Παρασκευή, 18 Σεπτεμβρίου 2020

Ορισμένοι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη βλάστηση των σπόρων

Γράφει: η Ομάδα γεωπόνων της Farmacon - Farmacon Team
Ορισμένοι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη βλάστηση των σπόρων

Θα εξετάσουμε τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη βλάστηση των σπόρων, η οποία είναι η πρώτη και πιο κρίσιμη διαδικασία αναπαραγωγής.

Παρόλο που το αρχικό κόστος εισροών συνδέεται με την απόκτηση καθαρού και καλού ποιοτικά σπόρου, πολλοί άλλοι παράγοντες μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη διαδικασία της βλάστησης.

Αυτή η διαδικασία είναι πολύπλοκη και μπορεί να επηρεαστεί σε διάφορα στάδια από πολλούς αλληλεπιδρώντες παράγοντες όπως:

✔ θερμοκρασία

✔ διαθεσιμότητα ύδατος

✔ οξυγόνο

✔ φως

✔ υπόστρωμα

✔ ωριμότητα του σπόρου

✔ φυσιολογική ηλικία του σπόρου

Περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τους σπόρους στο έδαφος

Οι σημαντικότεροι εξωτερικοί παράγοντες περιλαμβάνουν το νερό, το οξυγόνο, την κατάλληλη θερμοκρασία και μερικές φορές το φως ή το σκοτάδι.

Διάφορα φυτά απαιτούν διαφορετικές μεταβλητές για την επιτυχή βλάστηση των σπόρων. Συχνά αυτό εξαρτάται από την ποικιλία σπόρων και συνδέεται στενά με τις οικολογικές συνθήκες του φυσικού ενδιαιτήματος ενός φυτού.

► Νερό:

Το νερό αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βλάστηση. Οι ώριμοι σπόροι είναι συχνά εξαιρετικά ξηροί και πρέπει να απορροφήσουν, μέσω μιας διαδικασίας απορρόφησης, σημαντική ποσότητα νερού, σε σχέση με το ξηρό βάρος του σπόρου.

► Το αέριο περιβάλλον:

Ο αέρας αποτελείται από περίπου 20% οξυγόνο, 0,03% διοξείδιο του άνθρακα και 80% άζωτο και οι σπόροι των περισσότερων φυτικών ειδών βλαστάνουν καλά σε ένα περιβάλλον που παρέχει αυτό το μίγμα αερίων. Το οξυγόνο απαιτείται από τον βλαστάνοντα σπόρο για αερόβια αναπνοή, η κύρια πηγή της ενέργειας των νεαρών φυτών μέχρι να εμφανιστούν τα φύλλα, γεγονός που θα επιτρέψει στη συνέχεια και τη φωτοσύνθεση.

Οι σπόροι που φυτεύονται σε περιβάλλον που στερείται οξυγόνου, όπως νεροκρατούμενο ή σφικτά συμπιεσμένο χώμα, μπορεί να βλαστήσουν πολύ άσχημα ή να αποτύχουν να βλαστήσουν εντελώς. Μια καθυστέρηση στη βλάστηση λόγω δυσμενών περιβαλλοντικών συνθηκών ονομάζεται ηρεμία των σπόρων και δεν πρέπει να συγχέεται με τον λήθαργο των σπόρων.

►  Θερμοκρασία:

Η θερμοκρασία του εδάφους παίζει σημαντικό ρόλο στο ρυθμό με τον οποίο προχωράει η βλάστηση.

Ο ρυθμός απορρόφησης νερού, η διάχυση αναπνευστικών αερίων και ο ρυθμός των χημικών αντιδράσεων που εμπλέκονται στο μεταβολισμό του σπόρου επηρεάζονται από τη θερμοκρασία.

Οι σπόροι ποικιλιών έχουν πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ένα από αυτά είναι και το εύρος θερμοκρασιών, αυστηρά εντός του οποίου μπορούν να βλαστήσουν και δε θα το κάνουν εκτός αυτού του εύρους. Οι μη βέλτιστες θερμοκρασίες οδηγούν σε χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας και σε μεγαλύτερες περιόδους βλάστησης.

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα αυξήσουν, μέχρι ορισμένα όρια, το ρυθμό βλάστησης. Μόλις επιτευχθεί το όριο, περαιτέρω αυξήσεις της θερμοκρασίας θα μειώσουν ή θα αποτρέψουν τη βλάστηση. Οι υψηλές θερμοκρασίες μειώνουν την αποτελεσματικότητα των ενζύμων και τελικά σε υψηλά θερμοκρασιακά εύρη, η κυτταρική πρωτεΐνη μετουσιώνεται και ο σπόρος καταστρέφεται.

Παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα των σπόρων πριν και μετά τη συγκομιδή

►  Καιρικές συνθήκες κατά τη βλάστηση των σπόρων:

Οι βροχοπτώσεις απευθείας πριν από τη συγκομιδή μπορεί να προκαλέσουν τη βλάστηση πριν από τη συγκομιδή του σπόρου και μπορεί επίσης να ευνοήσουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση και την ανάπτυξη μυκήτων, οι οποίοι μπορεί να αποχρωματίσουν τους σπόρους, να επηρεάσει την κανονική βλάστησή τους ή ακόμη και να σκοτώσουν τους σπόρους.

►  Ανωριμότητα σπόρων:

Η συγκομιδή και η αποθήκευση ανώριμων σπόρων με υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη μετασυλλεκτικών μυκητολογικών προσβολών. Η επακόλουθη μικροβιακή δραστηριότητα στη συνέχεια αυξάνει τη θερμοκρασία, επηρεάζοντας έτσι τόσο τους ώριμους (κανονικούς) όσο και τους ανώριμους σπόρους. Σίγουρα, όταν πρόκειται στη συνέχεια να φυτευτούν τέτοιοι σπόροι, θα υπάρχουν προβλήματα κατά τη βλάστησή τους.

►  Μηχανικές ζημίες:

Η μηχανική βλάβη μπορεί να είναι προβληματική, ειδικά κατά τη διάρκεια ξηρών περιόδων, όταν το έμβρυο είναι εκτεθειμένο και επομένως ευάλωτο σε βλάβες. Οι μηχανικές βλάβες λόγω συγκομιδής, χειρισμού και άλλων διαδικασιών, αποτελούν σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει τη γενική ποιότητα των σπόρων. Ζημιές συνήθως συμβαίνουν κατά τη συγκομιδή και την επεξεργασία μετά από μια ξηρή εποχή, όταν η χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία καθιστά τον σπόρο εύθρυπτο και ευαίσθητο στο σπάσιμο. Αν και οι σπασμένοι σπόροι αφαιρούνται εύκολα, η βλάβη στο έμβρυο δεν ανιχνεύεται μέχρι να βλαστήσουν οι σπόροι. Η μηχανική βλάβη μπορεί επίσης να προκληθεί κατά τον καθαρισμό, την επικάλυψη με χημικές επεξεργασίες σπόρων, την ενσάκκιση και τη μεταφορά σπόρων.

►  Ζημιά λόγων υψηλών θερμοκρασιών:

Οι σπόροι πρέπει να ξηρανθούν τεχνητά για να αποφευχθούν τυχόν ασθένειες, έντομα ή και ακάρεα. Ωστόσο, μπορεί να παρουσιαστεί ζημιά στους σπόρους κατά την αποξήρανσή τους όταν απλώς χρησιμοποιείται υπερβολική θερμότητα για την ξήρανση.

Οι ζημιές λόγω πολύ υψηλών θερμοκρασιών προκαλούν βραδύτερη βλάστηση, καθυστερημένη ανάπτυξη ή τερματισμό της διαδικασίας της βλάστησης. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να συμβεί πλήρης καταστροφή του σπόρου.

Κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης σε μεγάλες ποσότητες, οι περιοχές υπερβολικής υγρασίας μπορούν να οδηγήσουν σε "θερμά σημεία" που προκαλούνται από μικροβιακά κύτταρα και καθώς η υγρασία μετακινείται από θερμές σε ψυχρότερες περιοχές, προκαλείται περαιτέρω τοπική θέρμανση, προκαλώντας μια αλυσιδωτή αντίδραση μολύνσεων.

►  Χημικές ουσίες:

Είναι κοινή πρακτική η επεξεργασία σπόρων με μυκητοκτόνα, και σε μερικές περιπτώσεις εντομοκτόνα, για την προστασία του σπόρου από μυκητολογικές και εντομολογικές προσβολές στο έδαφος. Μπορεί να αναπτυχθούν συμπτώματα φυτοτοξικότητας και η βλάστηση μπορεί να μειωθεί εάν οι σπόροι υποβληθούν σε επεξεργασία με εσφαλμένες χημικές ουσίες, υπερβολικές δόσεις της χημικής ουσίας, η περιεκτικότητα σε υγρασία των σπόρων είναι πάνω από το συνιστώμενο επίπεδο, ο σπόρος έχει βλαστήσει ή ο σπόρος έχει υποστεί μηχανική βλάβη.

►  Έντομα και ακάρεα:

Η βλάστηση μπορεί να επηρεαστεί μετά από προσβολή των σπόρων από έντομα ή ακάρεα πριν τη συγκομιδή και / ή κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης. Εκτός από την άμεση φυσική βλάβη, τα έντομα συμβάλλουν επίσης στην αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας, διευκολύνοντας έτσι περαιτέρω μολύνσεις όπως έχει ήδη αναφερθεί.

►  Παθογόνα φυτών:

Αναφερόμαστε σε μύκητες και βακτήρια με αρνητικές επιδράσεις στη βλάστηση των σπόρων.

►  Διάρκεια ζωής των σπόρων:

Ο σπόρος έχει, όπως και όλοι οι οργανισμοί, μία συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Η γήρανση των σπόρων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών αποθήκευσης. Συνθήκες κατά την αποθήκευση, π.χ. η υψηλή θερμοκρασία και η υψηλή υγρασία οδηγούν σε γρήγορη γήρανση των σπόρων, επηρεάζοντας έτσι τη βλαστική τους ικανότητα.

Εγγενείς παράγοντες

►  Λήθαργος:

Ο λήθαργος των σπόρων αναφέρεται σε μια κατάσταση κατά την οποία αποτρέπεται η βλάστηση, παρόλο που ο σπόρος βιώνει βέλτιστες περιβαλλοντικές συνθήκες κατάλληλες για βλάστηση. Στη φύση, ο λήθαργος είναι ένας σημαντικός ρυθμιστής, που επιτρέπει / υποστηρίζει τον συγχρονισμό των κατάλληλων ευνοϊκών συνθηκών για μία σωστή και αποτελεσματική βλάστηση. Ο λήθαργος είναι επομένως μια μορφή περιβαλλοντικής προσαρμογής που συμβάλλει τόσο στην επιβίωση όσο και στον πολλαπλασιασμό των φυτών. Εντούτοις, σε ένα γεωργικό περιβάλλον, ο λήθαργος των φυτεμένων σπόρων μπορεί να οδηγήσει σε κλιμακωτή βλάστηση που έχει ως αποτέλεσμα μια μη ομοιόμορφη ηλικία φυτών. Οι σπόροι με χαμηλά επίπεδα λήθαργου μπορεί επίσης να είναι επιρρεπείς σε βλάστηση πριν από τη συγκομιδή επηρεάζοντας έτσι τον αριθμό των σπόρων που θα βλαστήσουν τελικά.

Η χρήση πιστοποιημένων σπόρων μιας καταχωρημένης ποικιλίας θα βοηθήσει τον παραγωγό να περιορίσει πιθανά προβλήματα που συνδέονται με κακή ή / και ασυνεπή βλάστηση.

Σχετικά Άρθρα

  • Γιάννουλη Λάρισας
  • Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
  • 2410-669107 & 2410-669108
  • 2410-669109

Όλα τα αγροτικά εφόδια καθηµερινά ενηµερωµένα µ’ ένα κλικ.

Αξιόπιστα κείµενα. Υψηλής ποιότητας φωτογραφίες.

Ψηφιακά εργαλεία αναγνώρισης και διαχείρισης προβληµάτων.

To blog διαχειρίζεται και ενημερώνει η Farmacon

Μια πρωτοπόρος εταιρία στο χώρο που παρέχει άμεση και έγκυρη ενημέρωση για όλα τα θέματα που αφορούν τον αγροτικό τομέα.

Δείτε πως μπορούν να σας βοηθήσουν οι καινοτόμες υπηρεσίες μας μέσα από την ιστοσελίδα της Farmacon.

Γνωρίστε τις υπηρεσίες μας