Η επικονίαση είναι η διαδικασία γονιμοποίησης των φυτών, η οποία συντελείται με τη μεταφορά κόκκων της γύρης, από τα άνθη των φυτών, με τη βοήθεια των εντόμων, του αέρα και του νερού.

Οι άγριες αποικίες των μελισσών έχουν μειωθεί παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Αυτό οφείλεται σε φυτοφάρμακα και παράσιτα.

Οι μέλισσες έχουν ενεργό ρόλο στη γονιμοποίηση των φυτών, καθώς δρουν ως μηχανικοί μεταφορείς της γύρης. Κατά την εποχή της ανθοφορίας, οι μέλισσες προκειμένου να τραφούν, πλάθουν τη γύρη και την μεταφέρουν στη κυψέλη και πετώντας από άνθος σε άνθος, βοηθούν στην επικονίαση των φυτών μεταφέροντας τη γύρη από τους ανθήρες στο στίγμα του άνθους. Χαρακτηριστικό είναι ότι βοηθούν στην επικονίαση του 60 με 70% των φυτικών ειδών.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι μέλισσες αποτελούν το 80% περίπου των επικονιαστικών εντόμων καταλαβαίνουμε την σημαντική προσφορά τους στο φυτικό περιβάλλον.

Τη σημερινή εποχή που παρατηρείται σημαντική μείωση των φυτών παγκοσμίως, λόγω των αρνητικών συνεπειών της ανθρώπινης δραστηριότητας, ο ρόλος της μέλισσας είναι ζωτικής σημασίας. Σε πολλές χώρες οι καλλιεργητές καταφεύγουν στην ενοικίαση μελισσιών, προκειμένου να πετύχουν ικανοποιητική επικονίαση και να αυξήσουν την παραγωγή τους.

Ειδικά κατά τη διάρκεια της εποχής της ανθοφορίας να επιλέγουμε μεθόδους εφαρμογής που να μην  έχουν αρνητικές επιπτώσεις.

Διάφοροι παράγοντες που απειλούν τις μέλισσες

Η μαζική εξαφάνιση των μελισσών σε όλο τον κόσμο προκύπτουν από ορισμένους παράγοντες  όπως:

► Οι μεταλλαγμένες καλλιέργειες που φορτώνουν τις μέλισσες με τοξικές ουσίες.

► Η χρήση νέων και πολύ ισχυρών φυτοφαρμάκων.

► Η κακή διατροφή εξαιτίας της ξηρασίας.

► Από τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα των κινητών τηλεφώνων.

Η έκταση των επιβλαβών επιδράσεων των φυτοφαρμάκων στις μέλισσες εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων που είναι η εξής:

► Η τοξικότητα της δραστικής ουσίας του φυτοφαρμάκου.

► Ο αριθμός και η μέθοδος των εφαρμογών.

► Η ώρα της ημέρας και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά την εφαρμογή.

► Το είδος της τροφής που συλλέγεται από τις μέλισσες τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς και οι βοσκές οι οποίες ήταν διαθέσιμες στις μέλισσες εβδομάδες πριν και μετά την εφαρμογή του φυτοφαρμάκου.

► Ο αριθμός αλλά και η κατάσταση της υγείας των μελισσών που βοσκούσαν στα άνθη της περιοχής, στην οποία έγινε η χρήση του φυτοφαρμάκου, κατά τη χρονική στιγμή της εφαρμογής.

Καλές πρακτικές

Αγρότες και κηπουροί μπορούν να βασίζονται σε εναλλακτικές μη τοξικές μεθόδους όπως:

► οι φυσικοί εχθροί,

► οι φιλικές για το περιβάλλον πρακτικές για τον έλεγχο των παρασίτων, εντόμων και ζιζανίων μειώνοντας έτσι την έκθεση της άγριας ζωής σε εντομοκτόνα, φυτοφάρμακα και μυκητοκτόνα.

Αντιμετώπιση προβλημάτων

Οι ειδικοί συμβουλεύουν τα παρακάτω:

1) Μη συνενώσεις μελισσιών που έχουν υποστεί κατάρρευση με δυνατά υγιή μελίσσια.

2) Μη ανταλλαγή κηρήθρων ή άλλων υλικών μεταξύ των κυψελών όταν υπάρχουν υπόνοιες για ασθένειες.

3) Απολύμανση του μελισσοκομικού υλικού όταν είναι δυνατόν.

Ο Άλμπερτ Αινστάιν είχε πεί ότι ‘’αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν το ανθρώπινο είδος δεν θα αργήσει να τις ακολουθήσει’’.

ΠΗΓΕΣ

Τζιάτζιου, Γ. Μ., & Χαλκιά, Γ. (2020). Ωφέλειες στην παραγωγή των καλλιεργούμενων φυτών από τις μέλισσες.

Δρεπανός, Γ. (2015). Εκτίμηση περιβαλλοντικών κινδύνων στη μελισσοκομία.

https://www.daera-ni.gov.uk/sites/default/files/images/dard/honey-bee.jpg

https://api.intechopen.com/media/chapter/50073/media/fig01.png