Γνωστό από τα αρχαία χρόνια στον ελλαδικό χώρο, αναφερόμενο ως “ρους” από τον Θεόφραστο και “βυρσοδεψική ρους” από τον Διοσκουρίδη. Παλαιότερα είχε ευρεία χρήση στη βυρσοδεψία (επεξεργασία δερμάτων), όπως μαρτυρά και η επωνυμία του ως “βυρσοδεψικό”, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε τανίνες (στα φύλλα και τους βλαστούς).
Πρόκειται περί θάμνου ύψους 1-3 μέτρων, με σύνθετα, περιττόληκτα (7-15 φυλλάρια), ωοειδή έως λογχοειδή, οδοντωτά και παχιά φύλλα (Φωτογραφία 1). Τα άνθη του είναι λευκοπράσινα, με βραχείς ποδίσκους και φύονται επάκρια σε πυκνές ανθήλες ή στάχεις 5-30 εκατοστών.
Φωτογραφία 1. Θάμνος και συστάδες καρπών Ρουδιού.
Οι καρποί παράγονται σε πυκνές συστάδες, είναι υποσφαιρικές δρύπεις, τριχωτοί, με καστανοπορφυρό χρώμα κατά την ωρίμανση (Φωτογραφία 1).
Η χρήση του Ρουδιού σήμερα στη βυρσοδεψία έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί, λόγω της ανάπτυξης τεχνικών επεξεργασίας και βαφής των δερμάτων με χημικές ουσίες. Παλαιότερα εξάγονταν και λάδι από τους καρπούς και χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή κεριών. Παραμένει ένα μελισσοκομικό φυτό απ’ όπου παράγεται ένα ανοιχτόχρωμο μέλι, με λεπτό άρωμα και ιδιαίτερη γεύση.
Η κύρια χρήση του φυτού σήμερα όμως, είναι η παραγωγή του μπαχαρικού σουμάκι (ή σουμάκ, πιο κοντά στην αραβική προφορά), από την αποξήρανση των ώριμων καρπών, με ευρεία χρήση στην ανατολίτικη μαγειρική (Αραβικές χώρες, Τουρκία, Ιράν, κ.λπ.). Το σουμάκι είναι βαθυκόκκινου χρώματος και έχει όξινη γεύση και μπορεί υποκαταστήσει το λεμόνι ή το ξύδι σε μαγειρεμένα κρέατα (Φωτογραφία 2). Χρησιμοποιείται αυτούσιο ή ως μείγμα με άλλα μπαχαρικά και σε σαλάτες και σάλτσες. Το σουμάκι χρησιμοποιείται και στην παραδοσιακή ιατρική (ειδικά στις χώρες του Ισλάμ), λόγω των διουρητικών και αντιπυρετικών του ιδιοτήτων και την ευεργετική του δράση στους στομαχόπονους. Χρειάζεται όμως προσοχή στις ποσότητες κατανάλωσής του γιατί περιέχει ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν σε ορισμένα άτομα ερεθισμούς και αλλεργικές αντιδράσεις.
Φωτογραφία 2. Μπαχαρικό σουμάκι εμπορίου.
Το Ρούδι θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ως φυτό, όχι απαραίτητα ως καλλιεργούμενο, μιας και απαντάται συχνά στη χώρα μας ως αυτοφυές και οι παραγόμενοι καρποί του δεν συλλέγονται, υπερωριμάζουν και καταστρέφονται ανεκμετάλλευτοι. Μικρές βιοτεχνίες ή οικιακές επιχειρήσεις του διατροφικού τομέα θα μπορούσαν να βγουν κερδισμένες από την παραγωγή του μπαχαρικού σουμάκι, με σκοπό την εμπορία του, με εξαγωγικό προσανατολισμό πρωτίστως αλλά και για την εγχώρια, με ειδικές γαστρονομικές απαιτήσεις, αγορά.
