Γιατί είναι σημαντική η βιοποικιλότητα;
✔ Η βιοποικιλότητα είναι θεμέλιο της διατροφικής ασφάλειας και της βιώσιμης γεωργίας.
✔ Βοηθά στο οικοσύστημα: έλεγχος παρασίτων, αποθήκευση νερού, δέσμευση άνθρακα, σχηματισμός υγιών εδαφών.
✔ Ενισχύει την ανθεκτικότητα των παραγωγικών συστημάτων απέναντι στην κλιματική αλλαγή και σε οικονομικές ή κοινωνικές κρίσεις.
Όραμα του FAO
Ένας κόσμος όπου η γεωργία και τα διατροφικά συστήματα αξιοποιούν τη βιοποικιλότητα με τρόπο που:
✔ Μειώνει τις αρνητικές τους επιπτώσεις στο περιβάλλον.
✔ Συμβάλλει στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων.
✔ Διασφαλίζει διατροφική επάρκεια και βιώσιμα εισοδήματα για τις επόμενες γενιές.
Κύριοι Στόχοι της Στρατηγικής του FAO
1. Βιώσιμη χρήση και διαχείριση της βιοποικιλότητας μέσω ολοκληρωμένων οικοσυστημικών προσεγγίσεων.
2. Διατήρηση, αποκατάσταση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
3. Ένταξη της βιοποικιλότητας σε όλα τα στάδια της αγροδιατροφικής αλυσίδας.
4. Προστασία τοπικών κοινοτήτων και παραγωγών που αποτελούν θεμέλια της βιοποικιλότητας.
Ποιες είναι οι κύριες αιτίες για την απώλεια της βιοποικιλότητας;
Η βιοποικιλότητα - δηλαδή η ποικιλία φυτών, ζώων, μικροοργανισμών και οικοσυστημάτων – υποχωρεί παγκοσμίως με ανησυχητικούς ρυθμούς. Οι βασικές αιτίες αυτής της απώλειας είναι:
1. Αλλαγές στη χρήση γης
Η αποψίλωση δασών, η εντατική μονοκαλλιέργεια, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων και η αστικοποίηση καταστρέφουν το οικοσύστημα. Έτσι, πολλά είδη χάνουν το "σπίτι" και τις πηγές τροφής τους. Για παράδειγμα η αντικατάσταση πολύμορφων αγροτικών τοπίων με εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες οδηγεί στη μείωση των επικονιαστών και της ποικιλίας των οργανισμών του εδάφους.
2. Άμεση εκμετάλλευση
Η υπεραλίευση, το παράνομο ή υπερβολικό κυνήγι και η ανεξέλεγκτη συλλογή φυτών οδηγούν πολλά είδη σε εξαφάνιση ή σε πληθυσμιακή κατάρρευση. Συγκεκριμένα, η υπεραλίευση μειώνει τα αποθέματα ψαριών, αλλά και διαταράσσει ολόκληρα θαλάσσια οικοσυστήματα.
3. Κλιματική αλλαγή
Η αλλαγή του κλίματος μεταβάλλει τη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις και τους φυσικούς κύκλους, επηρεάζοντας άμεσα τα οικοσυστήματα. Πολλά είδη δεν προλαβαίνουν να προσαρμοστούν και μειώνονται ή εξαφανίζονται. Οι μεταβολές στον καιρό μπορεί να επηρεάσουν την ανθοφορία των φυτών και την παρουσία επικονιαστών, διαταράσσοντας τη γεωργική παραγωγή.
4. Ρύπανση
Η ρύπανση των εδαφών, των νερών και της ατμόσφαιρας από φυτοφάρμακα, πλαστικά, βαρέα μέταλλα και άλλα τοξικά απόβλητα βλάπτει άμεσα τη ζωή των οργανισμών. Πολλά εντομοκτόνα βλάπτουν τους πληθυσμούς μελισσών και άλλων ωφέλιμων εντόμων, κρίσιμων για την επικονίαση.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Οι αγρότες έχουν στα χέρια τους ισχυρά εργαλεία για να ανατρέψουν αυτή την κατάσταση: πολυκαλλιέργειες, αγροοικολογία, σεβασμός στους φυσικούς κύκλους, χρήση τοπικών ποικιλιών και ήπιων πρακτικών. Η βιοποικιλότητα δεν είναι εμπόδιο, αλλά σύμμαχος στη γεωργία του αύριο.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας 2025
"Η βιοποικιλότητα είναι ζωή. Είναι η ασπίδα μας απέναντι στην κλιματική αλλαγή και η βάση της διατροφής μας. Σήμερα, ας αναλογιστούμε τη σημασία της και ας δράσουμε συλλογικά για τη διατήρησή της. Κάθε αγρότης, κάθε καταναλωτής, κάθε απόφαση μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η φύση μας χρειάζεται όλους."
Πηγή: FAO
