Επίσης, ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές συνειδητοποιούν ότι οι διατροφικές τους συνήθειες, όσο και οι αγοραστικές, συνεισφέρουν άμεσα στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και εκθέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους καθώς και ότι οι αγρότες ανταποκρινόμενοι στα μηνύματα των καιρών, στρέφονται προς την βιολογική καλλιέργεια.
Η μετατροπή μίας συμβατικής γεωργικής εκμετάλλευσης σε βιολογική είναι συχνά μια τομή στη βιογραφία του παραγωγού και της ίδια της επιχείρησης.
Τα μέτρα που είναι απαραίτητα να ληφθούν για μία επιτυχημένη μετάβαση εξαρτώνται:
► από την περιοχή που βρίσκεται η εκμετάλλευση,
► το είδος των καλλιεργειών.
Η λογική πίσω από αυτή την απόφαση συνήθως πηγάζει από έντονους προβληματισμούς σχετικά:
► με την υγεία του ίδιου του παραγωγού και της οικογένειας του,
► με την περιβαλλοντική επιβάρυνση,
► με την παραγωγή ποιοτικά ανώτερων προϊόντων.
Κατά τη διάρκεια μετατροπής μιας καλλιέργειας θα πρέπει να τηρούνται οι μέθοδοι βιολογικής παραγωγής, χωρίς όμως το προϊόν να μπορεί να πωληθεί ως «βιολογικό».
Πιο συγκεκριμένα το πρώτο έτος δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει καμία αναφορά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής, ενώ από την έναρξη του δεύτερου έτους μέχρι την ολοκλήρωση της περιόδου μετατροπής μπορεί να διακινήσει το προϊόν ως υπό μετατροπή στη βιολογική γεωργία. Η διάρκεια της περιόδου μετατροπής εξαρτάται από το είδος του παραγόμενου βιολογικού προϊόντος:
► 3 έτη για πολυετείς καλλιέργειες, δενδρώδης, αμπέλια, οπωρώνες κ.α.
► 2 έτη για ετήσιες καλλιέργειες (κηπευτικά, αροτραίες καλλιέργειες).
► 1 έτος για εκμεταλλεύσεις βόσκησης χοίρων και πουλερικών.
Κατά την περίοδο μετατροπής το έδαφος καλείται να αυξήσει τη γονιμότητά του και τη βιολογική δραστηριότητά του, χωρίς την εφαρμογή χημικών λιπασμάτων και άλλων συμβατικών μεθόδων καλλιέργειας. Η περίοδος αυτή είναι μια πρόκληση για τον παραγωγό, καθώς ενδέχεται η απόδοση παραγωγής να μειωθεί. Παράλληλα τα προϊόντα που παράγονται δεν μπορούν να πωληθούν σε τιμές βιολογικών προϊόντων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2005 προσφέρει επιδοτήσεις και διευκολύνσεις στους παραγωγούς που ξεκινούν τη βιολογική γεωργία για τα πρώτα χρόνια, αντισταθμίζοντας την όποια οικονομική απώλεια. Έναρξή του χρόνου μετατροπής ορίζεται η ημερομηνία σύναψης σύμβασης μεταξύ του παραγωγού και ενός πιστοποιητικού φορέα της επιλογής του.
Με σκοπό τη διαφοροποίηση από τα συμβατικά προϊόντα, την ενημέρωση και τον ευκολότερο εντοπισμό από τους καταναλωτές των βιολογικών προϊόντων, έχει θεσπιστεί ένα κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο σύμφωνα με τους Κανονισμούς ΚΑΝ. (ΕΚ) 834/2007, (ΕΚ) 889/2008 & (ΕΕ) 271/2010 για τα βιολογικά προϊόντα.
Το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ, αποτελεί το σήμα κατατεθέν για τα βιολογικά προϊόντα. Είναι ο πιο εύκολος τρόπος να ξεχωρίσει ο καταναλωτής ένα βιολογικό προϊόν.
Στην περίπτωση προϊόντων υπό μετατροπή στη βιολογική γεωργία, θα πρέπει να αναγράφεται ο Κωδικός Φορέα Ελέγχου και Πιστοποίησης, χωρίς όμως τη χρήση του ευρωπαϊκού λογότυπου.
Διαδικασία μετάβασης
Οι ενέργειες που απαιτούνται όταν ένας παραγωγός ενδιαφέρεται να μετατρέψει την καλλιέργειά του από συμβατική σε βιολογική, συγκεντρώνονται στα ακόλουθα στάδια:
► ο παραγωγός πρέπει να έρθει σε επαφή με κάποιον εγκεκριμένο Οργανισμό Πιστοποίησης,
► να γίνει η επίσκεψη του ελεγκτή στο αγρόκτημα και να συμπληρωθούν τα σχετικά έγγραφα,
► έγκριση από τον Οργανισμό εφόσον πληρούνται όλες οι υποχρεώσεις με συμφωνία του παραγωγού,
► μεσολαβεί υποχρεωτικά ένα συγκεκριμένο διάστημα (μεταβατική περίοδος),
► στη συνέχεια μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου, τα φυτικά προιόντα μπορούν να σημανθούν ως βιολογικά.
Η καλλιέργεια βιολογικών προϊόντων στηρίζεται στις γνώσεις του παραδοσιακού αγρότη και στην αναζήτηση της επιστήμης για υγιεινές λύσεις.
ΠΗΓΕΣ
Χαριζάνης, Α. (2021). Συμβατική και βιολογική παραγωγή τομάτας, από τον πρωτογενή τομέα έως την τυποποίηση. Διαφορές, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε δραστηριότητας.
Βεργός, Χ. (2015). Η παραγωγή βιολογικών φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα: υφιστάμενη κατάσταση, προοπτικές.
