Αμπέλι (Vitis vinifera)
Οικογένεια Vitaceae
Αμπελοειδή
Παθογόνο αίτιο:
Ιός Α, B, D, E, F της αμπέλου: Grapevine virus A, B, D, E, F - GVA, GVB, GVD, GVE, GVF
Ιός σχετιζόμενος με τη βοθρίωση του κορμού της Rupestris: Rupestris stem pitting associated virus
Συνθήκες ανάπτυξης-Βιολογικός κύκλος
Η κάθε ασθένεια σχετίζεται με τα συμπτώματα που προκαλούνται σε συγκεκριμένες ευαίσθητες ποικιλίες αμπέλου.
Η αυλάκωση του κορμού του Kober προσβάλει το υποκείμενο Kober 5BB (Vitis berlandieri x V. riparia) και σχετίζεται με τον ιό Α της αμπέλου (GVA),
ο φελλώδης φλοιός και η βοθρίωση της LN33 προσβάλουν το υποκείμενο LN33 (Coudero 1613 x V. berlandieri) και σχετίζονται με τον ιό Β της αμπέλου (GVB).
Η βοθρίωση της Rupestris παρατηρήθηκε V. rupestris cv. St George και σχετίστηκε με τον ιό της βοθρίωσης του κορμού της Rupestris (RSPaV).
Ένας ακόμη ιός, ο ιός D της αμπέλου (GVD) απομονώθηκε από πρέμνα που παρουσίαζαν βοθρίωση του κορμού στην Ιταλία, αλλά ο ρόλος του στην ασθένεια δεν είναι ξεκάθαρος.
Τα παθογόνα ανήκουν στην οικογένεια Betaflexiviridae στα γένη Vitivirus (GVA, GVB, GVD, GVE, GVF) και Foveavirus (RSPaV). Αποτελούνται από μονομερές RNA γονιδίωμα που βρίσκεται σε νηματοειδή ιοσωμάτια. Μεταδίδονται με το πολλαπλασιαστικό υλικό και τον εμβολιασμό, ενώ δεν υπάρχουν αναφορές για μετάδοσή του με τα καλλιεργητικά εργαλεία.
Οι GVA, GVB, GVD, GVE και GVF μεταδίδονται με ψευδόκοκκους των γενών Planococcus και Pseudococcus και με κοκκοειδή των γενών Pulvinaria, Neopulvinaria και Parthenolecanium με ημι-έμμονο τρόπο, ενώ δεν έχει αναφερθεί κάποιος φορέας που να μεταδίδει τον RSPaV, αν και συναντάται συχνά σε πολλές αμπελουργικές περιοχές.
Τα έντομα-φορείς προσλαμβάνουν και μεταδίδουν τους ιούς σε 30 λεπτά-3 ώρες, ενώ η μολυσματικότητά τους δε διατηρείται μετά την έκδυση. Η διάγνωση των ιών γίνεται με εμβολιασμό και με ορολογικές και μοριακές μεθόδους.
Συμπτώματα-Ζημία
Η έκφραση των συμπτωμάτων εξαρτάται από την ποικιλία και το υποκείμενο του φυτού καθώς και την αντοχή/ανοχή του στη μόλυνση.
Η διαφορά στην ένταση των συμπτωμάτων σχετίζεται με την φυλή του ιού και επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η θερμοκρασία.
Τα προσβεβλημένα πρέμνα παρουσιάζουν μειωμένη ανάπτυξη, καθυστερημένη ή καθόλου βλάστηση, νανισμό και δεν παράγουν σταφύλλια.
Με αφαίρεση του φλοιού παρατηρούνται αυλακώσεις και βοθρία πάνω στο ξύλο που συντελούν στη μειωμένη ανάπτυξη του αγωγού συστήματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανεπαρκή μεταφορά νερού και θρεπτικών μέσω των αγγείων που οδηγεί στην ξήρανση και το θάνατο του φυτού.
Στο σημείο της ένωσης εμβολίου και υποκειμένου παρατηρείται μια διόγκωση που πιθανόν να οφείλεται στο ανεπαρκές αγωγό σύστημα. Στα φύλλα παρατηρείται συστροφή προς τα κάτω, κοκκίνισμα ή κιτρίνισμα του ελάσματος συμπεριλαμβανομένων και των νευρώσεων, ενώ σε ορισμένες ποικιλίες παρατηρείται και νέκρωση των νεύρων.
Τα συμπτώματα στα φύλλα εμφανίζονται αρχικά στα φύλλα της βάσης και στη συνέχεια επεκτείνονται στα νεότερα. Τα συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται κυρίως σε αμερικάνικα υποκείμενα, ενώ σε ευρωπαϊκές ποικιλίες βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση (μη εμφάνιση συμπτωμάτων). Η ασθένεια προκαλεί σημαντικές απώλειες στην παραγωγή που μπορεί να φτάσουν ως και 50% σε ποικιλίες μολυσμένες με το GVA και ως και 70% με τον GVB.
Ευαίσθητες ποικιλίες θεωρούνται οι:
Ραζακί, Σουλτανίνα, Σαββατιανό και Κορινθιακή, ενώ οι Ροδίτης και Μοσχάτο θεωρούνται ανεκτικές ποικιλίες.
Τρόποι καταπολέμησης
Καλλιεργητικά μέτρα |
|
Για περισσότερες πληροφορίες και για άλλες καλλιέργειες επισκεφθείτε το FarmaLearn, την Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη της Farmacon.