Τετάρτη, 21 Απριλίου 2021

Υδατικές ανάγκες αραβόσιτου, για μέγιστες αποδόσεις

Γράφει: η Ομάδα γεωπόνων της Farmacon
Υδατικές ανάγκες αραβόσιτου, για μέγιστες αποδόσεις

Η κατανόηση της χρήσης του νερού στον αραβόσιτο και οι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση του νερού μπορούν να βοηθήσουν στη λήψη των σωστών αποφάσεων όσον αφορά στην άρδευση της καλλιέργειας ώστε να επιτευχθούν υψηλές αποδόσεις και βελτίωση της αποδοτικότητας του νερού στην καλλιέργεια.

► Χρήση νερού στην καλλιέργεια του αραβόσιτου / Εξατμισοδιαπνοή

Οι όροι χρήση νερού και εξατμισοδιαπνοή χρησιμοποιούνται ως συνώνυμοι για να περιγράψουν την κίνηση του νερού μέσω της εξάτμισης από το έδαφος και τις φυτικές επιφάνειες και μέσω της διαπνοής από τα φυτά.

Η διαπνοή αποτελεί την κίνηση του νερού από το έδαφος προς τις ρίζες του φυτού, μέσω των φυτικών βλαστών και των φύλλων και ξανά πίσω στην ατμόσφαιρα. Η διαπνοή λοιπόν αποτελεί μια σημαντική φυτική διαδικασία από τη στιγμή που η απόδοση της καλλιέργειας σχετίζεται με τη συνολική ποσότητα νερού που διαπνέει το φυτό.

► Παράγοντες που επηρεάζουν την εξατμισοδιαπνοή και τον αρδευτικό σχεδιασμό

Καθώς η καλλιέργεια του αραβόσιτου αναπτύσσεται και προοδευτικά οι θερμοκρασίες ανέρχονται σε υψηλότερα επίπεδα (ζεστοί θερινοί μήνες), η εξατμισοδιαπνοή και οι ανάγκες σε νερό αυξάνονται.

corn8

Το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας, οι καιρικές συνθήκες και τα χαρακτηριστικά του εδάφους στο οποίο αναπτύσσεται η καλλιέργεια, επηρεάζουν σαφώς την εξατμισοδιαπνοή:

Ανάπτυξη της καλλιέργειας

Όσο πιο νεαρό είναι ένα φυτό τόσο λιγότερο διαπνέει σε σχέση με ένα μεγαλύτερο φυτό και αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή η φυλλική επιφάνεια είναι πιο περιορισμένη. Η διαπνοή στον αραβόσιτο αγγίζει το μέγιστο καθώς επίσης και οι απαιτήσεις σε νερό, κατά τη διάρκεια των αναπαραγωγικών σταδίων του. Σε γενικές γραμμές, οι πλήρους σεζόν καλλιέργειες όπως ο αραβόσιτος, απαιτούν περισσότερο νερό σε σχέση με καλλιέργειες μικρότερης καλλιεργητικής περιόδου αλλά μπορούν ωστόσο να επιτύχουν μεγαλύτερες αποδόσεις εάν υπάρχει επάρκεια σε απαιτούμενες μονάδες θερμότητας και σε νερό.

Καιρικές συνθήκες

Η ικανότητα της ατμόσφαιρας να απορροφά και να συγκρατεί το νερό είναι η κινητήριος δύναμη για την εξατμισοδιαπνοή του νερού. Οι ζεστές, ηλιόλουστες ημέρες με χαμηλή υγρασία και ισχυρούς ανέμους μπορούν να προκαλέσουν υψηλούς ρυθμούς εξατμισοδιαπνοής.

Χαρακτηριστικά του εδάφους

Ο εδαφικός τύπος υποδεικνύει το μέγιστο της ποσότητας του νερού που μπορεί το κάθε έδαφος να συγκρατήσει και την ποσότητα του νερού που είναι διαθέσιμη στα φυτά. Τα λεπτής υφής εδάφη μπορούν και συγκρατούν μεγαλύτερες ποσότητες ύδατος σε σχέση με αυτά της τραχιάς υφής. Από τη στιγμή που η υδατοϊκανότητα του εδάφους είναι πλήρης, τα φυτά διαπνέουν στους μέγιστους ρυθμούς τους. Καθώς το έδαφος προοδευτικά ξηραίνεται, τα φυτά γίνονται όλο και λιγότερο ικανά να απορροφήσουν νερό.

Η εξάτμιση νερού από το έδαφος μπορεί να μειωθεί με άροση συντήρησης της καλλιέργειας και αυξημένα φυτικά υπολείμματα στο χωράφι.

Το όργωμα αυξάνει την επιφάνεια του εδάφους που είναι εκτεθειμένη η οποία με τη σειρά της αυξάνει την εξάτμιση και την απορροή, καταστρέφει επίσης τα φυτικά υπολείμματα μειώνοντας έτσι τη διήθηση του νερού λόγω πιθανής συμπίεσης κατά το όργωμα.

Αντιθέτως, τα φυτικά υπολείμματα βοηθούν στην αύξηση του ποσοστού διήθησης, μέσω του περιορισμού της επιφανειακής εδαφικής στεγανοποίησης λόγω των βροχοπτώσεων και της άρδευσης. Επίσης, τα φυτικά υπολείμματα μειώνουν την απορροή δημιουργώντας εμπόδια στην κίνηση του νερού και διατηρώντας το περισσότερο μέσα στο έδαφος.

corn3

► Χρήση νερού στον αραβόσιτο και αρδευτικές ανάγκες αναλόγως με το στάδιο ανάπτυξης

Φύτευση / σπορά

Η διαπνοή του αραβόσιτου κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξής του είναι σχετικά χαμηλή. Σε γενικές γραμμές, η άρδευση δε συνιστάται αμέσως μετά τη φύτευση/σπορά όταν η εδαφική υγρασία είναι επαρκής. Σε αυτά τα αρχικά στάδια της καλλιέργειας που τα φυτά είναι μικρά και δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη ικανοποιητικά η κόμη τους, το περισσότερο νερό της άρδευσης χάνεται από το ακάλυπτο και μη σκιαζόμενο έδαφος μέσω της εξάτμισης. Σε αυτήν τη φάση λοιπόν οι παραγωγοί θα πρέπει να βασίζονται στις επαρκείς ποσότητας αποθηκευμένου εδαφικού νερού.

Βλαστικά στάδια

Τα πρώιμα βλαστικά στάδια του αραβόσιτου αντέχουν σε αρκετό βαθμό το υδατικό στρες χωρίς σοβαρές συνέπειες για την απόδοση της καλλιέργειας. Εάν είναι δυνατό, η άρδευση θα πρέπει να εφαρμοστεί όταν το εδαφικό νερό πέσει κάτω από τα επιτρεπόμενα διαχειρίσιμα όρια.

Αρχικά αναπαραγωγικά στάδια

Ο αραβόσιτος αγγίζει το μέγιστο της διαπνοής του κατά τη διάρκεια των αρχικών αναπαραγωγικών του σταδίων. Σε αυτά τα στάδια τα φυτά είναι περισσότερο επιρρεπή στο υδατικό στρες με πιθανότητα μεγάλων μειώσεων στις αποδόσεις. Το υδατικό στρες θα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια του σχηματισμού του θυσάνου, της επικονίασης και του σχηματισμού των μετάξινων ινών. Το υδατικό στρες κατά τη διάρκεια των μετάξινων ινών πιθανόν να έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο στην απόδοση λόγω της αποξήρανσης των μετάξινων ινών καθώς και των γυρεόκοκκων με αποτέλεσμα μια φτωχή και ανεπαρκή γονιμοποίηση.

Στάδιο ωρίμανσης

Η εξατμισοδιαπνοή του αραβόσιτου μειώνεται σταθερά από το στάδιο που οι σπόροι έχουν φτάσει στο 50% του ξηρού βάρους κατά την ωρίμανση, εξαιτίας της χαμηλότερης ανάγκης για εξάτμιση νερού (μικρότερες ημέρες, χαμηλότερες θερμοκρασίες, χαμηλότερη ηλιακή ακτινοβολία), μικρότερη φυλλική επιφάνεια καθώς τα περισσότερα φύλλα ξεραίνονται και πεθαίνουν, καθώς επίσης λόγω αλλαγών στη φυσιολογία του φυτού.

Σίγουρα όμως, θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως ο αραβόσιτος θα εξακολουθεί να διψάει και να απαιτεί περίπου το 1/3 των εποχιακών υδάτων στην αρχή του σταδίου που οι σπόροι έχουν φτάσει στο 50% του ξηρού βάρους για τη μέγιστη ανάπτυξη των κόκκων καθώς και για μέγιστες αποδόσεις.

Το υδατικό στρες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μπορεί να επιταχύνει την ωρίμανση εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τους κόκκους να φτάσουν στο μέγιστο του μεγέθους και βάρους τους.

Μετά όμως από μία φυσιολογική ωρίμανση, το νερό πλέον δεν είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των κόκκων και η επιπλέον άρδευση κανένα όφελος δεν προσδίδει στην απόδοση της καλλιέργειας.corn5

► Αρδευτικός σχεδιασμός για την αποφυγή αρδευτικού στρες

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε καλά το πότε οι υδατικές απαιτήσεις της καλλιέργειας είναι μεγαλύτερες από το ρυθμό διήθησης του νερού, το οποίο συχνά συμβαίνει στα αναπαραγωγικά στάδια. Γι’αυτό το λόγο απαιτείται σωστός και έγκαιρος αρδευτικός προγραμματισμός (κατάλληλη αρδευτική μέθοδος, σωστός συγχρονισμός).

 

 

 

 

Σχετικά Άρθρα

  • Γιάννουλη Λάρισας
  • Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
  • 2410-669107 & 2410-669108
  • 2410-669109

Όλα τα αγροτικά εφόδια καθηµερινά ενηµερωµένα µ’ ένα κλικ.

Αξιόπιστα κείµενα. Υψηλής ποιότητας φωτογραφίες.

Ψηφιακά εργαλεία αναγνώρισης και διαχείρισης προβληµάτων.

To blog διαχειρίζεται και ενημερώνει η Farmacon

Μια πρωτοπόρος εταιρία στο χώρο που παρέχει άμεση και έγκυρη ενημέρωση για όλα τα θέματα που αφορούν τον αγροτικό τομέα.

Δείτε πως μπορούν να σας βοηθήσουν οι καινοτόμες υπηρεσίες μας μέσα από την ιστοσελίδα της Farmacon.

Γνωρίστε τις υπηρεσίες μας