Οι μεγάλοι εσωτερικοί χώροι των θερμοκηπίων παρέχουν τις βέλτιστες συνθήκες καλλιέργειας για τα μαρούλια και τα άλλα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Κάθε στρέμμα στο θερμοκήπιο αποδίδει τόσα μαρούλια όσα αποδίδουν 10 υπαίθρια στρέμματα της ίδιας καλλιέργειας και οι απαιτήσεις για χημική φυτοπροστασία μειώνονται κατά 97%.
Τί παραπάνω όμως κάνουν οι Ολλανδοί αγρότες και πετυχαίνουν υψηλές αποδόσεις και καλής ποιότητας προϊόντα;
Χρησιμοποιούν τη γεωργία ακρίβειας. Μέσω των drones τα οποία κινούνται πάνω από τα αγροτεμάχια, παρακολουθούν ένα μηχανοκίνητο τρακτέρ το οποίο μετακινείται στα αγροτεμάχια παρέχοντας λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το έδαφος, την εδαφική υγρασία, τα θρεπτικά συστατικά και την ανάπτυξη της καλλιέργειας.
Η παγκόσμια μέση απόδοση των πατατών ανά στρέμμα είναι περίπου 9 τόνοι. Τα καλλιεργούμενα αγροτεμάχια με εφαρμογή της γεωργίας ακριβείας, παράγουν αποδεδειγμένα πάνω από 20 τόνους πατάτες.
Αυτή η άφθονη παραγωγή γίνεται ακόμη πιο αξιοσημείωτη από την άλλη πλευρά του ισολογισμού: τις εισροές.
Σχεδόν πριν από δύο δεκαετίες, οι Ολλανδοί ανέλαβαν μια εθνική δέσμευση για την αειφόρο γεωργία για περισσότερα τρόφιμα που χρησιμοποιούν όμως τους μισούς πόρους.
Από το 2000, ο Van den Borne και πολλοί από τους συναδέλφους του έχουν μειώσει την εξάρτηση από το νερό για βασικές καλλιέργειες κατά 90%.
Έχει σχεδόν εξαλειφθεί πλήρως η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων σε φυτά θερμοκηπίου και από το 2009 οι Ολλανδοί παραγωγοί πουλερικών και κτηνοτροφικών ζώων έχουν μειώσει τη χρήση αντιβιοτικών κατά 60%.
Ένα ακόμη γεγονός άξιο θαυμασμού:
Η Ολλανδία είναι μια μικρή, πυκνοκατοικημένη χώρα, με περισσότερους από 1.300 κατοίκους ανά τετραγωνικό μίλι. Δεν υπάρχουν στην ουσία καθόλου περιθώρια για γεωργία μεγάλης κλίμακας.
Ωστόσο, είναι ο δεύτερος εξαγωγέας τροφίμων στον πλανήτη, μετρούμενος με βάση την αξία, δεύτερη μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία έχει 270 φορές μεγαλύτερη έκταση. Μάλλον οι Ολλανδοί τα έχουν καταφέρει πολύ καλά.
Ο Κάτω Χώρες, όπως φαίνεται από αέρος, δεν μοιάζουν με κανέναν άλλο σημαντικό παραγωγό τροφίμων. Αποτελούν ένα τεμαχισμένο συνονθύλευμα έντονα καλλιεργούμενων αγρών, οι περισσότεροι των οποίων είναι μικροσκοπικοί σύμφωνα με τα πρότυπα της αγροτικής οικονομίας, σε πολυσύχναστες πόλεις και προάστια.
Αυτό που χαρακτηριστικά φαίνεται διασχίζοντας την Ολλανδία από αέρος, είναι τεράστιες εκτάσεις που μοιάζουν με ογκώδεις καθρέφτες. Πρόκειται για εξαιρετικά συγκροτήματα θερμοκηπίων τα οποία ορισμένες φορές αγγίζουν την έκταση των 175 στρεμμάτων.
Αυτές οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις οι οποίες ελέγχουν απόλυτα το κλίμα, επιτρέπουν σε μια χώρα που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον Αρκτικό Κύκλο να είναι παγκόσμιος ηγέτης στις εξαγωγές λαχανικών, αναπτυσσόμενων υπό ευνοϊκές συνθήκες: π.χ. η τομάτα.
Οι Ολλανδοί είναι επίσης ο κορυφαίος εξαγωγέας πατάτας και κρεμμυδιού στον κόσμο και ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας λαχανικών συνολικά από άποψη αξίας. Περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού παγκόσμιου εμπορίου σπόρων λαχανικών προέρχεται από τις Κάτω Χώρες.
Πίσω από αυτούς τους εκπληκτικούς αριθμούς βρίσκεται το Wageningen University & Research (WUR), 50 μίλια νοτιοανατολικά του Άμστερνταμ.
Θεωρούμενο ευρέως ως το κορυφαίο ίδρυμα γεωργικής έρευνας στον κόσμο, το WUR είναι το κομβικό σημείο της Food Valley, ενός επεκτατικού συγκροτήματος νεοσύστατων γεωργικών τεχνολογιών και πειραματικών εκμεταλλεύσεων αποτελώντας στην ουσία τη συγχώνευση του ακαδημαϊκού και του επιχειρηματικού πνεύματος.
Ο Ernst van den Ende, διευθύνων σύμβουλος της Ομάδας Φυτικών Επιστημών της WUR, είναι ένας διάσημος μελετητής της παθολογίας των φυτών, ο οποίος διαχειρίζεται τις φυτικές επιστήμες, καθώς επίσης επιβλέπει εννέα ξεχωριστές επιχειρηματικές μονάδες που συμμετέχουν στην έρευνα εμπορικών συμβάσεων.
"Μόνο το μίγμα αυτό, του επιστήμονα σε συνδυασμό με την αγορά, μπορεί να αντιμετωπίσει την πρόκληση που απλώνεται μπροστά", ισχυρίζεται Ο Ernst van den Ende.
Η πρόκληση?
Ο πλανήτης πρέπει να παράγει περισσότερα τρόφιμα τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες από ό, τι όλοι οι αγρότες στην ιστορία έχουν συλλέξει τα τελευταία 8000 χρόνια.
Αυτό συμβαίνει επειδή μέχρι το 2050, η γη θα φιλοξενήσει έως και 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους, σε σχέση με σημερινά 7,5 δισεκατομμύρια.
Εάν δεν επιτευχθούν τεράστιες αυξήσεις των γεωργικών αποδόσεων που συνοδεύονται από μαζικές μειώσεις στη χρήση νερού και ορυκτών καυσίμων, ένα δισεκατομμύριο ή περισσότερα άτομα ενδέχεται έρθουν αντιμέτωποι με την πείνα.
Η πείνα θα μπορούσε να είναι το πιο επείγον πρόβλημα του 21ου αιώνα και οι οραματιστές που εργάζονται στην Food Valley πιστεύουν ότι έχουν βρει καινοτόμες λύσεις.
Τα μέσα για την αποτροπή της καταστροφικής πείνας είναι εφικτά, επιμένει ο Van den Ende. Η αισιοδοξία του βασίζεται στην ανατροφοδότηση από περισσότερα από χίλια έργα WUR σε περισσότερες από 140 χώρες και στα επίσημα συμβόλαια με κυβερνήσεις και πανεπιστήμια σε έξι ηπείρους για να μοιραστούν τις προόδους και να τις εφαρμόσουν.
Τελικά, η Ελλάδα, η οποία διαθέτει το ιδανικό κλίμα καλλιέργειας λαχανικών ακόμη και στον αγρό, γιατί δεν επενδύει σε νέες τεχνολογίες ώστε με λιγότερο συγκριτικά κόστος σε σχέση με τις βορειότερες χώρες, να μπορέσει και αυτή να παράγει υψηλών αποδόσεων και αξίας λαχανικά και να καθιερώσει και αυτή το ρόλο της στην παγκόσμια παραγωγή;
Η αποδοχή του καινούριου και της καινοτομίας είναι πάντα δύσκολη, τα μακροπρόθεσμα οφέλη όμως μπορούν να γίνουν πολλά.
