Η διαδικασία αυτή είναι αναγκαία για την απρόσκοπτη συμπλήρωση του βιολογικού κύκλου των δένδρων και πυροδοτείται από συγκεκριμένα αναπτυξιακά σήματα της βιολογικής λειτουργίας.
Έτσι φτάνουμε να αναφερόμαστε στη φθινοπωρινή φυλλόπτωση των φυλλοβόλων δένδρων, που σηματοδοτεί τη διαδικασία της “εποχικής γήρανσης”, ως αντίδραση στη μείωση της διάρκειας της ημέρας και τις χαμηλές θερμοκρασίες που επέρχονται κατά την εν λόγω εποχή. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η πτώση των φύλλων σε ένα χρονικό διάστημα 15-40 ημερών, έτσι ώστε κατά το στάδιο του χειμερινού ληθάργου τα δένδρα να είναι τελείως απογυμνωμένα από φύλλα.
Να επισημάνουμε σ’ αυτό το σημείο ότι φυλλοπτώσεις μπορούν να σημειωθούν οποιαδήποτε εποχή του χρόνου λόγω καταπονήσεων από διάφορους αβιοτικούς και βιοτικούς παράγοντες, αλλά πρόκειται για αντιδράσεις των δένδρων, εντελώς διαφορετική περίπτωση από τη φθινοπωρινή φυλλόπτωση λόγω “εποχικής γήρανσης”.
Η εποχική γήρανση των φύλλων εκτυλίσσεται σε τρεις φάσεις:
► Τη “φάση έναρξης”, όπου το φύλλο λαμβάνει περιβαλλοντικά σήματα και ξεκινά μια φθίνουσα πορεία για τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, με κατάληξη το φύλλο να μεταβάλλεται από αποδέκτης σε πηγή αζώτου.
► Τη “φάση εκφυλισμού”, όπου πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέρος της αυτόλυσης των μακρομορίων και των κυτταρικών οργανιδίων του φύλλου.
► Την “τελική φάση”, όπου ολοκληρώνεται η αυτόλυση και ξεκινά ο κυτταρικός διαχωρισμός στη ζώνη αποκοπής, με αποτέλεσμα την φυλλόπτωση.
Παρακάτω παρουσιάζονται τρία φωτοβίντεο, ενδεικτικά για όλες τις καταστάσεις που συνδέονται με τη φθινοπωρινή φυλλόπτωση λόγω εποχικής γήρανσης, με έμφαση στην κερασιά:
Πηγές:
1. Aalen R., Wildhagen M., Stø I., Butenko M. (2013). IDA: a peptide ligand regulating cell separation processes in Arabidopsis. Journal of Experimental Botany, Volume 64, Issue 17, December 2013, Pages 5253–5261, https://doi.org/10.1093/jxb/ert338.
2. Keskitalo J., Bergquist G., Gardestrom P., Jansson S. (2005). A Cellular Timetable of Autumn Senescence. Plant Physiol. 2005 Dec; 139(4): 1635–1648. doi: 10.1104/pp.105.066845
3. Morgan P.W. (1984). Is ethylene the natural regulator of abscission? Y. Fuchs, E. Chalutz (Eds.), Ethylene: Biochemical, Physiological and Applied Aspects, Martinus Nijhoff, The Hague (1984), pp. 231-240. W. Junk, Lancaster.
4. Taiz L., Zeiger E., Moller I., Murphy A. (2017). Φυσιολογία και ανάπτυξη φυτών. 2η ελληνική έκδοση, γενική επιμέλεια: Θάνος Κ. Εκδόσεις Utopia.
5. Vahala J., Ruonala R., Keinänen M., Tuominen H., Kangasjärvi J. (2003). Ethylene Insensitivity Modulates Ozone-Induced Cell Death in Birch. Plant Physiol. 2003 May; 132(1): 185–195. doi: 10.1104/pp.102.018887.