Το Τμήμα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων, του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα», διατηρεί στις συλλογές του στη Νάουσα, αρκετά είδη του γένους Malus, για λόγους αξιοποίησης και χρήσης τους σε προγράμματα γενετικής βελτίωσης της μηλιάς, καθώς και για λόγους διατήρησης της βιοποικιλότητας των φυλλοβόλων δένδρων.
Τα παραπάνω υλοποιούνται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του Τ.Φ.Ο.Δ.Ν. ως επίσημη Τράπεζα Διατήρησης Γενετικού Υλικού Φυλλοβόλων Οπωροφόρων της χώρας μας και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Διατήρησης Γενετικού Υλικού Οπωροφόρων.
Η παρούσα φωτοπαρουσίαση επικεντρώνεται στη γενετική, οικολογική και καλλωπιστική αξία των συγκεκριμένων ειδών, μέσω της παρουσίασης των καρπών και των ιδιαίτερα όμορφων ανθέων που τα κοσμούν.
Η άνθιση εντοπίζεται κατά το χρονικό διάστημα από τα τέλη Μαρτίου έως τα μέσα Απριλίου, ενώ η ωρίμανση από τα τέλη Αυγούστου έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, ανάλογα με το είδος, ενώ οι καρποί μπορεί να παραμείνουν ανηρτημένοι στο δένδρο καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, γεγονός που τους προσδίδει τεράστια αξία για τη διατροφή και χειμερινή διαβίωση της άγριας τοπικής πανίδας.
Παρακάτω παρατίθενται φωτογραφίες ανθέων και καρπών κάποιων εκ των ειδών του γένους Malus, που διατηρούνται στις συλλογές του Τ.Φ.Ο.Δ.Ν.:
1. Malus aldenhamensis
2. Malus arnoldiana
3. Malus baccata
4. Malus floribunda
5. Malus fusca
6. Malus glauncencens
7. Malus orthocarpa
8. Malus platycarpa
9. Malus prattii
10. Malus domestica – καλλιεργούμενη μηλιά
Τα άνθη φύονται σε σκιαδόμορφους κόρυμβους, με πεντάλοβο κάλυκα και στεφάνη που φέρει πέντε πέταλα, το χρώμα των οποίων ποικίλει από λευκό έως κόκκινο. Επίσης, ο χρωματισμός μπορεί να αλλάζει με την πάροδο της διαδικασίας της άνθισης από τις κόκκινες αποχρώσεις προς τις λευκές.
Οι καρποί είναι συνήθως σφαιρικού σχήματος που μπορεί να φτάσει μέχρι ελαφρώς επίμηκες, διαμέτρου από 1 έως 4 cm (εκτός της καλλιεργούμενης μηλιάς), με χρωματισμό κίτρινο ή πορτοκαλί ή κόκκινο ή πράσινο. Στα περισσότερα είδη ο καρπός είναι βρώσιμος και για τους ανθρώπους.
Απ’ όλα τα παραπάνω, ξεχωρίζει φυσικά η περίπτωση της καλλιεργούμενης μηλιάς (Malus domestica), με περίπου δύο χιλιάδες γνωστές ποικιλίες, της οποίας οι καρποί είναι ευμεγέθεις και έχουν μεγάλη εμπορική αξία σε όλη την υδρόγειο.
