ κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, ίσως θα ήταν αποτελεσματικό να κρατηθεί το λίπασμα πολύ μακριά από την επιφάνεια του εδάφους ώστε η ανάπτυξη της καλλιέργειας να προπορευθεί αυτής των ζιζανίων.

Υπήρξαν θετικά αποτελέσματα διαχείρισης της αλεπονουράς σε καλλιέργεια κριθαριού, με εφαρμογή του αζώτου σε λωρίδες παρά σε ολόκληρη την έκταση του χωραφιού. Οι μελέτες αυτές μπορούν να μας δείξουν τρόπους με τους οποίους μπορούμε να χειριστούμε το περιβάλλον για να θέσουμε τα ζιζάνια σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι της καλλιέργειας.

Εν κατακλείδι

Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα. Η βελτιωμένη απόδοση των καλλιεργειών λόγω της σωστής διαχείρισης των ζιζανίων είναι ένα γεγονός. Μεταβάλλοντας απλώς τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζουμε τα θρεπτικά συστατικά σε μία καλλιέργεια, θα πρέπει να σημειωθούν βελτιωμένες αποδόσεις με χαμηλότερο όμως κόστος.

Απώτερος μελλοντικός σκοπός αυτής της έρευνας θα είναι η εύρεση του σωστού τρόπου εφαρμογής των λιπασμάτων (χωρικά αλλά και χρονικά), ώστε τελικά το μεγαλύτερο όφελος να προκύπτει για την καλλιέργεια και το μικρότερο για τα ζιζάνια.

Τι θα κερδίσουν οι παραγωγοί;

Λιγότερα ζιζανιοκτόνα για την αντιμετώπιση των ζιζανίων, λιγότερα λιπάσματα και τελικά οικονομικό όφελος

Τι θα κερδίσει το περιβάλλον;

Λιγότερες γεωργικές εισροές.