Από τα μέσα της δεκαετίας του '80, στην Αμερική και Αυστραλία, ερευνητές —που ασχολούνταν με τη φυσιολογία — προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια μεθοδολογία προσιτή στο ευρύ κοινό, γνωστή ως "χαρτογράφηση βαμβακιού".
Με τη χαρτογράφηση προσπάθησαν να ερμηνεύσουν διάφορα φαινόμενα αύξησης του βαμβακιού, βασιζόμενοι σε μετρήσεις που γίνονται σε δείγματα φυτών στο χωράφι. Σήμερα η χαρτογράφηση αποτελεί συνήθη πρακτική στους παραγωγούς της Αμερικής και Αυστραλίας, αλλά με ταχύτατους ρυθμούς επεκτείνεται η χρήση της σε όλες τις αναπτυγμένες βαμβακοπαραγωγικές χώρες.
H χαρτογράφηση του βαμβακιού δεν είναι κάποια δύσκολη δουλειά, απλώς χρειάζεται υπομονή, ενημέρωση και προσδιορισμός του στόχου που θέλουμε να πετύχουμε. Στην εργασία αυτή περιγράφονται, χωρίς πολλές λεπτομέρειες, οι κυριότερες μέθοδοι χαρτογράφησης και ακολουθεί ένα ειδικό αφιέρωμα για τη διαχείριση των ποικιλιών της Delta Pine Land. H δημοσίευση αυτή εντάσσεται στην προσπάθεια της εταιρείας να επεκτείνει τη χρήση της χαρτογράφησης στην Ελλάδα.
Χαρτογράφηση στην πράξη
Για να χαρτογραφήσουμε τα φυτά, θα πρέπει να ξέρουμε μερικές βασικές αρχές, όπως:
1. Χαρτογράφηση είναι η προσπάθεια να καταγράψουμε διάφορες παραμέτρους της αύξησης των φυτών,
όπως κάνει ο παιδίατρος που, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του παιδιού και το βάρος του, προσδιορίζει το θεωρητικό του ύψος ή και αντίστροφα. Αν κάτι δεν είναι φυσιολογικό, για παράδειγμα το ύψος ή το βάρος του παιδιού σε σχέση με την ηλικία, τότε προτείνει θεραπείες.
2. Τα φυτά του βαμβακιού έχουν ηλικία που προσδιορίζεται από τα γόνατα.
Το πρώτο γόνατο, που καταγράφεται ως γόνατο 0, είναι οι κοτυληδόνες (εικ. 1). Κάθε γόνατο του κυρίου στελέχους απέχει χρονικά περίπου 3 ημέρες από το άλλο, ενώ κάθε γόνατο καρποφόρου βραχίονα απέχει 6 ημέρες από το άλλο. Έτσι, ξέροντας τον αριθμό των γονάτων, προσδιορίζουμε την ηλικία του φυτού ή και των καρποφόρων, αφού σε κάθε γόνατο φύεται και κάποιο καρποφόρο (εικ. 2).
3. Ανάμεσα σε δύο γόνατα υπάρχει ένα μεσογονάτιο διάστημα (εικ. 3).
Μετρώντας το μήκος του μεσογονατίου, μπορούμε να προσδιορίσουμε εάν το φυτό αναπτύσσεται με αργό, κανονικό ή υπερβολικό ρυθμό. Ξέρουμε, βέβαια, ότι το κάθε στάδιο ηλικίας προσδιορίζεται από τον αριθμό των γονάτων, όπως αναφέρθηκε. Ποιο είναι όμως το κανονικό μήκος του μεσογονατίου διαστήματος σε κάθε στάδιο ηλικίας του φυτού; Αυτό εξηγείται πιο αναλυτικά στη μέθοδο προσδιορισμού χρήσης ρυθμιστών με το μέγιστο μήκος μεσογονατίου διαστήματος (ΜΔ 4-5), που περιγράφεται παρακάτω.
4. Τα πρώτα γόνατα μετά τις κοτυληδόνες ονομάζονται βλαστοφόρα γόνατα, γιατί παράγουν "βλαστοφόρους βραχίονες", που ο καθένας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ανεξάρτητο φυτό (σχ. 1).
O αριθμός των βλαστοφόρων γονάτων κυμαίνεται, ανάλογα με τις ποικιλίες, από 5 (πρώιμες) έως 7 (όψιμες).
5. Μετά τα βλαστοφόρα γόνατα, υπάρχουν τα καρποφόρα γόνατα, τα οποία αναπτύσσουν "καρποφόρους βραχίονες".
Αυτοί δίνουν ένα καινούργιο γόνατο στο τέλος της κάθε καρποφορίας, δίνοντας την όψη ζιγκ-ζαγκ (εικ. 4). Το πρώτο καρποφόρο στον καρποφόρο βραχίονα, ονομάζεται "καρποφόρο θέσης 1", το δεύτερο "καρποφόρο θέσης 2" κ.ο.κ., για περισσότερα καρποφόρα (σχ. 1). H σπουδαιότητα των καρποφόρων πρώτης θέσης είναι μεγάλη. Έχει υπολογιστεί ότι τα πρώτα 10 καρποφόρα πρώτης θέσης των καρποφόρων βραχιόνων δίνουν περίπου το 80% της τελικής απόδοσης. Για αυτό το λόγο, έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι για τη μέτρηση της συγκράτησης των καρποφόρων πρώτης θέσης στο φυτό (εικ. 5).
6. Πάντα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης παράγονται στα φύλλα και από εκεί ένα μέρος τους κατευθύνεται στη βλαστική φάση (φύλλα - στελέχη) του φυτού και ένα άλλο στην αναπαραγωγική (καρύδια).
Αυτές οι δύο φάσεις διαδοχικά πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία.
Από νωρίς, υπερισχύει η βλαστική φάση, γιατί το φυτό πρέπει να δημιουργήσει τη φωτοσυνθετική επιφάνεια για την παραγωγή υδατανθράκων. Αργότερα, όμως, μετά το σχηματισμό των πρώτων καρποφόρων, δίνεται όλο και μεγαλύτερη προτεραιότητα στη μετακίνηση μεγάλων ποσοτήτων υδατανθράκων από τα φύλλα στην καρποφορία. Με τις μεθόδους της χαρτογράφησης, δεν κάνουμε τίποτα παραπάνω από το να προσδιορίζουμε εάν η μετακίνηση των φωτοσυνθετικών προϊόντων γίνεται με ισορροπία προς τη βλαστική ή την αναπαραγωγική φάση του φυτού.
Μέθοδοι χαρτογράφησης
H χαρτογράφηση των φυτών παρέχει ένα πανίσχυρο εργαλείο για να πάρουμε σωστές αποφάσεις.
Δύο από τις κυριότερες μεθόδους χαρτογράφησης είναι
► ο Αριθμός των Γονάτων Πάνω από το Λευκό Άνθος (ΓΠΛΑ) και
►το Μέγιστο Μήκος Μεσογονατίου Διαστήματος (ΜΔ 4-5).
Ειδικότερα, οι σημαντικότερες μέθοδοι χαρτογράφησης είναι οι εξής:
Σχήμα 1.
1. Ο Συνολικός αριθμός γονάτων
Μας Βοηθά να προσδιορίσουμε την ηλικία του φυτού, γιατί ένα γόνατο φύεται κάθε 3 ημέρες περίπου.
Όπως φαίνεται στο σχήμα 1, από τις κοτυληδόνες (γόνατο 0), μετράμε τον αριθμό των γονάτων του κυρίου στελέχους έως την κορυφή. Το κορυφαίο γόνατο προσδιορίζεται ως αυτό που έχει προσκολλημένο ένα φύλλο διαμέτρου 2,5 εκ. (εικ. 6).
Στο σχήμα 1, ο "Συνολικός Αριθμός Γονάτων" είναι 14.
2. Γόνατα πάνω από το λευκό άνθος (ΓΠΛΑ)
Στο φυτό πάντα υπάρχει κάθε φορά μόνο ένα πρώτης θέσης λευκό άνθος (εικ. 7), δεδομένου ότι αναπτύσσεται ένα καρποφόρο πρώτης θέσης στο κύριο στέλεχος κάθε 3 ημέρες.
Συνεπώς, στην ηλικία του λευκού άνθους υπάρχει μόνο ένα (σχ. 2). Το γόνατο με το λευκό άνθος είναι το γόνατο 0 και από εκεί και πάνω μετράμε το μέσο όρο των υπόλοιπων έως την κορυφή (γόνατο με φύλλο 2,5 εκ.).
O αριθμός των γονάτων πάνω από το λευκό άνθος και ο ρυθμός που η τιμή τους μειώνεται δίνουν έναν καλό υπολογισμό της ισορροπίας μεταξύ του φορτίου των καρυδιών και της βλαστικής αύξησης.
Τα ΓΠΛΛ παρέχουν μια μέτρηση της ισορροπίας μεταξύ του φορτίου των καρυδιών και της βλαστικής αύξησης
Με αυτή τη μέθοδο, ελέγχουμε εάν η μετακίνηση των υδατανθράκων από τα φύλλα προς την καρποφορία ή τη βλάστηση γίνεται με κανονικό ρυθμό και προσδιορίζουμε τις ανάγκες των φυτών σε ρυθμιστές ή νερό, άζωτο κ.λπ.
Στο σχήμα 2 βλέπουμε ποιες τιμές είναι επιθυμητές ή όχι.
Σχήμα 2
Στο στάδιο του πρώτου άνθους, ο κανονικός αριθμός ΓΠΛΑ είναι 8 τις δυο πρώτες εβδομάδες ανθοφορίας, για τις περισσότερες ποικιλίες.
Εάν αυτός ο αριθμός είναι μεγαλύτερος από 8, υπάρχει μεγάλη ζωηρότητα στα φυτά και τάση να "ξεφύγουν" και να οψιμίσουν. H χρήση ρυθμιστών τότε περιορίζει τη ζωηρότητα και προάγει την πρωιμότητα. Αντίθετα, εάν τα ΓΠΛΑ είναι λιγότερα από 8, τότε τα φυτά υποφέρουν από έλλειψη νερού ή θρεπτικών, κακό αερισμό ρίζας κ.λπ.
Σ' αυτές τις περιπτώσεις, διάφορα μέτρα, όπως η άρδευση, η αζωτούχος λίπανση, το σκάλισμα κ.λπ., προάγουν την αύξηση και εμποδίζουν το ανεπιθύμητο πρόωρο σταμάτημα της ανάπτυξης.
H συγκράτηση των καρποφόρων πρέπει να συνεκτιμάται (εικ. 8). Όταν έχουμε χάσει μεγάλο μέρος καρποφόρων και η συγκράτηση είναι της βάσης και μικρότερη από 80% για τα 5 χτένια της κορυφής, κατά το στάδιο του πρώτου άνθους, τότε η ζωηρότητα των φυτών δεν οφείλεται μόνο στην υπερβολική άρδευση ή άζωτο, αλλά στη μεταφορά των προϊόντων της φωτοσύνθεσης στη βλάστηση και όχι στα καρύδια.
O λύγκος είναι ένα έντομο που συνήθως προκαλεί τέτοια προβλήματα και πρέπει να καταπολεμείται. Μαζί με τους ψεκασμούς για το λύγκο, εφαρμόζουμε και ρυθμιστές για τον περιορισμό της βλαστικής αύξησης. Παρακάτω περιγράφουμε αναλυτικά πώς μετρούμε τη συγκράτηση των καρποφόρων.
Τα ΓΠΛΑ τις πρώτες 2 εβδομάδες πρέπει να μένουν σταθερά 8 (σχ. 2), μετά όμως μειώνονται, με ρυθμό 1 γόνατο ανά εβδομάδα, φτάνοντας στις 5-10 Αυγούστου (ανάλογα με την περιοχή και το κλίμα) στα 5, οπότε επέρχεται και ο τερματισμός της φυτείας, το στάδιο δηλαδή, που τα φυτά δε δημιουργούν καινούργια γόνατα.
Στη συνέχεια το φυτό δεν αυξάνεται. H μόνη διέξοδος για επιπλέον αύξηση είναι να κάνει αναβλάστηση (εικ. 9), η οποία είναι ανεπιθύμητη, γιατί πάλι τα φωτοσυνθετικά προϊόντα οδηγούνται σε λάθος σημείο: στη βλάστηση και όχι στα καρύδια.
3. Ο Λόγος ύψος / γόνατα (μέσο μήκος μεσογονατίων)
H μέθοδος υπολογισμού του λόγου (πηλίκου) ύψος / γόνατα είναι απλή. Διαιρούμε το μέσο όρο του ύψους των φυτών με το μέσο όρο του συνολικού αριθμού των γονάτων (σχ. 3).
Σχήμα 3
Γενικά, αυτός ο αριθμός μας δίνει το δυναμικό της αύξησης των φυτών.
Όταν ο λόγος είναι υψηλός, μεγαλύτερος από 3-3,5 μέχρι το πρώτο άνθος, τότε το φυτό έχει την τάση για υπερβολική βλάστηση, άρα οι υδατάνθρακες της φωτοσύνθεσης δε θα πάνε έγκαιρα στα καρύδια και η καλλιέργεια θα οψιμίσει.
Αντίθετα, εάν ο λόγος είναι μικρός (κάτω από 3-3,5 στο πρώτο άνθος), τότε το φυτό υποφέρει από στρες και θα πρέπει να ενισχύσουμε την αύξηση με διάφορα μέτρα, π.χ. άζωτο στο έδαφος ή διαφυλλικά για γρήγορα αποτελέσματα, άρδευση, αερισμό της ρίζας με σκαλίσματα κ.λπ.
Στο σχ. 3 βλέπουμε όλες τις κανονικές τιμές του λόγου ύψος / γόνατα, σε διαφορετικά στάδια αύξησης.
O υπολογισμός του λόγου εφαρμόζεται κυρίως πριν το φυτό ανθίσει. Μετά το πρώτο άνθος, ο υπολογισμός των ΓΠΛΑ είναι η καλύτερη μέθοδος εκτίμησης της ισορροπίας μεταξύ βλαστικής και αναπαραγωγικής φάσης. Γι' αυτό η μέθοδος, εφαρμόζεται κυρίως πριν το πρώτο άνθος. Οι διάφορες ποικιλίες έχουν διαφορετικές τιμές λόγου, γιατί άλλες είναι κοντές και άλλες ψηλές. Εάν δεν έχουμε τις άριστες τιμές για κάθε ποικιλία, τότε η χρήση αυτής της μεθόδου παρουσιάζει προβλήματα.
Εάν, όμως, έχουμε δεδομένα παρελθόντων ετών για κάθε ποικιλία, τότε η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μεγάλη ασφάλεια, έως και τον τερματισμό της φυτείας.
4. Μέγιστο μήκος μεσογονάτιου Διαστήματος (ΜΔ 4-5)
Είναι το μήκος μεταξύ του 4ου και 5ου γονάτου κάτω από το κορυφαίο γόνατο και θεωρείται δείκτης του ρυθμού αύξησης. Το κορυφαίο γόνατο είναι αυτό που συνδέεται με φύλλο διαμέτρου 2,5 εκ. (μετράται ως γόνατο 1).
Σχήμα 4
Αυτό το μεσογονάτιο διάστημα (ΜΔ 4-5) έχει ολοκληρώσει την αύξηση του (περίπου το 95% του τελικού μήκους) πιο πρόσφατα.
Περίπου το 50% της επιμήκυνσής του πραγματοποιήθηκε τις τελευταίες 5 μέρες. Συνεπώς είναι η πιο καλή μέθοδος για τον υπολογισμό του πιο πρόσφατου δυναμικού του ρυθμού αύξησης του φυτού.
H μέθοδος αυτή είναι χρήσιμη για τον προσδιορισμό χρήσης ρυθμιστών αύξησης. Ένα μήκος ΜΔ 4-5 μεγαλύτερο από 7,5 εκ. κατά την πρώτη άνθιση μπορεί να είναι ένδειξη της πιθανής χρήσης ρυθμιστών.
Τo ΜΔ 4-5 παρέχει μια μέτρηση του πρόσφατου ρυθμού αύξησης
► H μέτρηση γίνεται ως εξής:
Μετράμε και βρίσκουμε την απόσταση μεταξύ του 4ου και 5ου γονάτου (σχ. 4). Μετά, προσδιορίζουμε το συνολικό αριθμό των γονάτων του φυτού. Τοποθετούμε τις τιμές στους άξονες του σχήματος 10 και βρίσκουμε εάν θα εφαρμόσουμε ή όχι ρυθμιστή αύξησης και σε ποια δόση, για να παράγουμε φυτά τελικού ύψους 1 μ. (η μέτρηση αυτή πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 15 ημέρες). Ένας γενικός κανόνας είναι ότι στην πρώτη ανθοφορία το ΜΔ 4-5 δεν πρέπει να ξεπερνά τα 7 εκ.
Αυτή η μέθοδος είναι πολύ χρήσιμη και απλή και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το 10ο γόνατο, αλλά και έως τον τερματισμό της φυτείας (μετά το 18ο γόνατο)".
5. Πρώτος καρποφόρος βραχίονας
Ο προσδιορισμός του πρώτου καρποφόρου βραχίονα (σχ. 5) είναι πολύ σημαντική παράμετρος για το στάδιο της εμφάνισης των πρώτων χτενιών έως και το στάδιο του πρώτου άνθους.
Σχήμα 5
Σχετικά υψηλές θερμοκρασίες κατά τη σπορά, προάγουν το σχηματισμό του πρώτου καρποφόρου βραχίονα χαμηλά στο έδαφος. Σε χρονιές που ο καιρός είναι βροχερός και κρύος, νωρίς την άνοιξη, ο πρώτος καρποφόρος βραχίονας βγαίνει ψηλά.
Επίσης, η πυκνότητα της σποράς έχει επίδραση στη θέση του πρώτου καρποφόρου βραχίονα. Σε πυκνές σπορές, οι περισσότερες ποικιλίες βγάζουν ψηλότερα τον πρώτο καρποφόρο βραχίονα.
Ο προσδιορισμός της θέσης του πρώτου καρποφόρου βραχίονα είναι μια καλή πρώιμη ένδειξη για το αν το φυτό είναι πρώιμο ή όψιμο και για το αν το φυτό έχει την τάση να "φύγει».
Όσο χαμηλά στο έδαφος βγαίνει ο πρώτος καρποφόρος βραχίονας, τόσο πρώιμη θα είναι η φυτεία.
Όπως προαναφέραμε, ο αριθμός των ΓΠΛΑ, μετά φυσικά το στάδιο του πρώτου άνθους, είναι η καλύτερη μέθοδος προσδιορισμού της ισορροπίας μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας.
Ακολουθεί η μέθοδος του ΜΔ 4-5.
Πριν όμως το πρώτο άνθος, ο πρώτος καρποφόρος βραχίονας είναι μια άριστη ένδειξη της κατάστασης του φυτού.
Θα πρέπει, ωστόσο, να ξέρουμε από τη βιβλιογραφία και τα ιστορικά δεδομένα του αρχείου μας, σε ποια θέση για κάθε ποικιλία βγαίνει ο πρώτος καρποφόρος βραχίονας. Σ
τις πρώιμες ποικιλίες είναι στη θέση 5-6, ενώ στις όψιμες στην 7-8 (βλ. και πίνακα 1 με τις ποικιλίες Deltapine, για περισσότερες πληροφορίες). Όταν ο αριθμός της θέσης του πρώτου καρποφόρου βραχίονα είναι υψηλός, τότε θα πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για να μην οψιμίσει η φυτεία, πράγμα που αποφεύγεται με τη χρήση ρυθμιστών αύξησης. Στην αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να αποφεύγουμε την πρόωρη ωρίμανση.
- Ζητήστε την ειδική καρτέλα / μεζουρα με το σχ. 10, από την Σπ. Ανδριώτης Α.Ε. 70 -
Πίνακας 1
| Θέση 1ου καρποφόρου βραχίονα σε διάφορες ποικιλίες Deltapine | |
| Ποικιλίες | Θέση γονάτου 1ου καρποφόρου βραχίονα |
| Βουλκάνιο - Dp 50 | 5-6 |
| Κορώνα - Dp 20 | 5-6 |
| Άρτεμις - Dp 4025 | 5-6 |
| Ερμής - Dp 5111 | 5.5 |
| Κλάρα - Dp 5409 | 6 |
| SG 125 | 5-6 |
| Οπάλ | 7 |
6. Ποσοστό συγκράτησης καρποφόρων στους 5 καρποφόρους βραχίονες κάτω από την κορυφή
Σχήμα 6
Από την κορυφή (γόνατο με φύλλο 2,5 εκ.) βρίσκουμε τον αριθμό των χτενιών που έχουν συγκρατηθεί στα 5 γόνατα της κορυφής (σχ. 6). Εάν, για παράδειγμα, έχουμε 20 φυτά, θα έ-χουμε 20 x 5 = 100 θέσεις χτενιών. Εφόσον βρούμε 60 χτένια σε αυτές τις θέσεις, το ποσοστό συγκράτησης θα είναι 60%.
Όπως βλέπουμε στο σχ. 6, έως το πρώτο άνθος η συγκράτηση 80% είναι κανονική, αργότερα η σπουδαιότητα των 5 γο¬νάτων της κορυφής μειώνεται. Γι' αυτό μειώνονται και τα ανεκτά επίπεδα συγκράτησης. Αυτή η μέθοδος είναι πολύ χρήσιμη για την εκτίμηση ζημιών από έντομα (κυρίως λύγκους).
Ποσοστά συγκράτησης χαμηλότερα από τα ανεκτά επίπεδα, φανερώνουν καρπόπτωση από διάφορα αίτια, τα οποία θα πρέπει να ερευνήσουμε. Πιθανές αιτίες, συνήθως, είναι οι λύγκοι, η έλλειψη νερού, θρεπτικών κ.λπ.
Όπως προαναφέραμε, κατά τις εφαρμογές ρυθμιστών, αλλά και αζώτου, πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τα ποσοστά συγκράτησης. Όταν αυτά είναι χαμηλά, τα φυτά είναι περισσό¬τερο ζωηρά, άρα απαιτούν λιγότερο νερό ή άζωτο, αλλά και μεγαλύτερη δόση ρυθμιστή αύξησης, για να περιοριστεί η βλαστική αύξηση.
7. Ποσοστό συγκράτησης καρποφόρων πρώτης θέσης στους 5 βραχίονες της βάσης
Σχήμα 7
Από τη βάση (πρώτος καρποφόρος βραχίονας) μετράμε όπως προηγουμένως και βρίσκουμε τη συγκράτηση των 5 χαμηλότερων γονάτων (σχ. 7). Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται από νωρίς, με την εμφάνιση των πρώτων χτενιών.
H άριστη συγκράτηση των 5 χαμηλότερων γονάτων πρέπει να είναι μεγαλυτερη από 60%, μέχρι τον τερματισμό της φυτείας.
8. Αριθμός των γονάτων πάνω από το ραγισμένο καρύδι (ΓΠΡΚ)
Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται με άριστα αποτελέσματα για να αποφασίσουμε εάν η φυτεία είναι έτοιμη για αποφυλλωση.
Σχήμα 8
Καταρχήν σε κάθε φυτό κατά τη διάρκεια του ανοίγματος των καρυδιών υπάρχει μονάχα ένα πρώτης θέσης μισάνοιχτο "ραγισμένο" καρύδι, γιατί όπως προαναφέραμε κάθε καρποφόρο κυρίου στελέχους και πρώτης θέσεως απέχει 3 ημέρες από το κοντινότερο.
Έχει προσδιοριστεί ότι όταν ο αριθμός των γονάτων πάνω από το ραγισμένο καρύδι πρώτης θέσης, που προσοχή είναι μονάχα ένα σε κάθε φυτό, είναι στα 4-5 γόνατα έως το τελευταίο συγκομίσιμο καρύδι (σχ. 8), τότε μπορουμε να αποφυλλώσουμε χωρίς καμιά μείωση στην τελική απόδοση.
Στο σχήμα 8 βλέπουμε ότι όσο περισσότερα είναι τα γόνατα πάνω από το ραγισμένο καρύδι, τόσο μεγαλύτερη είναι η μείωση της απόδοσης από τη χρήση αποφυλλωτικου. Πολλές φορές, βέβαια, αναγκαζόμαστε να αποφυλλώσουμε νωρίτερα, αν και ξέρουμε ότι θα υποστούμε μείωση της τελικής απόδοσης. Αυτή η μέθοδος είναι πάρα πολύ αξιόπιστη και ακριβής. Ξέροντας τον αριθμό ΓΠΡΚ μπορουμε να αποφασίσουμε εάν η αποφυλλωση είναι συμφέρουσα ή όχι (εικ. 10).
Προσοχή!
Σε όλες τις μεθόδους της χαρτογράφησης πρέπει να παίρνουμε ένα δείγμα με 20 φυτά περίπου, από τουλάχιστον 4 περιοχές του χωραφιού, για να βρούμε το μέσο όρο. Τα φυτά πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικά του μέσου φυτού της φυτείας μας.
Συλλογή δεδομένων χαρτογράφησης σε όλη την καλλιεργητική περίοδο
Έχοντας υπόψη όλα όσα προαναφέραμε, μπορουμε να βάλουμε σε σειρά όλες τις μεθόδους χαρτογράφησης και ανάλογα με τα μειονεκτήματα ή πλεονεκτήματα της κάθε μιας, να εφαρμόσουμε τις πιο πρακτικές σε κάθε στάδιο ανάπτυξης του φυτου.
Όπως βλέπουμε και στο σχ. 9, ξεκινώντας από το πρώτο περίπου χτένι, μπορουμε να χρη-σιμοποιήσουμε τις μεθόδους χαρτογράφησης ως εξής:
• Στο στάδιο του πρώτου χτενιου γίνεται ο προσδιορισμός του πρώτου καρποφόρου βραχίονα και εκτίμηση του λόγου υψος / γόνατα.
• Με την εμφάνιση των πρώτων χτενιών (πάνω από 3 του¬λάχιστον πρώτης θέσης), γίνεται εκτίμηση της συγκράτησης των καρποφόρων της κορυφής.
• Αργότερα, όταν τα χτένια γίνουν περισσότερα από 5 πρώτης θέσης στην κορυφή, γίνεται ταυτόχρονα και εκτίμηση των 5 καρποφόρων της βάσης.
• Λίγο πριν το πρώτο λευκό άνθος, γίνεται εκτίμηση του μέγιστου μήκους μεσογονατίου διαστήματος ΜΔ 4-5, του λόγου υψος / γόνατα, καθώς και των δυο συγκρατήσεων 5 γόνατα κορυφής και 5 γόνατα βάσης.
• Στο στάδιο του πρώτου άνθους, οι καλυτερες μέθοδοι είναι ο αριθμός ΓΠΛΑ και ΜΔ 4-5, ενώ ο υπολογισμός του λόγου υψος / γόνατα έχει μόνο βοηθητική αξία.
• Συνεχίζουμε έως τον τερματισμό της φυτείας, εφαρμόζοντας αυτές τις δυο μεθόδους, μαζί με την εκτίμηση της συγκράτησης των 5 χτενιών της κορυφής, η οποία έχει βαρυνουσα αξία για την εκτίμηση της ζημιάς από έντομα. Επίσης, μπορουμε να υπολογίσουμε μερικές φορές και τη ζημιά στο συνολο των καρποφόρων πρώτης θέσης, για να διαπιστώσουμε το υψος των ζημιών από σκουλήκια (ρόδινο, πράσινο), ώστε να αποφασίσουμε για ψεκασμους.
• Στο τελικό στάδιο του ανοίγματος των καρυδιών, εκπέμπουμε τον αριθμό των γονάτων πάνω από το ραγισμένο καρυδι (ΓΠΡΚ) για να αποφασίσουμε για την αποφυλλωση.
• Στο τέλος, ενώ τα φυτά θα έχουν ωρίμανση 60% ανοιχτά καρυδια, μπορουμε να κάνουμε μια τελική χαρτογράφηση, περιλαμβάνοντας το υψος, τον αριθμό των γονάτων αλλά και τα καρυδια σε κάθε θέση καρποφορίας για να δημιουργήσουμε ένα αρχείο με τα ιστορικά δεδομένα της καλλιέργειάς μας. Την επόμενη χρονιά, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά, μπορουμε να διαπιστώσουμε εάν η φυτεία μας βαδίζει καλά ή όχι.
Σχήμα 9
Αυτό θα μας απαντήσει στις παρακάτω ερωτήσεις:
Αυξάνεται η φυτεία κανονικά;
-
Αυξάνεται η φυτεία κανονικά;
-
Υπάρχει ισορροπία μεταξύ βλάστησης ή καρποφορίας;
-
Χρειάζεται εφαρμογή ρυθμιστών;
-
Υπάρχει ικανοποιητική συγκράτηση καρποφόρων;
-
Τερμάτισε η φυτεία μας πρόωρα ή όψιμα;
-
Ποιο είναι το δυναμικό παραγωγής της φυτείας μας;
-
Πότε πρέπει να γίνει η αποφυλλωση;
Αυτές, καθώς και άλλες πολλές ερωτήσεις, μπορούν να απαντηθούν με τη χαρτογράφηση.
Όπως είναι ευνόητο, όλα αυτά απαιτούν ένα καλά οργανωμένο συνεργείο συλλογής δεδομένων, το οποίο θα κρατά αρχεία και θα έχει εμπειρία. Στην Ελλάδα, λόγω του μικρού κλήρου, αυτό είναι κάπως δύσκολο να επιτευχθεί, δε σημαίνει όμως ότι οι Έλληνες καλλιεργητές πρέπει να σηκώσουν ψηλά τα χέρια.
Μερικές καλές μέθοδοι, όπως το ΜΔ 4-5 και τα γόνατα πάνω από το λευκό άνθος (ΓΠΛΑ), μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ακρίβεια, ακόμη και από τους πιο απλούς παραγωγούς.
Οδηγός διαχείρισης των ποικιλιών Delta Pine με τις σύγχρονες μεθόδους χαρτογράφησης στην πράξη
Οι ποικιλίες βαμβακιού της Delta Pine μπορούν, για πρακτικούς λόγους, να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
Αυξάνεται η φυτεία κανονικά;
► ποικιλίες καθορισμένης αύξησης,
► ποικιλίες ακαθόριστης αύξησης και
► ποικιλίες μέτριας αύξησης.
Οι ποικιλίες καθορισμένης αύξησης, όπως Βουλκάνο - Dp 50, Κορώνα - Dp 20, Κλάρα - Dp 5409, Ερμής - Dp 5111, Άρτεμις -Dp 4025, SG125, έχουν φυτά με μικρότερα μεσογονάτια διαστήματα, με αποτέλεσμα να γίνονται κοντύτερα και να απαιτούν μικρότερες δόσεις ή καθόλου ρυθμιστές αύξησης (Πιξ), για έλεγχο της βλαστικότητας.
Από την άλλη μεριά, οι ποικιλίες ακαθόριστης (μη καθορισμένης) αύξησης, όπως η Οπάλ, είναι περισσότερο ζωηρά φυτά και έχουν διαφορετική συμπεριφορά.
Γιατί όμως θα διαλέγαμε να καλλιεργήσουμε μια ποικίλα μη καθορισμένης αύξησης σαν την Οπάλ;
Μα φυσικά γιατί αυτή η ποικιλία, λόγω των περισσότερων θέσεων καρποφορίας (περισσότερα γόνατα), μας δίνει μια αξιοσημείωτη σταθερότητα στις δυσμενείς συνθήκες.
Από την άλλη μεριά, είναι πιο ανθεκτική στα κουρασμένα εδάφη, λόγω της ισχυρής ρίζας. Επίσης έχει αξιοσημείωτη αντοχή στην ξηρασία.
Για να εκμεταλλευτούμε όμως αυτά τα πλεονεκτήματα, θα πρέπει να διαχειριστούμε διαφορετικά μια ποικιλία σαν την Οπάλ.
Αυτό δε σημαίνει ότι αναγκαστικά θα ψεκάζουμε με ρυθμιστές αύξησης (Πιξ) και θα κάνουμε περισσότερα έξοδα.
Ας δούμε όμως, παρακάτω, ποιοι τρόποι χρησιμοποιούνται σήμερα από έξυπνους παραγωγούς που στοχεύουν ψηλά.
Στον πίνακα 2 βλέπουμε ποικιλίες Deltapine, όσον αφορά στο τρόπο αύξησης και τις ανάγκες τους σε ρυθμιστές αύξησης (Πιξ).
Πίνακας 2
| Τρόπος αύξησης και ανάγκες σε ρυθμιστές αύξησης (ΠΙΞ) ορισμένων ποικιλιών Deltapine | ||
| Ποικιλίες | Καθορισμένης - ακαθόριστης αύξησης | Πιθανή ανάγκη σε ρυθμιστές |
| Βουλκάνιο - Dp 50 | Καθορισμένη | Μέτρια |
| Κορώνα - Dp 20 | Καθορισμένη | Μέτρια |
| Άρτεμις - Dp 4025 | Καθορισμένη | Μέτρια |
| Ερμής - Dp 5111 | Καθορισμένη | Μέτρια |
| Κλάρα - Dp 5409 | Καθορισμένη | Μέτρια |
| SG 125 | Μέτρια Καθορισμένη | Μέτρια - υψηλή |
| Οπάλ | Ακαθόριστη | Υψηλή |
Διαχείριση ποικιλιών ακαθόριστης αύξησης
H πιο κρίσιμη στιγμή για τη διαχείριση των ποικιλιών ακαθόριστης αύξησης (Οπάλ) είναι στο στάδιο από το 12ο γόνατο έως και πολύ λίγο αμέσως μετά το πρώτο άνθος.
Το στάδιο του πρώτου άνθους καθορίζεται σύνθετα, αλλά για λόγους πρακτικούς θεωρούμε αυτό, κατά το οποίο έχουμε ένα λευκό άνθος ανά 1 μέτρο γραμμής φυτείας.
Σ' αυτό ακριβώς το σύντομο χρονικό διάστημα, μια ποικιλία ακαθόριστης αύξησης θα εμφανίσει περισσότερη βλαστική αύξηση από μια άλλη, καθορισμένης αύξησης. Αυτή, όμως, η αυξημένη ζωηρότητα είναι πολύ σημαντική.
Είναι επιθυμητό να έχουμε έντονη αύξηση, η οποία θα μετατραπεί σε πρώιμη άνθιση, γιατί η ζωηρή και ισχυρή κόμη παράγει μεγάλη ποσότητα υδατανθράκων.
Το πρόβλημα με τα φυτά των ποικιλιών ακαθόριστης αύξησης (στο εξής για συντομία θα τα ονομάζουμε ακαθόριστα φυτά) είναι ότι επιμένουν να αναπτύσσονται για περισσότερο χρονικό διάστημα βλαστικά, ξοδεύοντας υδατάνθρακες που θα χρησιμοποιούνταν στα νεαρά καρύδια.
Το ζητουμενο είναι πώς θα οδηγήσουμε μια ποικιλία ακαθόριστης αυξησης στο πρώτο άνθος, διατηρώντας ταυτόχρονα την καλή ζωηρότητα και υγεία του φυλλώματος.
H χρήση ρυθμιστή αύξησης ή συνδυασμός ρυθμιστή και μιας μέτριας έλλειψης νερού μπορούν να οδηγήσουν τα φυτά σε πρώιμη ανθοφορία. Εάν αυτό γίνει με σωστό τρόπο, τότε τα φυτά αποκτούν ισορροπία βλαστικής και αναπαραγωγικής αύξησης. Το αποτέλεσμα θα είναι μια πολύ υψηλή απόδοση και σε σχετικά σύντομο χρόνο.
Τα σημεία που πρέπει να προσέξουμε με ποικιλίες σαν την Οπάλ, είναι το στάδιο λίγο πριν έως και το πρώτο άνθος, γιατί τότε υπάρχει πιθανότητα η ποικιλία να παραμείνει στο βλαστικό στάδιο περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι το φυτό θα μεταφέρει υδα¬τάνθρακες προς τη βλάστηση και όχι προς τα καρύδια.
Επίσης η αυξημένη βλάστηση, λόγω της σκίασης οδηγεί σε μειωμένη θρέψη των κάτω καρυδιών, σε καρπόπτωση, όψιμη ωρίμανση και σάπισμα των κάτω καρυδιών. Σε αυτή την περίπτωση τα φυτά παράγουν μεγάλη ποσότητα βλαστών και φύλλων, αλλά μικρή ποσότητα ίνας.
Υπερβολική αύξηση των ακαθόριστων ποικιλιών μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να παρατηρηθεί πριν το 12ο γόνατο (πριν το πρώτο άνθος). Εάν αυτή η αύξηση είναι πολύ έντονη, ο ρυθμιστής μπορεί να εφαρμοστεί και πριν το 12ο γόνατο. Αυτή η περίπτωση είναι βέβαια σπάνια, αλλά μπορεί να υπάρξει και γενικά συνοδεύεται από εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες αύξησης, όπως ξεκούραστα χωράφια, υγρή άνοιξη, απώλεια καρποφόρων ή συνδυασμούς των παραπάνω.
Σχήμα 10
H καλύτερη, συνεπώς, στιγμή για να οδηγήσουμε σε πρωιμότητα μια ακαθόριστη ποικιλία, με εφαρμογή του ρυθμιστή αύξησης ή και με την καθυστέρηση της πρώτης άρδευσης, είναι από το 12ο γόνατο έως και το στάδιο του πρώτου άνθους (1 άνθος ανά μέτρο γραμμής)
Προσδιορισμός υπερβολικής αύξησης
Ο προσδιορισμός της αύξησης είναι σημαντικός, για να καθορίσουμε τη χρήση ρυθμιστών.
H τιμή του ΜΔ 4-5 έχει διαφορετική επίδραση στην αναμενόμενη αύξηση των φυτών. Εάν, για παράδειγμα, στο στάδιο των 8 γονάτων το ΜΔ 4-5 είναι 5 εκ., τότε η βλαστική ζωηρότητα θα είναι υψηλή. Στο στάδιο όμως των 16 γονάτων, η τιμή των 5 εκ. για το ΜΔ 4-5 αντιπροσωπεύει πολύ μειωμένη αύξηση.
Στο σχήμα 10 βλέπουμε τη γραφική παράσταση που αναπτύχτηκε από την Deltapine και αναπαριστά τη σχέση μεταξύ του αριθμού των συνολικών γονάτων και του μήκους ΜΔ 4-5. Αυτό το σχήμα δείχνει την ποσότητα του ρυθμιστή που απαιτείται σε οποιοδήποτε αυξητικό στάδιο μεταξύ του 10ου και 18ου γονάτου.
Δεν υπάρχουν συστάσεις για εφαρμογή ρυθμιστή μετά το 18ο γόνατο, γιατί η καλύτερη στιγμή γι' αυτήν την εφαρμογή είναι πριν από αυτό το στάδιο. Οποιαδήποτε αργοπορία στην εφαρμογή ρυθμιστή μετά το 18ο γόνατο μπορεί να αυξήσει δραματικά την απαιτούμενη δόση για τον έλεγχο της υπερβολικής βλαστικότητας. Άλλωστε μετά το 18ο γόνατο η πιθανότητα να στρέψουμε τη βλαστική σε αναπαραγωγική αύξηση μειώνεται απότομα.
Παρόλα αυτά εάν το φυτό συνεχίσει να δείχνει υπερβολική βλαστικότητα μετά το 18ο γόνατο, επειδή χρησιμοποιήθηκε λίγο ή καθόλου ρυθμιστής, δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την προσπάθειά μας. H εφαρμογή ρυθμιστή συνεχίζει να είναι ο καλύτερος τρόπος για τον περιορισμό της βλάστησης προς όφελος της καρποφορίας.
Γενικά, στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε φυτά ύψους 1-1,1 μ. περίπου, για μεγάλη απόδοση [στο σχήμα 10 δίνονται οι δόσεις για τη δημιουργία φυτών ύψους έως 1 μέτρο (κόκκινη ζώνη)]. Εάν δε εφαρμόσουμε σε κάθε περίπτωση ρυθμιστή, τότε το τελικό ύψος των φυτών θα είναι όπως φαίνεται στο σχήμα 1,1 ή 1,2 ή 1,3 κ.λπ. Το εργαλείο του σχήματος 10 πρέπει να χρησιμοποιείται σε όλη την αυξητική περίοδο για να μετράμε την αποτελεσματικότητα του ρυθμιστή στη συγκράτηση της βλαστικής αύξησης.
Ποικιλίες σαν την Οπάλ μερικές φορές δίνουν υψηλές αποδόσεις ακόμη και σε ύψος 1,2-1,3 μέτρα, αλλά θα πρέπει να καθορίζεται από κάθε παραγωγό πιο είναι το άριστο ύψος για μεγάλες αποδόσεις. Συνήθως οι μεγαλύτερες αποδόσεις επιτυγχάνονται σε φυτά ύψους 1μ. έως 1,1 μ.
Το εργαλείο του σχήματος 10 μας βοηθά να περιορίσουμε τη βλαστική αύξηση προς όφελος της καρποφορίας, με τη σωστή χρήση ρυθμιστή αύξησης σε όλη την καλλιεργητική περίοδο
Άλλοι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη
Ο πίνακας 3 πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με το σχήμα 10, για τη λήψη αποφάσεων για χρήση ρυθμιστή αύξησης, στην πρώτη ανθοφορία. Παράγοντες όπως ο υγρός, συννεφιασμένος καιρός και μικρή πρώιμη καρποφορία μπορούν να αυξήσουν την τάση των φυτών για υπερβολική αύξηση στο στάδιο του πρώτου άνθους.
Πίνακας 3
| Πότε χρησιμοποιούμε ρυθμιστές αύξησης στο στάδιο του πρώτου άνθους. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Πώς δουλεύουν οι ρυθμιστές
Το mepiquat chloride (Πιξ, Cotton fix κ.λπ.) είναι ρυθμιστής αύξησης. Για να παρέμβει στη λειτουργία της αύξησης μειώνει την παραγωγή μιας γιβερελίνης (GΑ) στο φυτό.
H GA είναι μια ορμόνη που προάγει την επιμήκυνση των κυτ¬τάρων. Οι ρυθμιστές παρεμβαίνουν σ' αυτήν τη διεργασία, με α¬ποτέλεσμα να μειώνεται το ύψος του φυτού, όχι όμως και ο αριθ¬μός των μεσογονατίων διαστημάτων, που σημαίνει ότι δε μειώνε¬ται ο αριθμός των καρποφόρων θέσεων. Έτσι, τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης που περισσεύουν οδηγούνται στα καρύδια.
Έχει αποδειχθεί ότι ο ρυθμιστής για να δράσει πρέπει να έχει μια συγκέντρωση 10 ppm στο φυτό. Εάν εφαρμοστεί ρυθμιστής σε μια καλλιέργεια και η συγκέντρωση δεν φτάσει σε αυτή την τιμή, τότε ο ρυθμιστής δεν θα δράσει.
Αυτό το όριο των 10 ppm εξηγεί γιατί τα νεαρά φυτά (πριν από την άνθιση) αντιδρούν σε χαμηλές δόσεις ρυθμιστών. Τα μεγάλα φυτά, ιδιαίτερα μετά το 18ο γόνατο, απαιτούν μεγάλες δόσεις ρυθμιστή για να μειωθεί το ύψος τους, γιατί αυτός διαλύεται σε χαμηλότερη συγκέντρωση, λόγω του μεγέθους του φυτού. H μεγάλη επιτυχία του ρυθμιστή βρίσκεται στο γεγονός ότι, αν και η βλαστικότητα περιορίζεται, τα φυτά συνεχίζουν να παράγουν υδα-τάνθρακες με τον ίδιο τουλάχιστον ρυθμό.
Εάν προσπαθούσαμε να μειώσουμε το ύψος των φυτών με άλλες μορφές στρες (έλλειψη νερού), τότε θα προκαλούσαμε γήρανση των φύλλων και μείωση της φωτοσύνθεσης, άρα και των παραγόμενων θρεπτικών που συμβάλλουν στο γέμισμα των καρυδιών.
Αυτά όλα είναι καλά για τη διαχείριση των ποικιλιών καθορισμένης ανάπτυξης. Οι ποικιλίες ακαθόριστης ανάπτυξης όμως έχουν ένα παραπάνω μυστικό, το οποίο θα περιγράψουμε στη συνέχεια.
Έλεγχος της βλαστικότητας των ποικιλιών ακαθόριστης αύξησης αυξάνοντας τα διαστήματα μεταξύ των αρδεύσεων
Οι ρυθμιστές είναι το μοναδικό μέσο για τον έλεγχο της βλαστικότητας των ποικιλιών καθορισμένης αύξησης. Για τις ποικιλίες όμως ακαθόριστης αύξησης, η παράταση χρόνου μεταξύ των αρδεύσεων έως και το στάδιο της πλήρους ανθοφορίας (3η εβδομάδα μετά το πρώτο άνθος) είναι ένα πολύ καλό μέτρο για τον περιορισμό της βλαστικότητας.
H φυσιολογία των ακαθόριστων ποικιλιών είναι διαφορετική, μιας και έχουν μεγαλύτερη ρίζα και αντλούν νερό και θρεπτικά από βαθύτερα στρώματα εδάφους. Πώς άλλωστε θα είχαμε το πλεονέκτημα των λιγότερων αρδεύσεων και της εξοικονόμησης νερού; Κατά δεύτερο λόγο, πώς αυτές θα ήταν πιο ανθεκτικές στα κουρασμένα εδάφη, είτε από την αδρομυκωση είτε από την έλλειψη θρεπτικών;
H μέθοδος λοιπόν της καθυστέρησης των αρδεύσεων μέχρι την πλήρη ανθοφορία επιτρέπει να αυξηθεί γρήγορα το φορτίο των καρποφόρων και να αρχίσει αυτό το φορτίο να απορροφά τους υδατάνθρακες και όχι η βλάστηση.
Αυτή η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνη της ή σε συνδυασμό με τους ρυθμιστές. Πώς ακριβώς όμως θα ξέρουμε πόσο χρόνο πρέπει να καθυστερήσουμε τις αρδεύσεις;
H έλλειψη νερού προκαλεί μείωση του ρυθμού αύξησης του ύψους. Στην περίπτωσή μας, για να επιτύχουμε μια μικρή καθυστέρηση της βλαστικότητας, απλώς καθυστερούμε τις αρδεύσεις 2-4 μέρες.
Μια πιο ακριβής μέθοδος για τον προσδιορισμό των αρδεύσεων στις ακαθόριστες ποικιλίες είναι η μέθοδος των Γονάτων Πάνω από το Λευκό Άνθος (ΓΠΛΑ). Γενικά, οι ακαθόριστες ποικιλίες στο στάδιο του πρώτου άνθους έχουν 9-10 ΓΠΛΑ. Για να συγκρατήσουμε τη βλαστικότητα καθυστερούμε την άρδευση, μέχρι τα φυτά να φτάσουν τα 7,5-8 ΓΠΛΑ στην πρώτη άνθιση (1 άνθος / μέτρο γραμμής).
Προσοχή:
εάν παρατείνουμε την έλλειψη νερού μέχρι και κάτω από 7 ΓΠΛΑ, τότε πιθανόν να μειώσουμε την τελική απόδοση.
Αυτή η τεχνική είναι χρήσιμη εάν δεν βρέχει μέχρι το πρώτο άνθος. Εάν ο καιρός είναι βροχερός, τότε ο ρυθμιστής είναι η μοναδική λύση για τη μείωση της βλαστικότητας.
Όπως είπαμε, τα ΓΠΛΑ εκφράζουν την ισορροπία μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας και στο στάδιο του πρώτου άνθους το άριστο είναι γύρω στα 9 για την Οπάλ και 8 για τις υπόλοιπες ποικιλίες. Αργότερα, μετά το πρώτο άνθος, για να προσδιοριστεί σε πιο σημείο είναι η άριστη ισορροπία (άριστος αριθμός ΓΠΛΑ), θα πρέπει να θυμόμαστε τον παρακάτω κανόνα (βλ. και πίνακα 4):
Από το στάδιο του πρώτου άνθους (1 άνθος/μέτρο) έως και τη 2η εβδομάδα ανθοφορίας, ο αριθμός των ΓΠΛΑ πρέπει να είναι 9 για την Οπάλ και 8 για τις υπόλοιπες ποικιλίες. Από την 3η εβδομάδα ο αριθμός ΓΠΛΑ μειώνεται κατά 1 γόνατο την εβδομάδα, για να γίνει 5 ΓΠΛΑ στον τερματισμό, οπότε πλέον το φυτό έχει σχηματίσει το 95% όλων των καρποφόρων και δεν μας ενδιαφέρει να σχηματίσει περισσότερα γόνατα.
Το βαμβάκι έχει τις μεγαλύτερος απαιτήσεις σε νερό στην πλήρη ανθοφορία (3η εβδομάδα άνθισης).
Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση της άρδευσης μετά την πλήρη άνθιση προκαλεί μείωση των αποδόσεων.
Επίσης, στην τελευταία άρδευση πρέπει να προσέξουμε. Οι ποικιλίες σαν την Οπάλ δεν θέλουν νερό μέχρι αργά τον Αύγουστο. Μια έλλειψη νερού προς το τέλος προάγει την πρωιμότητα. Ακόμη, δεν απαιτούν πολύ μεγάλες δόσεις αζώτου. Προσοχή: οι αζωτούχες λιπάνσεις πρέπει να σταματάνε μέχρι και την πλήρη άνθιση.
Πίνακας 4
| Γόνατα πάνω από το λευκό άνθος (ΓΠΛΑ) ανά εβδομάδα άνθισης | ||
| Εβδομάδα άνθισης | Οπάλ | Όλες οι υπόλοιπες ποικιλίες |
| 1η | 9 | 8 |
| 2η | 9 | 8 |
| 3η | 8 | 7 |
| 4η | 7 | 6 |
| 5η | 6 | 5 |
| 6η | 5 | 4 |
Διαχείριση ποικιλιών καθορισμένης αύξησης
Οι ποικιλίες καθορισμένης αύξησης (Βουλκάνο - Dp 50, Κορώνα - Dp 20, Ερμής Dp 5111, Κλάρα - Dp 5409, Άρτεμις – Dp 4025) διαφέρουν στον τρόπο που αναπτύσσονται. Έχουν μικρότερη βλαστικότητα και βγάζουν νωρίτερα τα καρποφόρα, με αποτέλεσμα να έχουν μικρότερες ανάγκες σε ρυθμιστές. Το μειονέκτημά τους είναι ότι είναι λιγότερο ικανές να αντιμετωπίζουν καταστάσεις στρες κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
H σωστή διαχείριση των ποικιλιών καθορισμένης αύξησης είναι η ελαχιστοποίηση κάθε στρες.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ποτίζουμε κανονικά, για την αποφυγή οποιουδήποτε στρες. Ειδικά το πρώτο πότισμα γίνεται νωρίτερα σ' αυτές τις ποικιλίες, αφού άλλωστε βγάζουν νωρίτερα και τα καρποφόρα τους.
Οι ανάγκες τους σε ρυθμιστές είναι πολύ μικρότερες, σε σχέση με τις ακαθόριστες ποικιλίες. Παρόλα αυτά, χρειάζονται ρυθμιστές σε ορισμένες περιπτώσεις. Το σχήμα 10 χρησιμοποιείται για όλες τις ποικιλίες. H καθορισμένης αύξησης ποικιλία έχει κοντότερα μεσογονάτια και στο στάδιο του πρώτου άνθους χρειάζεται μικρότερη δόση ρυθμιστή ή δεν χρειάζεται καθόλου. Συνεπώς, οι καθορισμένης αύξησης ποικιλίες χρειάζονται λιγότερο έλεγχο της αύξησης. Μια ποικιλία καθορισμένης αύξησης φτάνει σε τελικό ύψος 1 μ., για να δώσει άριστες αποδόσεις. Βάζοντας στο σχήμα 10 αυτές τις παραμέτρους, μπορουμε να βρούμε εάν χρειάζεται ή όχι ρυθμιστής και σε ποιες δόσεις. Όσον αφορά τον αριθμό των ΓΠΛΑ, η άριστη τιμή είναι 8 για τις πρώτες 2 εβδομάδες ανθοφορίας, ενώ από την 3η εβδομάδα η άριστη τιμή ΓΠΛΑ μειώνεται κατά 1 γόνατο ανά εβδομάδα άνθισης, για να φτάσει τα 5 ΓΠΛΑ στον τερματισμό. Όπως και στην Οπάλ, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας πολλές παραμέτρους, για τον προσδιορισμό της χρήσης ρυθμιστών (πίν. 3).
Διαχείριση ποικιλιών μέτριας αύξησης
Οι ποικιλίες μέτριας αύξησης (SG 125) βρίσκονται ανάμεσα στις ακαθόριστες και καθορισμένες ποικιλίες και άλλοτε συμπεριφέρονται σαν ακαθόριστης και άλλοτε σαν καθορισμένης αύξησης. Γι' αυτό, πρέπει να προσέχουμε πάντα τα ΓΠΛΑ και το ΜΔ 4-5, για να τις διαχειριστούμε σαν καθορισμένης ή ακαθόριστης αύξησης:
• Εάν ο ρυθμός αύξησης είναι μεγάλος, τότε διαχειρίζονται σαν ακαθόριστες.
• Εάν ο ρυθμός αύξησης είναι μικρός, τότε διαχειρίζονται σαν καθορισμένες.
Ποικιλία μέτρια καθορισμένη είναι η SG125.
Η χαρτογράφηση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την πρόληψη προβλημάτων και την έγκαιρη λήψη σωστών αποφάσεων. Στις πιο αναπτυγμένες βαμβακοπαραγωγές χώρες (Αμερική, Αυστραλία), οι καλλιεργητές την εφαρμόζουν πάρα πολύ, είτε από μόνοι τους είτε πληρώνοντας έμπειρους γεωπόνους, που τους παρέχουν συμβουλές.
H εταιρεία D&PL Hellas ΕΠΕ και η Σπύρος Ανδριώτης Α.Ε. διαθέτουν τους έμπειρους γεωπόνους τους για να διδάξουν αυτό το χρήσιμο εργαλείο σε όλη την καλλιεργητική περίοδο, είτε διοργανώνοντας συγκεντρώσεις με μαθήματα χαρτογράφησης είτε με συνεχείς επισκέψεις στο χωράφι.
Πολύ σύντομα όλες αυτές οι μέθοδοι θα ξεκινήσουν να εφαρμόζονται από τους έξυπνους παραγωγούς που θα συνεργαστούν μαζί μας.
Δείτε όλα τα Τεχνικά Εγχειρίδια , Έντυπα και Πειραματικά Αποδεικτικά από την εταιρεία Σπύρος Ανδριώτης Α.Ε.
