Ορισμένα κωνοφόρα δέντρα, όταν τραυματιστούν από διάφορες αιτίες (άνεμο, φωτιά, κεραυνό κ.α) εκκρίνουν ένα πυκνόρρευστο, κολλώδες, άχρωμο υγρό, τη ρητίνη η οποία καλύπτει την πληγή και προστατεύει το δέντρο από προσβολές υγρασίας, σήψης και ξηροφθόρων εντόμων. Η ροή της ρητίνης γίνεται μέσω των ρητινιφόρων αγωγών, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους.
Τέτοια είδη δέντρων είναι τα πεύκα, η ερυθρελάτη όμως σημαντικές ποσότητες ρητίνης παράγουν κυρίως η χαλέπιος πεύκη.
Συγκομιδή ρητίνης
Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά η μέθοδος της αποφλοίωσης με διάνοιξη μετώπου και χημική επίδραση πάστας θειικού οξέος. Η μέθοδος αυτή αξιοποιώντας την ανατομία του ξύλου, προκαλεί τον ερεθισμό και το άνοιγμα των ακτινικών αγωγών.
Χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία για τη διαμόρφωση του μετώπου ρητίνευσης και την τοποθέτηση σε αυτό της πάστας θειικού οξέος. Η παραγώμενη ρητίνη οδηγείται από το μέτωπο με τη βοήθεια μεταλλικών οδηγών ροής σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία τα οποία στερεώνονται κατάλληλα στη βάση του μετώπου. Η συγκομιδή ξεκινάι τον Μάιο και ολοκληρώνεται τον Νοέμβριο.
Οι εργασίες αυτές δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του ξύλου, που εξακολουθεί να είναι κατάλληλο για δάφορα προιόντα.
Χρήσεις της ρητίνης
Στις μέρες μας η ρητίνη χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη παραγωγ΄γς ποικιλίας βιομηχανικών προιόντων.
Το τερεβινθέλαιο (νέφτι) είναι το υγρό απόσταγμα της ρητίνης και χρησιμοποιείται κυρίως ως διαλυτικό στην Παρασκευή χρωμάτων, αρωμάτων, καλλυντικών και φαρμάκων.
Το κολοφώνιο είναι το στερεό απόσταγμα της ρητίνης και χρησιμοποποιείται στην τυπογραφία, στην υφαντουργία και στην μεταλλουργία. Επίσης χρησιμοποιείται και στην Παρασκευή ποικιλίας προιόντων όπως αντιδιαβρωτικά, αρωματικά κεριά, αδιάβροχα υλικά, τεχνητά δόντια, έμπλαστρα, προσθετικά γέυσης κ.α.
Η σημασία της ρητίνευσης στην προστασία των δασών
Τα δάση της χαλεπίου πεύκης είναι εκείνα τα οποία απειλούνται περισσότερο από τον κίνδυνο της πυρκαγιάς. Οι ρητινοσυλλέκτες προσφέρουν υπηρεσίες φύλαξης και καθαρισμού των δασών μέσω των μονοπατιών που ανοίγουν για να πάνε από δέντρο σε δέντρο, αλλά και τον καθαρισμό γύρω από τα δέντρα για να διευκολύνουν την εργασία τους. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις αντιμετώπισης πυρκαγιών από τους ρητινεργάτες.
Το κράτος για αυτή τη συμβολή τους τους επιδοτεί για την διατήρηση και ενίσχυση αυτού του παραδοσιακού επαγγέλματος και για την προστασία των δασών.
ΠΗΓΕΣ
Χριστοδούλου, Α. (2012). Κόμμεα και ρητίνες: φυτικά εκκρίματα με οικονομική αξία.
https://ypen.gov.gr/perivallon/dasi/diacheirisi-dason/ritinokalliergeia/