Ποιο σύστημα άρδευσης ταιριάζει καλύτερα στην καρυδιά;

Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα των δύο πιο διαδεδομένων συστημάτων άρδευσης, των μικροεκτοξευτήρων και της στάγδην άρδευσης, σε καρυδεώνα της περιοχής Σπερχειάδας Φθιώτιδας, όπου κυριαρχεί η ποικιλία Chandler. Η έρευνα επικεντρώθηκε στις επιδράσεις των αρδευτικών συστημάτων τόσο στις φυσιολογικές λειτουργίες των φύλλων όσο και στην ποιότητα των παραγόμενων καρπών.

Το πείραμα πραγματοποιήθηκε μέσα στο 2022, με στόχο την εκτίμηση των αναγκών άρδευσης της καλλιέργειας. Ο υπολογισμός των απαιτούμενων ποσοτήτων νερού βασίστηκε στη χρήση εξατμισιμέτρου, σε συνδυασμό με τους κατάλληλους συντελεστές καλλιέργειας και εξατμισιμέτρου. Η συχνότητα άρδευσης ορίστηκε ανά πενθήμερο.

Για τις ανάγκες του πειράματος, εγκαταστάθηκαν δύο διαφορετικά συστήματα άρδευσης: 

- Μικροεκτοξευτήρες 180°, με παροχή 120 λίτρα/ώρα ανά δένδρο. 

- Στάγδην άρδευση, με δύο αγωγούς τοποθετημένους εκατέρωθεν της σειράς των δέντρων. Οι σταλάκτες είχαν παροχή 2,4 λίτρα/ώρα και τοποθετήθηκαν ανά 0,4 μέτρα.

Η ζώνη διαβροχής του εδάφους στην περίπτωση της άρδευσης με μικροεκτοξευτήρες ήταν σχεδόν διπλάσια σε έκταση σε σχέση με εκείνη της στάγδην άρδευσης. Το γεγονός αυτό φαίνεται πως συνέβαλε θετικά στην καλύτερη αξιοποίηση του νερού από τα δέντρα, καθώς ανταποκρίνεται καλύτερα στο εκτεταμένο ριζικό σύστημα της καρυδιάς.

Παράλληλα, η αυξημένη παραγωγή βιομάζας ζιζανίων ανάμεσα στις σειρές των δέντρων που ποτίζονταν με μικροεκτοξευτήρες, ενδεχομένως να είχε περισσότερο ευεργετικό παρά ανταγωνιστικό ρόλο, υποστηρίζοντας την οικολογική ισορροπία του αγροκτήματος.

Είναι πιθανό ότι η άρδευση με μικροεκτοξευτήρες συνέβαλε στη δροσιστική επίδραση στην κόμη των δέντρων, λόγω της εξάτμισης από την υγρή επιφάνεια του εδάφους και της διαπνοής των ζιζανίων. Παρότι τα ζιζάνια απορρόφησαν μέρος του αρδευτικού νερού, η παρουσία τους φαίνεται να βελτίωσε το μικροκλίμα γύρω από τα δέντρα, ενισχύοντας τη φυσιολογική λειτουργία των φύλλων και τελικά την αποδοτικότητα χρήσης νερού σε επίπεδο φύλλου.

Αντίθετα, στη στάγδην άρδευση, η περιορισμένη διαβροχή δεν επέτρεψε την ανάπτυξη ζιζανίων εκτός της ζώνης υγρασίας, γεγονός που οδήγησε σε υψηλότερες θερμοκρασίες εδάφους πάνω στις γραμμές άρδευσης και, κατ’ επέκταση, σε μεγαλύτερη θερμική καταπόνηση των φύλλων.

Ωστόσο, παρά τις φυσιολογικές διαφορές, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στην παραγωγή καρπών μεταξύ των δύο μεθόδων άρδευσης. Ο ρυθμός ανάπτυξης των καρπών, το βάρος ξηρού καρπού, το ποσοστό ξηράς ουσίας ψίχας και το ποσοστό ψίχας επί του συνολικού καρπού ήταν παρόμοια και στα δύο αρδευτικά σχήματα.

Η μελέτη αυτή δίνει μια πρώτη εικόνα για το πόσο νερό χρειάζεται η καρυδιά, προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες για την καλύτερη προσαρμογή των αρδευτικών πρακτικών.

Πηγή: Χ. Ψαρογιάννης, Π. Μαλέτσικα, Γ.Δ. Νάνος, «Βελτίωση της διαχείρισης και αποτελεσματικότητας της άρδευσης στην καρυδιά» Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριo Δενδροκομίας, 31ο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών (ΕΕΕΟ) Ηράκλειο Τόμος Περιλήψεων,2023. σελ. 74.