Βλαστικά στάδια αµπελιού: διόγκωση οφθαλµών, έως εµφάνιση πρώτων φύλλων (βλαστός µήκους 5─7 εκ.).
Έντομα των διογκωμένων ματιών και της νεαρής βλάστησης
Πρόκειται για προνύµφες λεπιδοπτέρων, καθώς και ακµαία ωτιορρύγχων και άλλων κολεοπτέρων, που εµφανίζονται την εποχή αυτή και τρέφονται στους διογκωµένους και εκπτυσσόµενους οφθαλµούς (στάδια Β1─C3), τους οποίους και καταστρέφουν πλήρως.
Η δραστηριότητά τους µπορεί να επεκτείνεται και αργότερα στη νεαρή βλάστηση. Σε χρονιές µεγάλων πληθυσµών η καταστροφή των οφθαλµών και συνεπώς της παραγωγής, µπορεί να είναι σηµαντική.
1) Ακµαίο κολεόπτερο Altica spp. τρεφόµενο σε εκπτυσσόµενους οφθαλµούς,
2) & 3) φαγωµένοι οφθαλµοί,
4) ακµαίο ωτιόρρυγχου τρεφόµενο σε νεαρό βλαστάρι.
Την περίοδο αυτή, συνιστάται ο συχνός έλεγχος των πρέµνων και συγκεκριµένα των κεφαλών, για την ύπαρξη φαγωµένων οφθαλµών, καθώς και για την παρουσία προνυµφών. Σε περίπτωση προσβολής, ανάλογος έλεγχος συνιστάται και κατά τη διάρκεια της νύκτας, για τη διαπίστωση της παρουσίας και της δραστηριότητας ακµαίων (σκαθαριών) ωτιορρύγχων. Σηµειώνεται, ότι οι ωτιόρρυγχοι δραστηριοποιούνται τις νυκτερινές ώρες.
Σε περίπτωση που υπήρξε προσβολή των οφθαλµών την προηγούµενη χρονιά, ο έλεγχος αυτή την κρίσιµη περίοδο θα πρέπει να διενεργείται τουλάχιστον δύο φορές την εβδοµάδα.
Σε περίπτωση διαπιστωµένης προσβολής συνιστάται η άµεση εφαρµογή ενός κατάλληλου και εγκεκριµένου εντοµοκτόνου.
Όταν διαπιστώνεται η παρουσία ωτιορρύγχων, η εφαρµογή θα πρέπει να γίνεται νυκτερινές ώρες.
Επειδή η προσβολή στον αµπελώνα είναι συχνά εντοπισµένη, συνιστάται ο ψεκασµός µόνο των προσβεβληµένων πρέµνων, των γειτονικών προς αυτά, καθώς και της επιφάνειας του εδάφους στην περιοχή του λαιµού.
ΑΚΑΡΕΑ: ΕΡΙΝΩΣΗ─ΑΚΑΡΙΑΣΗ
Πρόκειται για πολύ µικρού µεγέθους σκωληκόµορφα ακάρεα Eriophyidae, τα οποία από τα λέπια των οφθαλµών και τις ρωγµές κληµατίδων όπου διαχειµάζουν, προκαλούν νέκρωση οφθαλµών και ισχυρή παραµόρφωση βλαστών και φύλλων.
Συνήθως δεν απαιτείται η λήψη µέτρων για την καταπολέµηση των φυτοφάγων αυτών ακάρεων, διότι οι πληθυσµοί τους ελέγχονται αποτελεσµατικά από φυσικούς εχθρούς (αρπακτικά ακάρεα Phytoseidae και θρίπες).
Έντονη παραµόρφωση νεαρών βλαστών από τη δράση σκωληκόµορφων ακάρεων Eriophyidae.
Καταπολέµηση συνιστάται, µόνο στην περίπτωση που έχουν διαπιστωθεί σηµαντικές ζηµιές (κυρίως νεκρώσεις οφθαλµών και ισχυρές παραµορφώσεις βλαστών και φυλλώµατος) την προηγούµενη καλλιεργητική περίοδο.
Η καταπολέµηση αφορά ψεκασµό µε βρέξιµο θείο 1% στο φούσκωµα των οφθαλµών (στάδια Β1─Β3). Μετά την έκπτυξη των οφθαλµών και για λόγους τοξικότητας, η αναλογία πρέπει να µειωθεί σε 0,8-0,6%.
Ο ψεκασµός αυτός είναι µεγάλης σηµασίας, διότι οι επεµβάσεις αργότερα, µετά την εκδήλωση των συµπτωµάτων, δεν είναι υψηλής αποτελεσµατικότητας.
Σηµειώνεται, ότι ο ψεκασµός αυτός έχει ευεργετική δράση τόσο εναντίον του ωιδίου, όσο και εναντίον της φόµοψης και της µακρόφωµας.
ΘΡΙΠΕΣ
Εµφάνιση θριπών κατά την περίοδο της έκπτυξης των οφθαλµών (στάδια C1─C3), µπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζηµιές στην νεαρή και ταχύτατα αναπτυσσόµενη βλάστηση, όπως ισχυρή παραµόρφωση βλαστών και φύλων, καθώς και καθήλωση ανάπτυξης των εκπτυσσόµενων οφθαλµών.
Την εποχή αυτή, συνιστάται οι αµπελουργοί να επισκοπούν τους αµπελώνες για τυχόν παρουσία θριπών στην εκπτυσσόµενη βλάστηση.
Στην περίπτωση που το προηγούµενο έτος είχε παρατηρηθεί προσβολή από τα έντοµα, τότε η επισκόπηση είναι αναγκαία.
Αυτή συνίσταται σε ελαφρά και προσεκτικά τινάγµατα των νεαρών βλαστών πάνω από µία κόλα λευκό χαρτί. Η επισκόπηση καλό είναι να γίνεται σε δροσερές µέρες, µε τυχαία επιλογή βλαστών και από όλη την έκταση του αµπελώνα.
Η επισκόπηση µπορεί να απλοποιηθεί µε την τοποθέτηση και τον ανά διήµερο έλεγχο µίας µπλε ή κίτρινης κολλητικής παγίδας ανά 3─4 στρέµµατα.
Καλλιεργητικό µέτρο που βοηθά σηµαντικά στην αντιµετώπιση των θριπών, είναι η επιµελής καταστροφή της άγριας βλάστησης µέσα και γύρω από τους αµπελώνες, διότι οι θρίπες έχουν µεγάλο κύκλο ξενιστών, πολλοί από τους οποίους είναι ζιζάνια.
Στην περίπτωση που διαπιστωθεί η παρουσία πληθυσµού θριπών, συνιστάται άµεσα επέµβαση µε ένα κατάλληλο και εγκεκριµένο εντοµοκτόνο και κατά προτίµηση περισσότερο εκλεκτικό και φιλικό προς το περιβάλλον.
ΦΟΜΟΨΗ─ΜΑΚΡΟΦΩΜΑ
Πρόκειται για συγγενείς µυκητολογικές ασθένειες µε ανάλογα συµπτώµατα.
Η πιθανότερη περίοδος προσβολής της νεαρής βλάστησης από τα πυκνιδιοσπόρια των µυκήτων, είναι από την έκπτυξη των οφθαλµών, µέχρι να αποκτήσουν οι βλαστοί µήκος περίπου 15 εκ..
Σε αµπελώνες, αλλά και σε περιοχές µε ιστορικό προσβολής από τις ασθένειες, συστήνεται η διενέργεια 1―3 προληπτικών ψεκασµών µε ένα κατάλληλο και εγκεκριµένο µυκητοκτόνο.
Ο πρώτος ψεκασµός διενεργείται στην έκπτυξη των οφθαλµών (στάδιο C1─C3), ο δεύτερος αµέσως µετά το σχηµατισµό του πρώτου φύλλου (στάδιο D1) και ο τρίτος στο στάδιο των 2-3 φύλλων (στάδιο D2─D4 µήκος βλαστού 5—7εκ.).
Ο αριθµός των επεµβάσεων εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες και από την ευαισθησία της ποικιλίας.
Η βροχή και οι σχετικά χαµηλές θερµοκρασίες συµβάλουν θετικά στην απελευθέρωση των πυκνιδιοσπορίων και στη µολυσµατικότητα της ασθένειας.
Χαρακτηριστικό σύµπτωµα των ασθενειών σε τρυφερή κληµατίδα.
ΩΙΔΙΟ
Θεωρείται ως η πλέον καταστροφική µυκητολογική ασθένεια του αµπελιού στη χώρα µας.
Προσβάλει τη βλάστηση από τα πρώτα στάδια της έκπτυξης, καθώς και τους βότρυες µέχρι το στάδιο του γυαλίσµατος.
Χαρακτηριστικό του µύκητα είναι ότι µπορεί να αναπτύσσεται ακόµη και σε συνθήκες χαµηλής ατµοσφαιρικής υγρασίας (25%), ενώ η βλάστηση των κονιδίων και η εξάπλωση της ασθένειας συµβαίνει σε ευρύ θερµοκρασιακό εύρος (15—320 C).
Η διασπορά των κονιδίων δεν συµβαίνει σε µεγάλες αποστάσεις, έτσι µία απόσταση 100 µέτρων θεωρείται ασφαλής για την προστασία του αµπελώνα από γειτονικούς µολυσµένους.
Η καταπολέµηση του ωιδίου για να είναι αποτελεσµατική, θα πρέπει να ξεκινήσει από την έναρξη της βλάστησης.
Για το σκοπό αυτό, συστήνεται επέµβαση µε ένα κατάλληλο και εγκεκριµένο για την καλλιέργεια µυκητοκτόνο στο στάδιο των 2─3 φύλλων (µήκος βλαστού 5-7 εκ. περίπου, στάδιο D2─D4).
Ο ψεκασµός αυτός θεωρείται καθοριστικός για την παραπέρα εξέλιξη της ασθένειας.
Πρέπει πάντα να δίνεται µεγάλη σηµασία στην ορθολογική εναλλαγή ωιδιοκτόνων από διαφορετικές κατηγορίες, προκειµένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος δηµιουργίας ανθεκτικότητας του µύκητα. Στο πλαίσιο της ολοκληρωµένης φυτοπροστασίας είναι δυνατό να χρησιµοποιηθεί το σκεύασµα (φυσικό προϊόν) του ανταγωνιστικού µύκητα Ampelomyces quisqualis M10.
Για τον περιορισµό του αρχικού µολύσµατος συστήνεται η συλλογή και η καταστροφή των προσβεβληµένων βλαστών. Αυτό το καλλιεργητικό µέτρο καλό είναι να εφαρµόζεται από τους αµπελουργούς µία φορά την εβδοµάδα, αρχίζοντας δύο εβδοµάδες µετά την έκπτυξη των οφθαλµών και µέχρι την άνθηση.
Νεαροί βλαστοί µε έντονη προσβολή από ωίδιο (Uncinula necator)
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Σε κάθε περίπτωση να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την αναλογία χρήσης, την συνδυαστικότητα, τον κίνδυνο φυτοτοξικότητας, το διάστηµα µεταξύ τελευταίας επέµβασης και συγκοµιδής και τα µέτρα προστασίας για την αποφυγή δηλητηρίασης.
Οι εικόνες που δίνονται και παρουσιάζουν συµπτώµατα προσβολής ασθενειών και εχθρών είναι απλώς ενδεικτικές και σκοπό έχουν την καλλίτερη κατανόηση των φυτοπαθολογικών προβληµάτων από τους καλλιεργητές.
Σε καµία περίπτωση δεν αποτελούν εργαλείο διάγνωσης από µέρους των παραγωγών.
Για θέµατα διάγνωσης πάσης φύσεως προσβολών των φυτών, οι καλλιεργητές σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να απευθύνονται άµεσα σε εξειδικευµένους γεωπόνους
