Η υγρασία είναι απαραίτητη για την ενεργοποίηση των παθογόνων βακτηρίων και μυκήτων ώστε να είναι ικανά να προσβάλλουν το φυτό. Με μορφές όπως είναι το «πιτσίλισμα» από τη βροχή και το τρεχούμενο νερό παίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάδοση και διασπορά πολλών παθογόνων στο ίδιο το φυτό αλλά και από το ένα φυτό στο άλλο. Το γεγονός αυτό επηρεάζει την έκταση και τη σοβαρότητα της ασθένειας.
Πώς επηρεάζεται η ανάπτυξη των ασθενειών σε συνάρτηση με την υγρασία;
Η εμφάνιση πολλών ασθενειών σε μία συγκεκριμένη περιοχή είναι στενά συνδεδεμένη με τη ποσότητα και τη κατανομή των βροχοπτώσεων στη διάρκεια του έτους. Έτσι ο περονόσπορος της πατάτας, το φουζικλάδιο της μηλιάς, ο περονόσπορος της αμπέλου και το βακτηριακό κάψιμο των γιγαρτόκαρπων είναι σοβαρές μόνο σε περιοχές με υψηλή βροχόπτωση ή υψηλή σχετική υγρασία κατά την αυξητική περίοδο. Πράγματι σε όλες αυτές τις ασθένειες η βροχόπτωση καθορίζει όχι μόνο τη σοβαρότητα της ασθένειας αλλά και αν η ασθένεια θα εμφανισθεί σε μία δεδομένη καλλιεργητική περίοδο.
Ο αριθμός των κύκλων της ασθένειας ανά καλλιεργητική περίοδο συνδέεται άμεσα με τον αριθμό των βροχοπτώσεων. Έτσι για το φουζικλάδιο της μηλιάς, για παράδειγμα, απαιτείται διαρκής διαβροχή των φύλλων και των καρπών για τουλάχιστον 9 ώρες για να λάβει χώρα οποιαδήποτε προσβολή ακόμη και σε άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη της ασθένειας(18-23oC).
Οι περισσότεροι παθογόνοι μύκητες που προσβάλλουν τα υπέργεια μέρη του φυτού απαιτούν ένα στρώμα νερού για την ανάπτυξη τους. Αντιθέτως, κάποιες ασθένειες όπως είναι το ωίδιο της αμπέλου λαμβάνουν χώρα όταν η σχετική υγρασία είναι σχετικά χαμηλή (50-70%). Στις περιπτώσεις αυτές το μέγεθος της ασθένειας περιορίζεται όταν επικρατεί υψηλή σχετική υγρασία.
Σε πολλές ασθένειες που επηρεάζουν υπόγεια μέρη των φυτών όπως ρίζες, κόνδυλοι και νεαρά σπορόφυτα, η σοβαρότητα της ασθένειας είναι ανάλογη με τη ποσότητα της εδαφικής υγρασίας. Η αυξημένη υγρασία φαίνεται να επηρεάζει πρωτίστως το παθογόνο, το οποίο αναπαράγεται και μετακινείται καλύτερα σε υγρά εδάφη. Μπορεί ακόμη να μειώσει την ικανότητα άμυνας του ξενιστή μέσω της μείωσης διαθέσιμου οξυγόνου σε κατακλυσμένα εδάφη. Κάποια από τα πιο σοβαρά παθογόνα εδάφους είναι η Φυτόφθορα, η Ριζοκτόνια, η Σκληρωτίνια που συνήθως προκαλούν σημαντικά προβλήματα στα φυτά. Οι μύκητες του γένους Phytophthora μεταδίδονται με το έδαφος και προκαλούν ασθένειες στα μέρη των δέντρων όπου έρχονται σε άμεση ή έμμεση επαφή με το έδαφος.
Στην πραγματικότητα, οι περιβαλλοντικές συνθήκες συχνά καθορίζουν εάν θα εμφανισθεί μία ασθένεια. Ανάμεσα σε αυτούς που επηρεάζουν την έναρξη και την ανάπτυξη μολυσματικών ασθενειών είναι η θερμοκρασία και η υγρασία στην επιφάνεια του φυτού.
Πηγή: Φυτοπαθολογία, George N.Agrios 5η έκδοση, Utopia, Αθήνα 2017
