Αυτό σίγουρα θα δυσκολέψει τη ζωή των καλλιεργητών σύναμμα με τον διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό της γης.
Οι επιστήμονες έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι η αλλαγή του κλίματος πιθανότατα θα επηρεάσει τις καλλιέργειες. Οι αυξανόμενες παγκόσμιες θερμοκρασίες και τα συχνότερα «ακραία» καιρικά φαινόμενα όπως η ξηρασία και οι πλημμύρες αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά την ικανότητά μας να παράγουμε τρόφιμα.
Τώρα, νέα έρευνα δείχνει ότι η αλλαγή του κλίματος αναμένεται να επιταχύνει τα ποσοστά απώλειας των καλλιεργειών λόγω της δραστηριότητας περισσότερων πεινασμένων εντόμων.
Η δραστηριότητα των εντόμων στις σημερινές εύκρατες γεωργικές περιοχές θα αυξηθεί μαζί με τις θερμοκρασίες.
Η αύξηση της δραστηριότητας των εντόμων θα αυξήσει τις παγκόσμιες απώλειες ρυζιού, αραβόσιτου και σίτου κατά 10-25% για κάθε βαθμό Κελσίου αύξησης της θερμοκρασίας.
Μόνο αύξηση των επιφανειακών θερμοκρασιών κατά 2 βαθμούς Κελσίου θα ωθήσει τις συνολικές απώλειες αυτών των τριών καλλιεργειών κάθε χρόνο σε περίπου 213 εκατομμύρια τόνους.
Επισιτιστική ανασφάλεια προ των πυλών…
Αναμένεται να υπάρξουν αυξανόμενες απώλειες σε διάφορες καλλιέργειες λόγω της επιπλέον δραστηριότητας των εντόμων, για δύο κυρίως λόγους:
► Πρώτον, οι υψηλότερες θερμοκρασίες αυξάνουν τα μεταβολικά ποσοστά των εντόμων εκθετικά.
► Δεύτερον, με την εξαίρεση των τροπικών, οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα αυξήσουν τους ρυθμούς αναπαραγωγής των εντόμων. Έχουμε περισσότερα έντομα τα οποία τρώνε περισσότερο.
Υπό οποιοδήποτε σενάριο κλιματικής αλλαγής, τα έντομα θα είναι οι κερδισμένοι παρά τις προσπάθειες αντιμετώπισης των επιβλαβών παρασίτων, όπως αυξημένες εφαρμογές φυτοφαρμάκων, χρήση βελτιωμένων ποικιλιών, σύγχρονες γεωργικές πρακτικές, εναλλαγές καλλιεργειών κ.α.
Ο μεταβολισμός των εντόμων στο μικροσκόπιο
Για να κατανοήσουμε πώς τα επιβλαβή για τα φυτά έντομα μπορεί να επηρεάσουν την παγκόσμια παραγωγή τροφής, η μελέτη του μεταβολισμού αυτών θα βοηθούσε πολύ.
Σε αντίθεση με τα θηλαστικά, τα έντομα είναι εξωθερμικά όντα, πράγμα που σημαίνει ότι η θερμοκρασία του σώματος τους παρακολουθεί τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος τους. Έτσι, η θερμοκρασία του αέρα επηρεάζει την κατανάλωση οξυγόνου, τις θερμιδικές απαιτήσεις και άλλους μεταβολικούς ρυθμούς.
Πειράματα στο παρελθόν, με βεβαιότητα δείχνουν πως η αύξηση της θερμοκρασίας επιταχύνει το μεταβολισμό των εντόμων γεγονός που αυξάνει τις ορέξεις τους, με προβλέψιμο ρυθμό. Επιπλέον, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες αυξάνουν τα ποσοστά αναπαραγωγής μέχρι ένα σημείο και, στη συνέχεια, τα ποσοστά αυτά ανέρχονται σε επίπεδα θερμοκρασίας παρόμοια με αυτά που υπάρχουν σήμερα στις τροπικές περιοχές, (πολύ υψηλά δηλαδή).
Ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι επιδράσεις της θερμοκρασίας στο μεταβολισμό και τα δημογραφικά στοιχεία των εντόμων ήταν αρκετά συνεπείς μεταξύ των ειδών των εντόμων, συμπεριλαμβανομένων των παρασίτων όπως οι αφίδες και η πυραλίδα του αραβόσιτου.
Οι σχετικά ήπιων θερμοκρασιών περιοχές, είναι πιο δροσερές από τις βέλτιστες τιμές θερμοκρασιών για τα περισσότερα έντομα. Αλλά αν αυξηθούν οι θερμοκρασίες, αυτοί οι πληθυσμοί των εντόμων θα αναπτυχθούν ταχύτερα τα οποία και θα τρέφονται με πιο ταχείς ρυθμούς από τη στιγμή που η αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει το μεταβολισμό τους.
Για την αύξηση των παγκόσμιων μέσων επιφανειακών θερμοκρασιών κατά 2 βαθμούς Κελσίου, το μαθηματικό μοντέλο προβλέπει ότι οι μέσες απώλειες στην απόδοση λόγω δραστηριότητας των εντόμων θα είναι 31% για τον αραβόσιτο, 19% για το ρύζι και 46% για το σιτάρι.
Οι ερευνητές παρατήρησαν διαφορετικά ποσοστά απώλειας λόγω των διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών των καλλιεργειών. Για παράδειγμα, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας καλλιέργειας ρυζιού καλλιεργείται στις τροπικές περιοχές. Οι θερμοκρασίες είναι ήδη σε βέλτιστες συνθήκες για τα έντομα. Έτσι, οι περαιτέρω αυξήσεις της θερμοκρασίας στις τροπικές περιοχές δεν θα είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της δραστηριότητας των εντόμων στον ίδιο βαθμό που θα είχαν στις εύκρατες περιοχές.
Τι μπορεί να γίνει;
Οι αγρότες και οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να μειώσουν τις επιπτώσεις του αυξημένου μεταβολισμού των εντόμων, όπως η γεωγραφική μετατόπιση των καλλιεργειών ή η καλλιέργεια ποικιλιών ανθεκτικών στα έντομα. Το σίγουρο είναι πως οι αλλαγές αυτές θα χρειαστούν χρόνο και χρήμα.
Γεγονός είναι πλέον η υπερθέρμανση του πλανήτη η οποία είναι αναπόφευκτη. Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας, μπορούμε όμως να βρούμε αποτελεσματικούς τρόπους να ανεχθούμε την καινούρια κατάσταση.
