Γίνεται συνήθως σε συνδυασμό με θερινό κλάδεμα, που είναι απαραίτητο για τον καλύτερο αερισμό και φωτισμό της κόμης με αποτέλεσμα μειωμένα φυτοπροστατευτικά προβλήματα, μειωμένη βλαστική ανάπτυξη, και βελτιωμένη ανάπτυξη και ποιότητα (χρώμα, γεύση) των καρπών. Επομένως, η εφαρμογή και των δύο τεχνικών: αραίωμα και θερινό κλάδεμα, είναι συνήθως απαραίτητη.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να κατανοηθεί ότι η μηλιά διαφοροποιεί τους ανθοφόρους οφθαλμούς της τον Ιούνιο για την ανθοφορία του επόμενου έτους – δέκα μήνες μετά. Αν τον Ιούνιο η βλάστηση είναι έντονη και συνεχίζεται, τα καρπίδια που αναπτύσσονται είναι πολλά και η σκίαση γενικά των καρποφόρων οργάνων είναι έντονη, τότε δημιουργούνται λίγοι ανθοφόροι οφθαλμοί για την επόμενη χρονιά.
Βάσει όλων των ανωτέρω το αραίωμα πριν τον Ιούνιο και, ουσιαστικά όσο πιο κοντά στην άνθιση, βοηθά στην καλύτερη ανθοφορία της επόμενης άνοιξης.
Προφανώς λοιπόν, το αραίωμα με το χέρι πρέπει να γίνεται σχετικά νωρίς με την έναρξη διόγκωσης του καρπιδίου 1-2 εβδομάδες μετά την άνθιση. Αλλά τότε δεν είναι εμφανής η καρπόπτωση που θα ακολουθήσει τις επόμενες 2-3 εβδομάδες και δεν είναι κατάλληλος χρόνος για το συνδυασμό αραιώματος και θερινού κλαδέματος.
Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή...
Αυτή είναι όταν το καρπίδιο είναι μεγέθους τέτοιου που ο ποδίσκος του καρπού με το μάγουλο δημιουργούν ορθή γωνία. Ουσιαστικά, το νεαρό καρπίδιο αρχικά δημιουργεί αμβλεία γωνία με τον ποδίσκο και σταδιακά διογκώνονται τα ‘μάγουλα’ δημιουργώντας αρχικά ορθή γωνία με τον ποδίσκο και μετά οξεία γωνία (δημιουργείται η γνωστή κοιλότητα γύρω από τον ποδίσκο). Όταν τα μικρά μήλα δημιουργούν αυτή την ορθή γωνία με τον ποδίσκο, τότε και η βλάστηση έχει προχωρήσει και η διαμόρφωση των ανθοφόρων οφθαλμών πρόκειται να ξεκινήσει σύντομα.
Αλλά τα ημερομίσθια είναι πολλά και ανεβάζουν το κόστος καλλιέργειας. Ακόμα, πολλοί παραγωγοί έχουν σημαντικές εκτάσεις και δεν δύνανται να αραιώσουν ορθά όλους τους μηλεώνες τους. Εδώ έρχεται η χημική αραίωση των καρπιδίων, που ‘δουλεύει’ πολύ αποτελεσματικά σε όλες τις μηλοπαραγωγές χώρες και αρκετά πια στην Ελλάδα.
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχει ουσιαστικά ένα μόνο σκεύασμα, ορμονικό – περιέχει μια κυτοκινίνη, που όταν ψεκαστεί στο καρπίδιο μπορεί να ‘αφαιρέσει’ έναν μεγάλο αριθμό των αναπτυσσόμενων καρπιδίων. Οδηγίες για εποχή και ποσότητες δεν θα αναφέρω. Το έχουμε εφαρμόσει και σε κόκκινα μήλα και σε φιρίκια. Δουλεύει περίφημα, φυσικά, καθώς έχει εφαρμοστεί ευρέως σήμερα.
Αυτό όμως που είναι ουσιαστικό είναι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν τις δύο ημέρες πριν την εφαρμογή, κατά την εφαρμογή, και τις επόμενες 2 ημέρες. Απαιτούνται ήπιες θερμοκρασίες και συνθήκες που θα διατηρήσουν το διάλυμα επί του δέντρου για μακρύτερο χρονικό διάστημα (απουσία βροχής μετά την εφαρμογή, απουσία ξηρών ανέμων, παρουσία υψηλής σχετικής υγρασίας). Θυμάμαι παραγωγό στην Καστοριά που επέμενε να ψεκάσει χημικό αραιωτικό με μουντό ψυχρό καιρό και με ψιλοβροχές κατά περιόδους. Δεν θα είχε το ορθό αποτέλεσμα και θα ‘κατηγορούσε’ το σκεύασμα και όχι την ημιμάθειά του. Και εγώ και ο γεωπόνος που διέθετε τα εφόδια του προτείναμε να μην το εφαρμόσει, αλλά μάταια.
Φυσικά, μετά από τη χημική αραίωση οι σωστοί παραγωγοί κάνουν και ένα ελαφρύτερο αραίωμα μαζί με το απαραίτητο θερινό κλάδεμα. Εννοώ το ελαφρύτερο: όταν αφαιρείς έναν αριθμό καρπιδίων νωρίς από το δέντρο, μπορείς να αφήσεις πιο πυκνή την τελική καρποφορία, γιατί θα μπορέσουν να μεγαλώσουν ικανοποιητικά περισσότεροι καρποί. Λογικό είναι ότι η εταιρεία που διακινεί το χημικό αραιωτικό κοστολογεί το σκεύασμα βάσει του κέρδους που θα έχει ο παραγωγός από τη μείωση των εργατικών! Αλλά η χημική αραίωση έχει και άλλα θετικά, όπως περιγράφηκαν ανωτέρω.
Εδώ να αναφέρω ότι υπάρχει και πάμφθηνο χημικό αραιωτικό που μπορεί να εφαρμοστεί στην άνθιση, που επιτρέπεται και στη βιολογική γεωργία. Είναι το θειασβέστιο που, όταν εφαρμοστεί λίγο πριν την πλήρη άνθιση (πάλι με κατάλληλες καιρικές συνθήκες), ‘καίει’ τα άνθη χωρίς να πειράξει το πρώτο άνθος της ταξιανθίας (το ‘βασιλικό’) που θα δώσει και τον καλύτερο καρπό. Αλλά στην άνθιση ο παραγωγός δεν γνωρίζει πως θα πάνε συνολικά οι συνθήκες για την καρπόδεση εκείνη τη χρονιά. Σε δοκιμές μας, πάντως, με μήλα φιρίκια δούλεψε καλά όταν ο καιρός ήταν καλός, και δεν δούλεψε όταν λίγες ώρες μετά έβρεξε και το ξέπλυνε.
Έχουμε και ένα ακόμα πρόβλημα. Με την έλευση της κλιματικής αλλαγής η ανθοφορία της μηλιάς δεν είναι συγχρονισμένη και αντί να συμβεί συνολικά σε μια εβδομάδα, που είναι το φυσιολογικό, στις θερμότερες περιοχές συνεχίζεται επί εβδομάδες φτάνοντας να έχεις πάνω στο ίδιο δέντρο από άνθη έως καρπίδια διαμέτρου πάνω από 2 εκατοστά. Τότε, τα μεγαλύτερα καρπίδια βοηθούν στις αποφάσεις για χημικό ή αραίωμα με το χέρι. Η καθυστερημένη ανθοφορία στις ανωτέρω συνθήκες δεν θα δώσει εμπορικούς καρπούς, απλά εξασθενεί το δέντρο.
