Η παραγωγή σπόρων μπορεί να ενταχθεί στη γεωγραφική κατανομή της Ελλάδας καθώς, εξασφαλίζεται η γενετική απομόνωση (πεδινές εκτάσεις που χωρίζονται με ορεινούς όγκους) και οι κλιματολογικές συνθήκες (ξηρό καλοκαίρι και παρατεταμένο φθινόπωρο) είναι κατάλληλες για τη συγκομιδή και ξήρανση των σπορών.
Ωστόσο, παρόλα των παραπάνω πλεονεκτημάτων, η σποροπαραγωγή στη χώρα μας βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο, εισάγοντας μεγάλες ποσότητες σπόρων ετησίως.
Στάδια σποροπαραγωγής
Βάσει της Διεθνής Ένωσης για την Προστασία των Νέων Ποικιλιών Φυτών (UPOV), καθορίζονται τα εξής στάδια σποροπαραγωγής ή αλλιώς κατηγορίες σπόρων:
Σπόρος Βελτιωτού (Breeder’s seed)
Είναι ο σπόρος που βρίσκεται υπό τον άμεσο έλεγχο του δημιουργού - βελτιωτού. Αν πρόκειται για μια νέα ποικιλία χορηγείται για την παραγωγή του βασικού σπόρου που είναι το επόμενο στάδιο.
Βασικός σπόρος (Foundation seed)
Προέρχεται από τον προηγούμενο σπόρο και χειρίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρεί τη γενετική του ταυτότητα και καθαρότητα.
Καταχωρημένος σπόρος (Registered seed)
Σε αυτή την κατηγορία ο σπόρος προέχεται από τον προηγούμενο ή απευθείας από τον σπόρο βελτιωτού αλλά εγκρίνεται και τα χαρακτηριστικά του βεβαιώνονται από την Αρμόδια Κρατική Υπηρεσία Ελέγχου, ενώ συγχρόνος κατοχυρώνονται και τα δικαιώματα του (πατέντα). Αποτελεί το σπόρο που χορηγείται στους συμβαλλόμενους σποροπαραγωγούς για την παραγωγή του επόμενου και τελικού σπόρου.
Πιστοποιημένος σπόρος (Certified seed)
Είναι ο σπόρος που παράγεται από τους σποροπαραγωγούς και διατίθεται στους καλλιεργητές. Προέρχεται από τα προηγούμενα στάδια και κυρίως από το στάδιο του καταχωρημένου σπόρου, εγκρίνεται και πιστοποιείται από την αρμόδια υπηρεσία.
Αγροί σποροπαραγωγής
✔ Κατά την επιλογή των αγρών σποροπαραγωγής θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι παρακάτω παράμετροι:
✔ Απόσταση τουλάχιστον 500 μέτρων από καλλιέργεια του ίδιου είδους για αποφυγή σταυρογονιμοποιήσεων.
✔ Η προηγούμενη καλλιέργεια δε θα πρέπει να ήταν του ίδιου είδους γιατί θα υπάρχουν σίγουρα στο έδαφος σπόροι που θα φυτρώσουν (εθελοντές) με αποτέλεσμα να αλλοιώσουν τη γενετική καθαρότητα της ποικιλίας.
✔ Έλεγχο των φυτών και απομάκρυνση τυχόν ξένων ποικιλιών. Στα χειμερινά σιτηρά οι ξένες ποικιλίες διακρίνονται εύκολα κατά το ξεστάχυσμα.
✔ Τήρηση όλων των μέτρων φυτοπροστασίας, ώστε να υπάρξει καλή παραγωγή και ο σπόρος να είναι απαλλαγμένος από μολύσματα ιών, μυκήτων και εντόμων.
