Στην ουσία δηλαδή, τα νεκταρίνια είναι γονιδιακώς ροδάκινα, παρ’ όλες τις διαφορές μεταξύ τους, όπως στην παρουσία χνουδιού, το μέγεθος, το χρωματισμό, κ.λπ.
Η εμφάνιση των καρπών νεκταρινιάς είναι μια τυχαία εμφάνιση σε κάποιο δένδρο ή κλάδο ροδακινιάς που οφείλεται στη λεγόμενη “οφθαλμική μετάλλαξη”, κατά τη διαδικασία της οποίας, λίγα οφθαλμικά κύτταρα ή ολόκληρος ο οφθαλμός (αν η μετάλλαξη συμβεί αρκετά νωρίς) παρουσιάζουν μεταλλαγμένους χαρακτήρες, από διάφορους φυσικούς (ή και ελεγχόμενους εργαστηριακά σήμερα) λόγους, με συνέπεια τη φαινοτυπική τους εμφάνιση σε ένα τμήμα του δένδρου (Φωτογραφία 1).
Φωτογραφία 1. Οφθαλμική μετάλλαξη ροδακινιάς στην περιοχή της Σκύδρας το 2017.
Η “οφθαλμική μετάλλαξη” (bud mutation) ανήκει στην κατηγορία των “σωματικών μεταλλάξεων” (somatic mutations), στις οποίες εμφανίζονται ξαφνικές αλλοιώσεις στους σωματικούς χαρακτήρες ενός ατόμου, οι οποίες συνήθως δεν επηρεάζουν ολόκληρο το φυτό, εκφράζονται μόνο στις περιοχές όπου ένα κύτταρο έχει υποστεί αλλαγές και συνήθως δεν είναι μόνιμες.
Τα αποτελέσματα μιας “σωματικής μετάλλαξης” μπορεί να είναι αρνητικά, ουδέτερα ή και θετικά (οικονομικά εκμεταλλεύσιμα), όπως στην περίπτωση της εμφάνισης των καρπών νεκταρινιάς, δεν είναι συνηθισμένη διαδικασία στη φύση αλλά μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε, σε ανύποπτο χρόνο (Φωτογραφία 1).
Οι “σωματικές μεταλλάξεις” δεν πρέπει να συγχέονται με τις “βλαστικές μεταλλάξεις” (germinal mutations), οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε αναπαραγωγικά κύτταρα και είναι κληρονομήσιμες.
Έτσι εξηγείται γιατί η ροδακινιά [Prunus persica (L.) Batsch] και η νεκταρινιά (Prunus persica var. nucipersica ή var. nectarina) εξετάζονται και αντιμετωπίζονται καλλιεργητικά μαζί ως φυτικοί οργανισμοί.