Επίσης, εφαρμόζεται η πυκνή φύτευση παρόλο που το δένδρο της βερικοκιάς χαρακτηρίζεται από ζωηρή βλάστηση.
Επιθυμητά χαρακτηριστικά ποικιλιών
✔ Δένδρο
Ανθεκτικό στη ίωση Sharka (PPV), στο φυτόπλασμα που προκαλεί τον ίκτερο των πυρηνοκάρπων (ESFY-European Stone Fruit Yellows) και στους μύκητες μονίλια, ρίζοπους.
► Παραγωγικό
► Αυτογόνιμο
► Όψιμη άνθιση για αποφυγή των όψιμων παγετών της άνοιξης
► Να μην παρατηρούνται καρποπτώσεις
✔ Καρπός
► Ικανοποιητικό μέγεθος (>45g)
► Να φέρει 20-50% κόκκινο επίχρωμα
► Σάρκα εκπύρηνη
► Σκληρή κίτρινη σάρκα κατά την ωρίμανση, μακρά περίοδος Self life
► Υψηλό % σακχάρων ή ΔΣΣ%(οΒrix), χαμηλή οξύτητα
► Τυπικό άρωμα βερικόκου
► Γλυκό σπέρμα
Οι περισσότερες ποικιλίες Ευρωπαϊκής προέλευσης έχουν πικρό σπέρμα. Το γλυκό σπέρμα, που είναι επιθυμητό χαρακτηριστικό, απαντάται στις ποικιλίες ασιατικής προέλευσης.
Η ποικιλία Orange red, αμερικάνικης προέλευσης που είναι ανθεκτική στην ίωση Sharka, αυτόστειρη , με καρπό εξαιρετικής ποιότητας, διαθέτει γλυκό σπέρμα.
Το ασυμβίβαστο είναι συνηθισμένο φαινόμενο στις ποικιλίες προέλευσης κεντρικής Ασίας και Περσίας- Καυκάσου.
Σε αντίθεση οι ευρωπαϊκές ποικιλίες θεωρούνται αυτογόνιμες και μέχρι πρότινος μόνο μερικές ποικιλίες αναφέρονταν στον κατάλογοτων αυτόστειρων.
Oι ποικιλίες 'Riland', 'Perfection', 'Orange red', που καλλιεργούνται στις ΗΠΑ είναι αυτόστειρες.
Όμως τις δυο τελευταίες δεκαετίες ο αριθμός των αυτόστειρων ευρωπαϊκών ποικιλιών έχει αυξηθεί (Tsunami, Primado, PinCot, Big Red, Goldrich, Medaga, Farely, Priabel, Primaris, Primaya, Spring Blush και πολλές άλλες), όπως προκύπτει από εκτεταμένες έρευνες.
Στην περίπτωση που μια ποικιλία είναι αυτόστειρη ή και μερικώς αυτόστειρη είναι απαραίτητη η παρουσία δεύτερης ποικιλίας (επικονιάστρια ποικιλία), καθώς και μελισσών, προκειμένου να εξασφαλιστεί ικανοποιητική καρπόδεση και παραγωγή.
Η επικονιάστρια ποικιλία αποτελεί το 15-25% της κύριας ποικιλίας, και φυτεύεται:
α) σε γραμμές, οπότε αναλογεί μια γραμμή επικονιάστριας σε 3 γραμμές κύριας ποικιλίας ή
β) διάσπαρτα στον οπωρώνα ( ένα δένδρο από την επικονιάστρια κάθε 3ο δένδρο κάθε 3η γραμμή).
Η επικονιάστρια ποικιλία πρέπει να συνανθεί με την κύρια ποικιλία και να είναι και αυτή αξιόλογη ποικιλία όπως και η κύρια ποικιλία.
Η ίωση «Σάρκα» αποτελεί σοβαρό πρόβλημα της βερικοκιάς και για τον λόγο αυτό καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια δημιουργίας ποικιλιών ανθεκτικών στη σάρκα.
Τελευταία έχουν παρατηρηθεί προσβολές σε οπωρώνες βερικοκιάς από το φυτόπλασμα (ΕSFY) κιτρίνισμα ή ίκτερος των πυρηνοκάρπων.
Το ίδιο φυτόπλασμα προσβάλλει κυρίως την Ιαπωνική δαμασκηνιά και ήδη προξενεί σοβαρές ζημίες (ορμονικές διαταραχές στο δένδρο, άνθιση το χειμώνα, ανομοιομορφία καρπών και καρποπτώσεις, ξήρανση δένδρων) σε αρκετούς οπωρώνες της Β. Ελλάδος. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισής του είναι η δημιουργία ανθεκτικών ποικιλιών.
► Ποικιλίες ανθεκτικές στην Σάρκα
Stark Early Οrange(SEO), Goldrich, Veecot, Harcot, Sunglo, Riland
► Ποικιλίες ανθεκτικές στην Σάρκα που προέκυψαν από υβριδισμό
Aurora, Orange Red, Lito, Pandora, Harlayne.
► Ελληνικές ποικιλίες(υβρίδια) ανθεκτικές στην ίωση
Nόστος , Nίκη, Nιόβη, Σκύδρα
Πίνακας 1
Ποικιλίες βερικοκιάς που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή ανθεκτικών ποικιλιών στη Σάρκα (Πρόγραμμα Ευρωπαϊκό) και υβρίδια που προέκυψαν
Πίνακας 2
Εποχή ωρίμανσης ποικιλιών βερικοκιάς στην Ελλάδα
*Η ποικιλία Aurora δεν συστήνεται για φύτευση, παρόλο που έχει μερικά καλά χαρακτηριστικά(αντοχή στην Ίωση Sharka, πρώιμη), διότι απαιτεί 900-1000 ώρες με θερμοκρασία <των 7οC για την διακοπή του ληθάργου των ανθοφόρων οφθαλμών, ο καρπός της είναι μικρού μεγέθους, όξινος, μαλακώνει πολύ γρήγορα κατά την ωρίμανση και δεν αντέχει τις μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις.
**Ποικιλίες αυτόστειρες
# Ποικιλία μερικώς αυτογόνιμη
Στις περιοχές της Ελλάδος που παράγονται βερίκοκα (Άργος, Κορινθία, Χαλκιδική) οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι ελληνικές «Πρώιμο Τυρίνθου, η Μπεμπέκου, η Διαμαντοπούλου και το Χασιώτικο», σε μικρότερη έκταση.
Επειδή οι Ελληνικές ποικιλίες είναι ευαίσθητες στην ίωση Sharka οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κάθε χρόνο μειώνονται και αντικαθίστανται από νέες ποικιλίες που έρχονται από το εξωτερικό (Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ κυρίως).
Όμως αρκετές από αυτές είναι αυτόστειρες ή μερικώς αυτόστειρες οπότε οι παραγωγοί σε περίπτωση που επιλέγουν κάποια από αυτές πρέπει να προμηθεύονται και την κατάλληλη επικονιάστρια ποικιλία για την αποφυγή τραγικών μελλοντικών καταστάσεων.
Τελευταία η καλλιέργεια της βερικοκιάς επεκτείνεται και σε μη παραδοσιακές περιοχές (Μακεδονία, Θεσσαλία, Θράκη) και στους νέους οπωρώνες που εγκαθίστανται συνήθως εφαρμόζεται η πυκνή φύτευση(4x1,5-3) με διαμόρφωση της κόμης σε μονόκορμο ατρακτοειδές ή και κύπελλο.
Ποικιλίες που φυτεύονται είναι πολλές και διαφορετικές από περιοχή σε περιοχή ή από παραγωγό σε παραγωγό.
Μερικές ποικιλίες που φυτεύονται είναι οι: Bora, Pincot, Bergeron, Farbaly, Faralia, Farhial, Kioto, Farely, OrangeRed, Goldrich, Fardao και άλλες. Η ποικ. Bora είναι σχετικά ανθεκτική στην ίωση Sharka.
Σχήμα 1
Εποχή ωρίμανσης παλαιών ποικιλιών βερικοκιάς στην Ν. Iταλία
Σχήμα 2
Εποχή ωρίμανσης παλιών ποικιλιών βερικοκιάς στη περιοχή Lazio της Ιταλίας
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα σχήματα 1και 2 η οψιμότερη ποικιλία ωρίμαζε τους καρπούς της τα τέλη Ιουλίου.
Σχήμα 3.
Εποχή ωρίμασης μερικών παλιών και κυρίως νέων ποικιλιών βερικοκιάς στην περιοχή Emilia Romana(Iταλία) σε σχέση με την ποικιλία San Castrese
Πηγή: κατάλογος ΖΑΝΖΙ ‐ Ιταλία
✔ Οι ποικιλίες Tsunami, Primado, PinCot, Big Red, Goldrich, Medaga, Farely, Priabel, Primaris, Primaya, Spring Blush που αναφέρονται στο σχήμα 3 είναι αυτόστειρες.
✔ Οι ποικιλίες Orange prima και Lunaful, είναι μερικώς αυτόστειρες και
✔ η ποικιλία Bora είναι μερικώς αυτογόνιμη.
Για τις παραπάνω ποικιλίες επιβάλλεται η παρουσία και δεύτερης ποικιλίας (επικονιάστρια) στον οπωρώνα για να εξασφαλιστεί ικανοποιητική καρπόδεση και παραγωγή.
¨Όπως γίνεται αντιληπτό από το σχήμα 3 υπάρχουν αρκετές ποικιλίες όψιμες που καλύπτουν όλο τον Αύγουστο .
Πληροφορίες σχετικές με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ποικιλιών βερικοκιάς στην Ιταλία
Από μια εκτενή μελέτη των ποιοτικών χαρακτηριστικών πολλών ποικιλιών που δοκιμάζονται ή καλλιεργούνται στην Ιταλία προέκυψαν τα παρακάτω στοιχεία.
► Μέγεθος καρπού - Ελάχιστο Aurora(45,1g), Flavorcot(42,2g) - Μέγιστο - Silvercot(84,5g), Kioto(99,1g)
► Σκληρότητα σάρκας - Aurora(6,9N), Perlecot, Latica(23,5N)
► ΔΣΣ% - Tα υψηλότερα ποσοστά παρατηρήθηκαν στις ποικιλίες Ferbaly-14,9%, Flavorcοt-14,6%, Portici-14,4%
► Ογκομ. Oξύτητα(ΟΟ) - Η χαμηλότερη στην ποικ. Orange Rubis (16,8meq.100.g -1 ), ενώ η υψηλότερη(44,3 meq100 g -1 ) στην ποικιλία Aurora.
► pH - Χαμηλότερο pΗ στην ποικιλία Aurora(2,9) και το υψηλότερο στις ποικ. Portici και Pellecchiella(3,8).
Στοιχεία από αξιολόγηση κριτών
► Βαθμολογία καλύτερης ποικιλίας - Portici(6,91), Pellecchiella(6,59)
► Καλύτερο άρωμα - Portici, Orange Rubis
► Λιγότερο άρωμα - 'Carmen Top', 'Pincot', 'Silvercot', 'Antonio Errani' και 'Bora
Η βαθμολογία των αξιολογητών συνέπιπτε με την αντικειμενική μέτρηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των ποικιλιών και τα κύρια χαρακτηριστικά ήταν η υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα( Portici -14,4%, Orange Rubis- 12,9%) και η σχέση ΔΣΣ%/ΟΟ(orange Rubis, Portici, Pellecchiella)
Απαιτήσεις σε ψύχος για διακοπή του ληθάργου των οφθαλμών
Προκειμένου οι ανθοφόροι οφθαλμοί της βερικοκιάς να διακόψουν το λήθαργου πρέπει να δεχτούν 300-1.000 ώρες με θερμοκρασία <των 7οC ανάλογα με την ποικιλία.
Η έλλειψη ωρών με χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσει σε οφθαλμόπτωση των ανθοφόρων οφθαλμών και στην μειωμένη καρποφορία όπως έχει παρατηρηθεί στη χώρα μας με την ποικιλία Aurora, η οποία απαιτεί περίπου 1000 ώρες με θερμοκρασία <των 7οC για να διακοπεί ο λήθαργος των ανθοφόρων οφθαλμών της.
Παρακάτω δίνονται οι απαιτήσεις μερικών ποικιλιών σε χαμηλές θερμοκρασίες για τη διακοπή του ληθάργου των ανθοφόρων οφθαλμών.
► Τίρυνθος (300-400h<7oC)
► Μπεμπέκου -//-
► Διαμαντοπούλου -//-
► Aurora 900-1000h<7oC
Ποικιλίες με μικρές απαιτήσεις σε ψύχος(<300h, 7oC)
1. Amal ή Feriana:
Ωριμάζει τους καρπούς της 10 ημέρες πριν από την Canino
2. Amor Leuch
Αυτόστειρη ποικιλία.
Καλοί επικονιαστές είναι οι ποικιλίες Quardi και η Sayeb.
Η ποικιλία αυτή κατάγεται από την Τυνησία.
Απαιτεί 200 ώρες κάτω των 7°C για την διακοπή του ληθάργου των οφθαλμών της.
Ωριμάζει τους καρπούς της πολύ ενωρίς.
3. Ouardi ή Priana
Κατάγεται από την Τυνησία.
Ωριμάζει τους καρπούς της 3 εβδομάδες πριν από την Canino.
4. Sayeb ή Beliana
Υποκείμενα
Τα υποκείμενα που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως το Myrobalan 29C , GF 31 και λιγότερο το σπορόφυτο Myrobalan.
Άλλα υποκείμενα που δοκιμάζονται είναι τα Ishtara R Ferciana και Adesoto R 101 Puebla για πυκνότερες φυτεύσεις.
Οι αποστάσεις φύτευσης που εφαρμόζονται σε σχέση με τη διαμόρφωση της κόμης φαίνονται στον πίνακα 3.
Πίνακας 3
Αποστάσεις φύτευσης ανάλογα με την διαμόρφωση της κόμης (υποκείμενο 29C)
Διαμόρφωση κόμης | Αποστάσεις Φύτευσης | Δένδρα / Στρέμμα |
Κύπελο | 5χ3-4 | 66-50 |
Παλμέτα | 4χ2,5-3 | 100-83 |
Κυπαρισσάκι | 4χ1,5-1,8 | 166-138 |
V , U κάθετα προς τη γραμμή | 5χ1,5 | 133 |