Σκοπός είναι να διερευνηθούν τυχόν θετικές επιδράσεις στην καρποφορία, σε συμφωνία με προηγούμενες εργασίες που πραγματοποιήθηκαν σε βρώσιμες ποικιλίες ελιάς στη Βόρεια Ελλάδα. Για τις ανάγκες του έργου πραγματοποιήθηκε πειραματική εργασία σε εμπορικό ελαιώνα, ο οποίος επιλέχθηκε σε συνεργασία με την ενδιαφερόμενη εταιρεία.
Οι χειρισμοί που εφαρμόσθηκαν είχαν ως εξής:
Α) Μάρτυρας: μη εφαρμογή του σκευάσματος
Β) ΑMINO 16 A: 3 ΨΕΚΑΣΜΟΊ ΜΕ amino 16 (καλοκαίρι 2014, χειμώνας και άνοιξη 2015).
Γ) ΑΜΙΝΟ 16 Β: 1 ψεκασμός (χειμώνας 2015)
Κατά το πρώτο έτος της εφαρμογής (2014) δεν παρατηρήθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ του χειρισμού Α και του Μάρτυρα.
Το 2015, ο χειρισμός Α παρουσίασε στατιστικώς σημαντική αύξηση σε σχέση με τον Μάρτυρα σε παραμέτρους που αφορούν στην ποσότητα της ανθοφορίας (ταξιανθίες ανά βλαστό), στο ποσοστό καρπόδεσης και στην αναλογία καρπών/βλάστησης (αριθμός καρπών ανά εκατοστό βλάστησης).
Επίσης, στο χειρισμό Α καταγράφηκε αύξηση σε απόλυτες τιμές στην παραγωγή καρπού κατά 10,6%, ενώ σε συνδυασμό με την αύξηση της ελαιοπεριεκτικότητας κατά 5,9%, η συνολική αύξηση στην παραγωγή ελαιολάδου ανήλθε σε 18% σε σχέση με τον Μάρτυρα.
Εκτιμάται, ότι η συνολική αντίδραση των ελαιόδεντρων στους χειρισμούς με ΑΜΙΝΟ 16 είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική για περαιτέρω πειραματισμό σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Εισαγωγή
Η ελιά, όπως και αρκετές άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες παρουσιάζει έντονα το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας. Πέρα από τη δεδομένη διακύμανση της έντασης του φαινομένου μεταξύ των διαφορετικών ποικιλιών, γενικά σωστή διαχείριση καλλιεργητικών πρακτικών, όπως το κλάδεμα, η λίπανση και η άρδευση μπορούν να μειώσουν την ένταση της παρενιαυτοφορίας, επιφέροντας υψηλά επίπεδα παραγόμενου καρπόυ στην χρονιά της χαμηλής παραγωγικότητας. Από τα θρεπτικά στοιχεία, σημαντικό ρόλο για μια καλή ανθοφορία και καρπόδεση έχουν το άζωτο και το βόριο.
Ως αποτέλεσμα, αρκετοί παραγωγοί επεμβαίνουν με εαρινή διαφυλλική εφαρμογή των στοιχείων αυτών, ενώ τελευταία, στην προσπάθεια αύξησης της ποσότητας και ποιότητας της ανθοφορίας, υπάρχει η τάση να εφαρμόζονται και σκευάσματα που περιέχουν διάφορα οργανικά υλικά.
Το σκεύασμα ΑΜΙΝΟ 16 είναι ένα προϊόν που περιέχει 16 L-αμινοξέα φυτικής προέλευσης.
Προηγούμενη ερευνητική εργασία στη Βόρεια Ελλάδα με ποικιλίες βρώσιμης ελιάς έδειξε ότι χειμεριμή εφαρμογή του σκευάσματος κατά την περίοδο της εαρινοποίησης αύξησε το ποσοστό καρπόδεσης και την παραγωγή σε σχέση με το Μάρτυρα. Στόχος του παρόντος Έργου είναι να επεκταθεί η μελέτη για τις επιδράσεις του σκευάσματος σε ελαιοποιήσιμες ποικιλίες και σε διαφορετικό περιβάλλον ανάπτυξης. Για τον σκοπό αυτόν πραγματοποιήθηκε η μελέτη της επίδρασης που έχει η εφαρμογή του σκευάσματος στην κύρια ελαιοποίησιμη ελληνική ποικιλία («Κορωνέικη»), στο ξηροθερμικό περιβάλλον της Κρήτης.
Παράλληλα, μελετάται η πιθανότατα επιπλέον θερινής εφαρμογής να βοηθήσει στο στάδιο της ανθικής επαγωγής τη χρονιά της υψηλής παραγωγής, ώστε να βελτιωθεί η ανθοφορία του επόμενου έτους.
Η μείωση της έντασης του φαινομένου της παρενιαυτοφορίας στην ελιά αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο. Τα τελευταία χρόνια, οι πλημμελώς εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές πρακτικές (με σκοπό τη μείωση του κόστους παραγωγής), σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (αύξηση της συχνότητας παρατεταμένης ή παρατεταμένης καλοκαιρίας στη διάρκεια του χειμώνα) έχουν αυξήσει τη διακύμανση από χρονιά σε χρονιά της παραγωγικότητας των ελαιοδένδρων, ενώ σε συνθήκες ξηρικής καλλιέργειας παρουσιάζεται το φαινόμενο της χαμηλής παραγωγικότητας ακόμη και για δυο συνεχόμενες καλλιεργητικές περιόδους.
Επομένως, η ύπαρξη προϊόντων που μπορεί να συμβάλλον στη μείωση της διακύμανσης της παραγωγής μεταξύ της χρονιάς υψηλής και της χρονιάς χαμηλής παραγωγικότητας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Μεθοδολογία
Χαρακτηριστικά του ελαιώνα
Η περιοχή Κολυμβαρίου του Νομού Χανίων είναι μια από τις σημαντικότερες ελαιοκομικές ζώνες της Κρήτης και παράγει ελαιόλαδο που έχει κατοχυρωθεί ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) για τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά που διαθέτει.
Ο ελαιώνας που επιλέχθηκε για την πειραματική εφαρμογή του ΑΜΙΝΟ – 16 είναι αρδευόμενος και σε καλή κατάσταση, ως προς τη διαμόρφωση (κλάδεμα) και τη συνέπεια στην εφαρμογή των διαφόρων καλλιεργητικών πρακτικών. Η τοποθεσία του ελαιώνα είναι στην περιοχή Σπηλιά Κολυμβαρίου, στη βόρεια ζώνη καλλιέργειας του Ν. Χανίων. Τα δέντρα είναι ποικιλίας «Κορωνέικη», ηλικίας 30 ετών και διαμορφωμένα σε πολύκορμα με έκπτυξη βραχιόνων στα 30-50 εκ. από το έδαφος και ύψος δέντρων που κυμαίνεται από 3,0 έως 4,5 μέτρα.
→ Χειρισμοί: Η κωδικοποίηση για την εφαρμογή χειρισμών στον πειραματικό ελαιώνα έχει ως εξής:
1. Μ: Μάρτυρας (καμία εφαρμογή ΑΜΙΝΟ 16)
2. Α: Εφαρμογή «Α» ΑΜΙΝΟ 16, η οποία περιλαμβάνει 3 ψεκασμούς ως εξής: καλοκαίρι 2014, χειμώνας 2015 και άνοιξη 2015.
3. Β: Εφαρμογή «Β» ΑΜΙΝΟ 16, η οποία περιλαμβάνει 1 ψεκασμό, τον χειμώνα του 2015.
→ Ο χρόνος εφαρμογής του ΑΜΙΝΟ 16 ανά χειρισμό είχε ως εξής:
Η δόση που εφαρμόσθηκε ανά ψεκασμό στους χειρισμούς Α και Β είναι αυτή των 50 ml AMINO-16 ανά ελαιόδενδρο, όπως καθορίστηκε σε συνεννόηση με την ΕΒΥΠ και με βάση το μέγεθος και την ηλικία των ελαιόδενδρων.
Αποτελέσματα
Ανθοφορία και Καρπόδεση
Όπως προκύπτει από τις μετρήσεις που αφορούσαν την ανθοφορία και την καρπόδεση, παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική αύξηση του αριθμού ταξιανθιών/ ομάδα βλαστών στον χειρισμό Α σε σχέση με το Μάρτυρα (Εικόνα 1).
Καταγράφηκε επίσης στατιστικώς σημαντική αύξηση της καρπόδεσης στο χειρισμό Α (Εικόνα 2).
Οι αντίστοιχες τιμές για το χειρισμό Β κυμαίνονταν μεταξύ του Α και του Μάρτυρα.
Όσον αφορά την παραγωγή καρπού (χειρισμός Α), ο ψεκασμός με ΑΜΙΝΟ 16 επέφερε αύξηση κατά 10,06%.
Παραγωγή ελαιολάδου
Με βάση και την ελαιοπεριεκτικότητα σε κάθε χειρισμό, υπολογίσθηκε και η μέση παραγωγή ελαιολάδου. Η παραγωγή ελαιολάδου κατά το χειρισμό Α αυξήθηκε συνολικά κατά 18%. Κατά το χειρισμό Β δεν παρουσιάστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, σύμφωνα με το λογισμικό SPSS 11.0 for Windows. Η σημαντικότητα των διαφορών των μέσων όρων ελέγχθηκε με την δοκιμασία των ελάχιστων σημαντικών διαφορών (least significant difference, LSD). Τα επίπεδα παραγωγής το 2015 κυμάνθηκαν σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα από το προηγούμενο έτος, γεγονός αναμενόμενο, λόγω του ιδιαίτερα υψηλού φορτίου που είχαν το 2014.
Συμπεράσματα
Γενικά, η εφαρμογή του ΑΜΙΝΟ 16 σε 3 δόσεις συνολικά (ή 2 μετά την εαρινοποίηση), φαίνεται να διαφοροποιεί σημαντικά την ποσότητα της ανθοφορίας (ταξιανθίες ανά βλαστό), το ποσοστό καρπόδεσης και την αναλογία καρπών/ βλάστησης (αριθμός καρπών ανά εκατοστό βλάστησης), σε σχέση με την εφαρμογή 1 δόσης (χειρισμός Β), η οποία επίσης φάνηκε να επηρεάζει θετικά τις παραπάνω παραμέτρους σε σχέση με το Μάρτυρα.
Η αυξημένη παραγωγή καρπών σε επίπεδο ομάδας βλαστών οδήγησε σε μειωμένη βλάστηση του χειρισμού ΑΜΙΝΟ 16 Α, γεγονός που θεωρείται φυσιολογικό λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας. Παράλληλα, καταγράφηκαν θετικές επιδράσεις του χειρισμού Α σε απόλυτες τιμές, αφού επέφερε 10,6% υψηλότερη παραγωγή καρπού και 18% υψηλότερη παραγωγή ελαιολάδου, ενώ η ελαιοπεριεκτικότητα ήταν 5,9% υψηλότερη σε σχέση με το Μάρτυρα.
Στο χειρισμό Β δεν καταγράφηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε σχέση με το Μάρτυρα.
Τα συγκεκριμένα ποσοστά αύξησης (χειρισμός Α) της μέσης παραγωγής των ελαιοδένδρων σε απόλυτες τιμές κρίνονται ικανοποιητικά για να δικαιολογήσουν το κόστος εφαρμογής του ΑΜΙΝΟ 16.
* Τα στοιχεία προέρχονται από τη μελέτη, η οποία διεξήχθη από Ιούλιο 2014 έως Νοέμβριο 2015, από το Ινστιτούτο Ελέας Υποτροπικών Καλλιέργειών και Αμπέλου Χανίων Κρήτης
** Πηγή ΦΩΤΟ «ΕΒΥΠ Ε.Ε.»
