Ποιες μελέτες απαιτούνται για την έγκριση ενός φυτοπροστατευτικού προϊόντος (φ.π.);
Προκειμένου να κυκλοφορήσει ένα φυτοπροστατευτικό προϊόν (φ.π.) στην αγορά χρειάζεται να αποδειχθεί ότι είναι ασφαλές:
- στο γεωργό που χειρίζεται και εφαρμόζει το προϊόν,
- στον καταναλωτή και
- στο περιβάλλον.
Καθώς το προϊόν προχωρά στα στάδια της βιολογικής αξιολόγησης ξεκινούν παράλληλα οι μελέτες που θα αποδείξουν την ασφάλεια του προϊόντος. Οι μελέτες αυτές πρέπει να τηρούν τις απαιτήσεις των διεθνών οργανισμών όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO)κλπ.
Βασικά απαιτούμενα στοιχεία για το υποψήφιο φ.π. είναι η τοξικολογία στα θερμόαιμα και τον ψεκαστή, η τύχη και συμπεριφορά στο περιβάλλον, η οικοτοξικολογία, τα υπολείμματα φ.π., στα γεωργικά προϊόντα και πλήρη φυσικοχημικά στοιχεία για την ταυτότητα, την ανάλυση και τον προσδιορισμό της χημικής ένωσης.
Τοξικολογικές Μελέτες
Στόχος είναι η απόκτηση γνώσεων για τυχόν επιβλαβείς επιδράσεις του φ.π. στον άνθρωπο. Ως τοξικότητα ορίζεται η ιδιότητα μίας χημικής ένωσης να προκαλεί βλάβες στον άνθρωπο και στους άλλους οργανισμούς μη στόχους, αλλά και στη λειτουργία των οικοσυστημάτων.
Περιβαλλοντικές Μελέτες
Τα φ.π. εφαρμόζονται με διάφορους τρόπους στο γεωργικό περιβάλλον, ανάλογα με το τρόπο εφαρμογής, τις φυσικοχημικές ιδιότητες και τις περιβαλλοντικές και εδαφικές συνθήκες, οι χημικές ενώσεις μεταφέρονται στο περιβάλλον μέσω διαφόρων οδών και διεργασιών το σύνολο των οποίων ονομάζεται τύχη και συμπεριφορά των φ.π. στο περιβάλλον. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περίπτωση του φαινομένου της βιοσυσσώρευσης, δηλαδή της αύξησης της συγκέντρωσης του φ.π. στα ανώτερα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας.
Οι πρώτες μελέτες αφορούν στα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά όπως η διαλυτότητα στο νερό κ.α., που επηρεάζουν τη μεταφορά των χημικών ενώσεων στο περιβάλλον. Με βάση τα αποτελέσματα των μελετών προβλέπεται και ο οικοτοξικολογικός κίνδυνος των φυτοφαρμάκων.
Μελέτες Υπολειμμάτων
Για τη διερεύνηση του κινδύνου της παρουσίας υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα γεωργικά προϊόντα γίνονται μελέτες κατά το χρόνο συγκομιδής. Η έγκριση των προϊόντων γίνεται με βάση τα μέγιστα επιτρεπτά όρια υπολειμμάτων (MRLs) που πρέπει να έχει το προϊόν κατά τη στιγμή της συγκομιδής και μετά την εφαρμογή κανόνων ορθής γεωργικής πρακτικής (GAP). Σκοπός είναι η συγκέντρωση των υπολειμμάτων να είναι ίση ή μικρότερη από τα καθορισμένα MRLs.
Ασφάλεια Χειριστή
Χρησιμοποιούνται μαθηματικά μοντέλα για να αξιολογηθούν τα πειραματικά δεδομένα με το αποδεκτό επίπεδο έκθεσης του χειριστή. Επιπλέον για την ασφάλεια του χειριστή με απόφαση της Ε.Ε. απαιτείται πιστοποίηση των χειριστών, δηλαδή εκπαίδευση και χορήγηση άδειας σε εκείνους που χειρίζονται και εφαρμόζουν τα φ.π.
Αξιολόγηση του Κινδύνου Εμφάνισης Ανθεκτικότητας
Μία ακόμη από τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι η αξιολόγηση του κινδύνου απώλειας της αποτελεσματικότητας των φ.π. με την εφαρμογή τους στη γεωργική πράξη. Για το λόγο αυτό πραγματοποιούνται γενετικές και βιοχημικές μελέτες.
Πηγή: Γεωργική Φαρμακολογία, Β. Ζιώγας, Α. Μαρκόγλου, Αθήνα 2017 Σελ.: 31-43
