Πώς θα μπορούσε να είναι ένα σχέδιο διαχείρισης των θρεπτικών στοιχείων;

Η κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης, δηλαδή μίας έγγραφης διαδικασίας στην οποία θα καταγράφεται ολοκληρωμένη στρατηγική στην οποία θα καταγράφεται ολοκληρωμένη στρατηγική και οι συγκεκριμένες πρακτικές για τον τρόπο χρήσης των θρεπτικών στοιχείων στη παραγωγή, αποτελούν ένα μέσο για μείωση της ρύπανσης από άζωτο και φώσφορο.

Με ποιο τρόπο βοηθούν οι καλλιέργειες κάλυψης;

Οι καλλιέργειες κάλυψης (cover crop) αντί να συγκομίζονται παρέχουν φυτοκάλυψη στο έδαφος και στη συνέχεια παραμένουν στην επιφάνεια του εδάφους ως επίστρωμα, είτε ενσωματώνονται με μηχανική κατεργασία ως χλωρά λίπανση. Μειώνουν τις απώλειες των θρεπτικών στοιχείων εξαιτίας της έκπλυσης και κυρίως του αζώτου. Για το σκοπό αυτό μία ιδανική προστατευτική καλλιέργεια θα πρέπει να αναπτύσσει ένα πλούσιο ριζικό σύστημα όσο το δυνατό γρηγορότερα αμέσως μόλις η κύρια καλλιέργεια σταματήσει την ανάπτυξη του. Έχει αποδειχθεί ότι τα χειμερινά σιτηρά είναι λιγότερο αποδοτικά από τα ψυχανθή στην απομάκρυνση του εναπομένοντος διαλυτού αζώτου.

Γιατί να αποφύγετε τη καύση της καλλιέργειας;

Η καύση μετατρέπει μεγάλες ποσότητες αζώτου, θείου καθώς και φωσφόρου σε αέριες οι οποίες χάνονται από τη περιοχή. Τα εδάφη συνεχίζουν να χάνουν φώσφορο για τα επόμενα έτη. Ωστόσο η τέφρα από καύση χαμηλής έντασης περιέχει υψηλά επίπεδα καλίου, μαγνησίου και ασβεστίου.

Τι πρέπει να γνωρίζεται για τη πορεία των θρεπτικών στοιχείων των λιπασμάτων;

Ένας από τους πιο γνωστούς μύθους που επικρατεί για τα λιπάσματα αναφέρει ότι τα ανόργανα λιπάσματα που εφαρμόζονται στο έδαφος παρέχουν απευθείας τα απαραίτητα συστατικά στα φυτά. Ωστόσο αυτό που συμβαίνει στη πραγματικότητα είναι ότι τα θρεπτικά στοιχεία που προστίθενται συμμετέχουν ενεργά στο πολύπλοκο κύκλο των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους , ενώ μόνο ένα σχετικά περιορισμένο ποσοστό προσλαμβάνεται από τα φυτό κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου(της τάξεως 10 έως 60 %). Γενικά όσο αυξάνεται η ποσότητα λιπάσματος, η αποδοτικότητα των λιπασμάτων μειώνεται, αφήνοντας στο έδαφος μεγάλη ποσότητα από το προστιθέμενο θρεπτικό στοιχείο.

Ποια είναι τα διαγνωστικά εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο παραγωγός;

Τα τρία βασικά εργαλεία είναι (1) οι παρατηρήσεις στον αγρό, (2) η φυλλοδιαγνωστική και (3) η ανάλυση του εδάφους. Η αποτελεσματική παρατήρηση και η ερμηνεία των φαινομένων απαιτούν ικανότητα και εμπειρία.

Συμπερασματικά

Η ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή σε κάθε οικολογικό σύστημα διαχείρισης. Αυτό μπορεί εν μέρει να επιτευχθεί με την ενσωμάτωση φυτικών υπολειμμάτων στο έδαφος. Η χρήση καλλιεργειών κάλυψης αποτελεί ένα πρόσθετο μέσο ανακύκλωσης. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν εδαφολογικές αναλύσεις και άλλα διαγνωστικά μέσα για να προσδιοριστούν οι πραγματικές ανάγκες των θρεπτικών για το έδαφος. Εντούτοις, όπου η συγκέντρωση των θρεπτικών στα εδάφη είναι ήδη επαρκής, η προσθήκη λιπασμάτων μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση του εδάφους και του περιβάλλοντος γενικότερα.

Πηγή: Εδαφολογία – η φύση και οι ιδιότητες των εδαφών Nyle C.Brady & Ray R. Weil , 2011, Αθήνα, Εκδόσεις Έμβρυο. Σελ: 680-720