Το μαγνήσιο (Mg), είναι ένα βασικό θρεπτικό στοιχείο για τις καλλιέργειες. Διαθέτει ένα ευρύ φάσμα βασικών ρόλων σε πολλές φυτικές λειτουργίες. Ένας από τους γνωστούς ρόλους του μαγνησίου είναι αυτός στη διαδικασία φωτοσύνθεσης, καθώς είναι ένα δομικό στοιχείο της χλωροφύλλης που κάνει τα φύλλα να φαίνονται πράσινα. Η ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να αποτελέσει σημαντικό περιοριστικό παράγοντα για την καλλιέργεια.
Εδαφικές αποθήκες μαγνησίου
Στο έδαφος το μαγνήσιο υφίσταται σε 3 μορφές:
► Μαγνήσιο εδαφικού διαλύματος, το οποίο είναι και σε ισορροπία με το μαγνήσιο ανταλλάξιμης μορφής και είναι αυτό που είναι άμεσα διαθέσιμο για τα φυτά.
► Ανταλλάξιμης μορφής μαγνήσιο, πρόκειται για την πιο σημαντική μορφή του στοιχείου βάσει της οποίας μπορούμε να προσδιορίσουμε το μαγνήσιο που είναι διαθέσιμο για τα φυτά. Η μορφή αυτή του μαγνησίου αποτελείται από το μαγνήσιο που συγκρατείται από τα σωματίδια της οργανικής ύλης και από αυτά της αργίλου. Βρίσκεται σε ισορροπία με το μαγνήσιο στο διάλυμα του εδάφους.
► Μη ανταλλάξιμης μορφής μαγνήσιο, το οποίο και αποτελείται από το μαγνήσιο των πρωτογενών ορυκτών του εδάφους. Η διαδικασία διάσπασης των ορυκτών στα εδάφη είναι πολύ αργή. Επομένως, αυτό το κλάσμα μαγνησίου δεν είναι διαθέσιμο στα φυτά.
Πρόσληψη μαγνησίου από τα φυτά
Τα φυτά προσλαμβάνουν το μαγνήσιο στην ιοντική του μορφή Mg+2, η οποία είναι η μορφή του διαλυμένου μαγνησίου στο διάλυμα του εδάφους. Η πρόσληψη μαγνησίου από τα φυτά κυριαρχείται από δύο κύριες διαδικασίες: πρώτον, η παθητική πρόσληψη οδηγείται από το ρεύμα της μεταφοράς και η δεύτερη από τη διάχυση.
Τα ιόντα μαγνησίου κινούνται από ζώνες υψηλής συγκέντρωσης σε ζώνες χαμηλότερης συγκέντρωσης. Συνεπώς, οι ποσότητες μαγνησίου που μπορεί να πάρει το φυτό εξαρτώνται από τη συγκέντρωσή του στο διάλυμα του εδάφους και από την ικανότητα του εδάφους να αναπληρώσει το διάλυμα του εδάφους με μαγνήσιο.
Διαθεσιμότητα και πρόσληψη μαγνησίου
Συνθήκες όπως το χαμηλό pH του εδάφους, οι χαμηλές θερμοκρασίες, οι συνθήκες ξηρού εδάφους και τα υψηλά επίπεδα ανταγωνιστικών στοιχείων, όπως το κάλιο και το ασβέστιο, μειώνουν τη διαθεσιμότητα μαγνησίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, η ανεπάρκεια μαγνησίου είναι πιο πιθανή.
Επίδραση του εδαφικού pH στη διαθεσιμότητα του μαγνησίου
Σε εδάφη χαμηλού pH, η διαλυτότητα του μαγνησίου μειώνεται και καθίσταται λιγότερο διαθέσιμη. Λόγω της μεγάλης ενυδατωμένης ακτίνας του ιόντος μαγνησίου, η αντοχή του δεσμού του στις θέσεις ανταλλαγής στο έδαφος είναι σχετικά χαμηλή. Τα όξινα εδάφη αυξάνουν την τάση του μαγνησίου να διοχετεύεται επειδή έχει λιγότερες ανταλλάξιμες θέσεις (χαμηλότερη CEC). Επιπλέον, στοιχεία όπως το μαγγάνιο και το αργίλιο γίνονται πιο διαλυτά σε όξινα εδάφη, με αποτέλεσμα τη μειωμένη πρόσληψη μαγνησίου.
Άλλα θετικά φορτισμένα ιόντα, όπως το κάλιο και το αμμώνιο, μπορούν επίσης και ανταγωνίζονται το μαγνήσιο και μειώνουν την πρόσληψη και τη μετατόπιση από τις ρίζες στα ανώτερα μέρη του φυτού. Συνεπώς, οι υπερβολικές εφαρμογές αυτών των θρεπτικών ουσιών ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπάρκεια μαγνησίου. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να λαμβάνεται στα αμμώδη εδάφη, καθώς το CEC είναι χαμηλό και μπορεί να κρατήσει λιγότερες ποσότητες μαγνησίου.
Έλλειψη μαγνησίου
Η ανεπάρκεια μαγνησίου, όπως και οποιαδήποτε άλλη ανεπάρκεια, οδηγεί σε μείωση της απόδοσης. Επίσης, οδηγεί σε υψηλότερη ευαισθησία στις ασθένειες των φυτών.
Δεδομένου ότι το μαγνήσιο είναι ένα ευκίνητο στοιχείο μέσα στο φυτό, τα συμπτώματα ανεπάρκειας εμφανίζονται πρώτα στα χαμηλότερα και τα μεγαλύτερα φύλλα.
Το πρώτο σύμπτωμα είναι τα χλωρωτικά φύλλα, τα οποία στη συνέχεια αναπτύσσουν μεσονεύριο χλώρωση. Σε μερικά φυτά, στα φύλλα θα εμφανιστούν κοκκινωπά ή μοβ στίγματα. Η έκφραση των συμπτωμάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ένταση στην οποία τα φύλλα εκτίθενται στο φως. Τα φυτά που παρουσιάζουν έλλειψη μαγνησίου και εκτίθενται σε υψηλές εντάσεις φωτός θα παρουσιάσουν περισσότερα συμπτώματα.
