Αυτό δήλωσε στη "Γιορτή της Ντομάτας" το Σάββατο ο υπουργός, Βαγγέλης Αποστόλου και εξήγησε ότι:

"οι ομάδες αυτές μπορούν να ενισχυθούν οικονομικά με ένα κατ’ αποκοπή ποσό για τα 5 πρώτη έτη λειτουργίας τους με βάση το επιχειρηματικό σχέδιο που θα καταθέσουν και το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει δράσεις για προσέγγιση νέων αγορών, πιστοποίηση, ενέργειες προβολής και προώθησης, επενδύσεις σε εξοπλισμό και υποδομές, συμβουλευτικές υπηρεσίες κλπ. Η στήριξη της κάθε ομάδας ή οργάνωσης μπορεί να φτάσει στις 100.000 € το χρόνο και είναι για πέντε χρόνια."

Τι θα περιλαμβάνει το μέτρο για την ίδρυση Ομάδων Παραγωγών

Ειδικό μέτρο για την ενίσχυση της δημιουργίας οργανώσεων παραγωγών περιλαμβάνει το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Σύμφωνα με το σχετικό ενημερωτικό δελτίο, που εγκρίθηκε από την Κομισιόν, με το συγκεκριμένο μέτρο "ενισχύεται και ενθαρρύνεται η σύσταση Ομάδων Παραγωγών με 100% κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους. Παρέχονται κίνητρα για συλλογικές επενδύσεις με αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης κατά 20 μονάδες σε σχέση με μεμονωμένους παραγωγούς. Ενδεικτική κατανομή κοινοτικής συμμετοχής 27 εκατ. ευρώ".

Όμως, το πρόγραμμα για τις Ομάδες Παραγωγών θα έχει κι άλλο ένα πλεονέκτημα, καθώς θα δίνει τη δυνατότητα για χρηματοδότηση των οργανώσεων αυτών μέσα από τα Σχέδια Βελτίωσης, τα οποία θα συμπεριλαμβάνουν πλέον και συλλογικές επενδύσεις σε τρακτέρ, μηχανολογικό εξοπλισμό κ.λπ. με αυξημένο ποσοστό χρηματοδότησης.

Εκτιμάται ότι τα Σχέδια βελτίωσης θα αποτελέσουν και το βασικό επενδυτικό εργαλείο για τις ομάδες παραγωγών που θα δημιουργηθούν καθώς και για τους νέους αγρότες, παρέχοντας ως κίνητρο αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης έως 75%.

Ας δούμε αναλυτικά τι αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο:

M09 - Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών

Ο ελληνικός αγροτικός τομέας, μεγάλος σε σημασία αλλά εύθραυστος και με μια περιορισμένη διείσδυση στις διεθνείς αγορές, βρίσκεται αντιμέτωπος με ποικίλους κινδύνους και προκλήσεις αλλά και με ευκαιρίες στις οποίες θα πρέπει να ανταποκριθεί με τον αποτελεσματικότερο τρόπο.

Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες είναι:

α) το μικρό μέγεθος και ο πολυ-τεμαχισμός της εκμετάλλευσης, το οποίο σύμφωνα με τη SWOT ανάλυση είναι πάρα πολύ μικρό με οποιοδήποτε δείκτη και αν μετρηθεί, έκταση, οικονομικό μέγεθος ή απασχόληση. Αυτό το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων τοποθετεί σταθερά την Ελλάδα πολύ μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στην ελληνική γεωργία 50% των εκμεταλλεύσεων είναι κάτω των 2 ha (του μισού δηλαδή από αυτό που θεωρείται μικρή εκμετάλλευση) και 50% κάτω από 4.000€ (ΚΠΔ-17).

β) η αποεπένδυση και η έλλειψη βασικών γνώσεων/δεξιοτήτων των απασχολουμένων, και

γ) η απόκλιση μεταξύ τιμών παραγωγού και καταναλωτή και η συνεχής αύξηση του κόστους των εισροών.

Ένα βασικό εργαλείο που διαθέτουν οι παραγωγοί για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους είναι ο σχηματισμός και η λειτουργία ομάδων και οργανώσεων παραγωγών. Παράλληλα, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν οργανώσεις παραγωγών μόνο για τον τομέα των οπωροκηπευτικών, τον τομέα αμπελο-οινικών προϊόντων, τον τομέα του ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών, καθώς και τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Βάσει των σχετικών στοιχείων που τηρούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, στους 4 τομείς στους οποίους υπάρχει το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, παρατηρείται σημαντικά χαμηλός βαθμός οργάνωσης των παραγωγών, όπως φαίνεται στον Πίνακα.

Αναλυτικότερα, βάσει και του ανωτέρω πίνακα, παρατηρούμε ότι ο αριθμός των παραγωγών που συμμετέχουν σε οργανώσεις είναι σημαντικά χαμηλός σε όλους τους τομείς. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία των εκτάσεων με τα οποία οι παραγωγοί συμμετέχουν στις οργανώσεις. Ειδικότερα, στο τομέα των οπωροκηπευτικών η συνολική αξία των διατεθέντων στο εμπόριο προϊόντων στη χώρα, για το 2013, ήταν 3.115.080.000€. Από αυτά το ποσό των 342.143.661€ (10,98%) ανήκει σε προϊόντα των 134 οργανώσεων παραγωγών που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό. Πολύ σημαντικό στοιχείο είναι επίσης το γεγονός ότι στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, παρά το γεγονός ότι έχει εκδοθεί το σχετικό θεσμικό πλαίσιο για την διαδικασία αναγνώρισης και λειτουργίας των οργανώσεων παραγωγών δεν έχουν σχηματιστεί ακόμα τέτοιου είδους συνεργατικές δομές.

Ο χαμηλός βαθμός οργάνωσης των παραγωγών οφείλετε σε έναν σημαντικό βαθμό στην καθυστερημένη και περιορισμένη έκδοση του σχετικού εθνικού πλαισίου, αλλά και στην έλλειψη κινήτρων προς τους παραγωγούς.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενδυνάμωση των οργανώσεων αλλά και την διευκόλυνση του σχηματισμού νέων. Παράλληλα, οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν την αναγκαιότητα έκδοσης του σχετικού θεσμικού πλαισίου και σε άλλους τομείς / προϊόντα.

Στόχος του μέτρου

Μέσω του παρόντος μέτρου θα επιχειρηθεί να αλλάξει η υφιστάμενη κουλτούρα της μη συνεργασίας και θα προωθηθεί ως κοινωνική καινοτομία, στο πλαίσιο μετεξέλιξης του αγροτικού ιστού για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της αγοράς αλλά και των ραγδαίων παγκόσμιων εξελίξεων.

Η στήριξη για τη σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών έχει τη δυνατότητα να συμβάλει σε περισσότερες της μιας προτεραιότητες της Ένωσης για την αγροτική ανάπτυξη, ενισχύοντας, για παράδειγμα, την ανταγωνιστικότητα, τις ευκαιρίες απασχόλησης, την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και την προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων.

Ωστόσο, το μέτρο αυτό σχετίζεται κυρίως με την ενωσιακή προτεραιότητα 3 και ειδικότερα με την Περιοχή Εστίασης 3Α: «Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των πρωτογενών παραγωγών με την καλύτερη ένταξή τους στη γεωργική αλυσίδα τροφίμων μέσω συστημάτων ποιότητας, προσθέτοντας αξία στα γεωργικά προϊόντα, με προώθηση σε τοπικές αγορές και βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών και διεπαγγελματικές οργανώσεις». Για την επίτευξη της ενίσχυσης του ρόλου των παραγωγών στην αλυσίδα αξίας των νωπών αλλά και μεταποιημένων τροφίμων και της αύξησης της αξίας του προϊόντος στις αγροτικές περιοχές, καθώς και στην καλύτερη πρόσβαση των πρωτογενών παραγωγών στην αγορά, η σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών αποτελεί μια βασική προϋπόθεση σε συνδυασμό με τις σημαντικές δυνατότητες για τη μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και την καλύτερη διάθεση των προϊόντων σε νέες αγορές.

9.1 - σύσταση ομάδων παραγωγών και οργανισμών στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας

Η στήριξη παρέχεται με την μορφή επιχορήγησης, σε νέες ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, οι οποίεςαναγνωρίζονται επίσημα από αρμόδια εθνική αρχή. Η στήριξη καταβάλλεται σε ετήσια βάση στους δικαιούχους, αποτελεί ποσοστό επί της ετήσιας εμπορεύσιμης αξίας των προϊόντων της ομάδας ή της οργάνωσης και βαίνει φθίνουσα, ως ακολούθως:

• Το 10% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 1ο έτος μετά την αναγνώριση.

• Το 8% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 2ο έτος μετά την αναγνώριση.

• Το 6% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 3ο έτος μετά την αναγνώριση.

• Το 4% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 4ο έτος μετά την αναγνώριση.

• Το 2% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 5ο έτος μετά την αναγνώριση.

Η ετήσια στήριξη του κάθε δικαιούχου (ομάδας ή οργάνωσης) δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000€.

Για την υποβολή του επιχειρηματικού σχεδίου ο υπολογισμός των ετήσιων δόσεων επιχορήγησης θα υπολογίζεται ως ποσοστό της υπολογιζόμενης αξίας παραγωγής των προϊόντων.

Προϋπόθεση για την καταβολή της τελευταίας δόσης είναι η εξακρίβωση της ορθής υλοποίησης του επιχειρηματικού τους σχεδίου και της επίτευξης των στόχων αυτού εντός πέντε ετών από την αναγνώριση της ομάδας ή της οργάνωσης παραγωγών.

Δικαιούχοι είναι νέες ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, οι οποίες αναγνωρίζονται επίσημα από την αρμόδια αρχή του Κράτους – Μέλους. Περιορίζεται σε ομάδες και οργανώσεις παραγωγών που ανήκουν στην κατηγορία των Πολύ Μικρών, Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ), όπως αυτές ορίζονται στη σύσταση της Επιτροπής (2003/361/ΕΚ).

Η ενίσχυση καταβάλλεται ως κατ’ αποκοπή ποσό, για τη στήριξη της ίδρυσης νέων ομάδων και οργανώσεων παραγωγών κατά τα 5 πρώτα έτη λειτουργίας τους με σκοπό την επίτευξη των στόχων του επιχειρηματικού τους σχεδίου.

Όροι επιλεξιμότητας:

1. Οι ομάδες και οργανώσεις παραγωγών πρέπει να είναι νέες και επίσημα αναγνωρισμένες από την αρμόδια εθνική αρχή.

2. Το επιχειρηματικό σχέδιο, το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο της αίτησης ενίσχυσης, περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή:

• της αρχικής κατάστασης για κάθε μέλος,
• τους στόχους της ομάδας ή της οργάνωσης, η επίτευξη των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την τελική πληρωμή,
• τα μέτρα / δράσεις, όπου απαιτείται, για την επίτευξη των στόχων αυτών,
• ενδεικτικό ετήσιο προγραμματισμό επίτευξης στόχων.

3. Οι στόχοι του επιχειρηματικού σχεδίου θα πρέπει να είναι μετρήσιμοι, συμπληρώνονται βάσει τυποποιημένου σχεδίου, το οποίο αποτελεί μέρος της αίτησης ενίσχυσης και αφορούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

i.Αύξηση ή μεταβολή του όγκου παραγωγής ή της αξίας αυτού.

ii.Εξεύρεση νέων αγορών.

iii.Καθετοποίηση / διαφοροποίηση της παραγωγής.

iv.Μεταβολή του όγκου της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο και που πληροί τις απαιτήσεις ενός ειδικού "καθεστώτος ποιότητας" (πχ πιστοποιημένη βιολογική παραγωγή, προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις και προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης, πιστοποιημένη ολοκληρωμένη παραγωγή).

v.Αντικατάσταση φυτικού κεφαλαίου (με εξαίρεση τις ετήσιες καλλιέργειες) με σκοπό τη μείωση των εισροών ή/και την αύξηση των εκροών της εκμετάλλευσης ή την αύξηση της αξίας του εμπορεύσιμου προϊόντος.

vi.Συλλογικές ενέργειες προβολής και προώθησης.

vii.Αντικατάσταση εξοπλισμού ή απόκτηση νέου με σκοπό την επίτευξη επιδόσεων (πχ την αύξηση της αποδοτικότητας ή την μείωση των εισροών).

viii.Δημιουργία νέων υποδομών ή βελτίωση ή/και επέκταση υφιστάμενων.

ix.Έλεγχος και διαχείριση του κόστους παραγωγής και εμπορίας, καθώς και της αποδοτικότητας της χρήσης των μέσων παραγωγής.

x.Εφαρμογή νέων πρακτικών / τεχνικών, μεθόδων ή /και προϊόντων στη γεωργία, κτηνοτροφία ή δασοκομία.

xi.Περιβαλλοντική διαχείριση υπολειμμάτων και αποβλήτων.

xii.Συμμετοχή σε μέτρα / δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος.

xiii.Συμμετοχή σε μέτρα / δράσεις κατάρτισης, συνεργασίας και χρήσης συμβουλευτικών υπηρεσιών.

4. Οι ομάδες και οργανώσεις παραγωγών πρέπει να είναι ΜΜΕ, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνεται βάσει της σύστασης της Επιτροπής 2003/361/ΕΚ.

5. Για το σκοπό του παρόντος μέτρου:

• οι ομάδες παραγωγών φυτικής παραγωγής πρέπει να έχουν ελάχιστο αριθμό μελών, τους 10 παραγωγούς,
• οι ομάδες παραγωγών ζωικής παραγωγής πρέπει να έχουν ελάχιστο αριθμό μελών, τους 5 παραγωγούς,
• οι οργανώσεις παραγωγών φυτικής και ζωικής παραγωγής έχουν τον ελάχιστο αριθμό μελών ως προβλέπεται στο αντίστοιχο εθνικό θεσμικό πλαίσιο.
• οι ομάδες / οργανώσεις παραγωγών δασοπονικών προϊόντων πρέπει να έχουν ελάχιστο αριθμό μελών, τους 5 παραγωγούς.

Δε χορηγείται ενίσχυση σε:

1.Οργανώσεις παραγωγών (οντότητες/φορείς), όπως εταιρείες ή συνεταιρισμοί που έχουν ως στόχο τη διαχείριση μίας ή περισσότερων γεωργικών εκμεταλλεύσεων και είναι στην πραγματικότητα μεμονωμένοι παραγωγοί. Ο έλεγχος θα πραγματοποιείται βάσει του καταστατικού της οργάνωσης.

2.Άλλες γεωργικές ενώσεις που αναλαμβάνουν καθήκοντα, όπως αμοιβαία υποστήριξη και υπηρεσίες αντικατάστασης στο αγρόκτημα και γεωργικής διαχείρισης στις εκμεταλλεύσεις των μελών, χωρίς να εμπλέκονται στην από κοινού προσαρμογή της προσφοράς στις ανάγκες της αγοράς.

3.Ομάδες, οργανώσεις ή ενώσεις παραγωγών, οι στόχοι των οποίων είναι ασυμβίβαστοι με τα άρθρα 152 και 159 του κανονισμού ΚΟΑ.

4.Ομάδες ή οργανώσεις παραγωγών που προκύπτουν από συγχωνεύσεις ήδη υπαρχουσών ομάδων και οργανώσεων παραγωγών.

Πηγή: agro24