Τα διάφορα είδη Μπανανιάς (περίπου 70) κατάγονται από τις τροπικές περιοχές της Ασίας, της Αφρικής και της Αυστραλίας. Φύεται σε όλες τις τροπικές και υποτροπικές περιοχές του πλανήτη. Κυριότερο καλλιεργούμενο είδος Μπανανιάς είναι το Musa acuminata Colla.
Πρόκειται περί δενδροειδούς, πολυετούς ποώδους φυτού που σχηματίζει ψευδοκορμό από τις σφιχτά διατεταγμένες βάσεις των φύλλων, ο οποίος μπορεί να φτάσει τα 6 μέτρα ύψος, με χαρακτηριστικά φύλλα τεραστίων διαστάσεων (Φωτογραφίες 1 και 2). Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές (η θερμοκρασία πρέπει να κυμαίνεται κατά τη διάρκεια του έτους μεταξύ 20 και 35 oC) γι’ αυτό και ενδείκνυται η καλλιέργειά της στη χώρα μας καλύτερα υπό κάλυψη. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικιλία εδαφών αλλά άριστα θεωρούνται τα βαθειά, αεριζόμενα εδάφη, με περιεκτικότητα αργίλου 30-55%, παρουσία οργανικής ουσίας. Το φυτό απαιτεί για την ανάπτυξή του υψηλή εδαφική υγρασία, με βροχές ή αρδεύσεις κανονικά κατανεμημένες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Τα άνθη είναι κρεμαστά στην άκρη των τσαμπιών, εκφύονται σε ταξιανθίες όπου τα θηλυκά άνθη βρίσκονται κοντά στη βάση, ενώ τα αρσενικά εμφανίζονται επάκρια, σε μια κωνική κατασκευή που εκλαϊκευμένα ονομάζεται “κουδούνι” (Φωτογραφία 1).
Φωτογραφία 1. Αρσενικό άνθος Μπανανιάς.
Ο καρπός της φύεται σε επικεντρωμένα σημεία (όπου εκβλάστησαν θηλυκά άνθη) μόνο για μία φορά, τα οποία ξηραίνονται κατόπιν του πέρας της ωρίμανσης αλλά αμέσως αναπτύσσονται νέα τμήματα που θα φιλοξενήσουν την επόμενη καρποφορία. Αναπτύσσεται σε καρποταξίες (τσαμπιά), δεν διαθέτει σπέρματα (τουλάχιστον στα καλλιεργούμενα είδη) και συγκομίζεται πριν την πλήρη ωρίμανση για να φτάσει στις αγορές σε κατάσταση άμεσης κατανάλωσης (Φωτογραφία 2). Είναι μακρόστενος, κίτρινου χρώματος εξωτερικά κατά την πλήρη ωρίμανση, με ευχάριστο άρωμα και μαλακό φλοιό, εύκολα αποσπώμενο.
Φωτογραφία 2. Καρποταξία (τσαμπί) καρπών Μπανανιάς στην Ελλάδα –Ρόδος– (αριστερά) και στην Ισπανία –Κανάριοι νήσοι / Τενερίφη– (δεξιά).
Η μπανάνα αποτελεί ένα από τα πιο ελκυστικά φρούτα για τους καταναλωτές παγκοσμίως. Ο καρπός αποτελεί καλή πηγή βιταμινών και καλίου, ενώ είναι εύπεπτος και γευστικός. Οι υπάρχουσες καλλιέργειες Μπανανιάς στη χώρα μας (θερμοκηπιακές και υπαίθριες) μπορούν να καλύψουν μόνο το 5% της εγχώριας ζήτησης, οπότε εμφανίζονται μεγάλα περιθώρια εξάπλωσης της καλλιέργειας περεταίρω. Φυσικά πρόβλημα αποτελεί η μειωμένη αντοχή του φυτού σε χαμηλές θερμοκρασιακές καταπονήσεις, καθότι προτιμά τα τροπικά και υποτροπικά περιβάλλοντα.
Σε πιθανή επιθυμία συστηματικής εμπορικής ενασχόλησης με την καλλιέργεια της Μπανανιάς στις νότιες, θερμές και υπήνεμες περιοχές της Ελλάδας, θα χρειαστεί ο παραγωγός να κάνει χρήση θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, να δώσει βάση στην άρδευση και λίπανση της καλλιέργειας και να εντρυφήσει στην τεχνική της τεχνητής ωρίμανσης του καρπού. Επίσης θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν κλώνοι Μπανανιάς με καλύτερα μεγέθη καρπού από τους ήδη χρησιμοποιούμενους στη χώρα μας.
