1. Δείκτες διαθέσιμου καλίου στο έδαφος
Σε αρκετές περιπτώσεις είναι δύσκολο να βρεθεί μια αληθινή σχέση των αναγκών των φυτών για βέλτιστη παραγωγή με το εναλλάξιμο κάλιο στο έδαφος που συνήθως μετράται στις αναλύσεις εδάφους (κυρίως σε ότι αφορά τα φορητά τεστ στο αγρό). Αντίθετα, η συγκέντρωση του καλίου στο εδαφικό διάλυμα είναι καλύτερος δείκτης διαθέσιμου καλίου προς απόδοση στα φυτά, σε σχέση με την μέτρηση του εναλλάξιμου καλίου στο έδαφος.
2. Η πρόσληψη από τις ρίζες
Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό του ολικού ποσού καλίου που βρίσκεται στο έδαφος προσλαμβάνεται από τα φυτά λόγω άμεσης επαφής των ριζών με τα εδαφοτεμαχίδια. Η συντριπτική πλειοψηφία του καλίου πρέπει να μεταφερθεί πρώτα στο εδαφικό διάλυμα και από εκεί στην ενεργό ριζόσφαιρα και τα ριζικά τριχίδια από τα οποία απορροφάται.
3. Η συγκέντρωση του καλίου στο εδαφοδιάλυμα
Τα φυτά προσλαμβάνουν τα θρεπτικά από το εδαφοδιάλυμα. Έτσι, όσο περισσότερο κάλιο είναι διαλυμένο στο εδαφικό διάλυμα τόσο περισσότερο κάλιο είναι διαθέσιμο στα φυτά. Το ποσό του διαθέσιμου καλίου προς τα φυτά εξαρτάται από τον ρυθμό απελευθέρωσης του καλίου από την ανόργανη άργιλο των εδαφοτεμαχιδίων.
4α. Η απελευθέρωση του καλίου από την άργιλο
Η δυνατότητα του εδάφους προς απελευθέρωση καλίου σε επαρκή ποσότητα προς το εδαφοδιάλυμα εξαρτάται από τον κορεσμό των εδαφοτεμαχιδίων αργίλου σε κάλιο. Ένα έδαφος με έλλειψη καλίου προσροφά με μεγάλη δύναμη κατιόντα καλίου και δεν μπορεί να αποδώσει στο εδαφοδιάλυμα ικανοποιητικές ποσότητες κατιόντων καλίου, με αποτέλεσμα τα φυτά να εμφανίζουν συμπτώματα τροφοπενίας καλίου.
4β. Η απελευθέρωση του καλίου από την άργιλο
Ένα μετρίως εφοδιασμένο έδαφος με κάλιο, μπορεί να αποδώσει κατιόντα καλίου με μεγαλύτερη ευκολία, αλλά η συγκέντρωση κατιόντων καλίου στο εδαφοδιάλυμα δεν εξασφαλίζει συνήθως την ικανοποιητική τροφοδότηση των φυτών με κάλιο και άρα την απρόσκοπτη ανάπτυξή τους.
4γ. Η απελευθέρωση του καλίου από την άργιλο
Μόνο ένα επαρκώς εφοδιασμένο έδαφος με περίσσεια κατιόντων καλίου προσροφημένα στα ανόργανα εδαφοτεμαχίδια της αργίλου μπορεί να τροφοδοτεί το εδαφικό διάλυμα με αρκετή ποσότητα κατιόντων καλίου, αυξάνοντας έτσι την συγκέντρωση καλίου στο εδαφοδιάλυμα σε υψηλά επίπεδα και εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη πρόσληψη των κατιόντων καλίου από τα φυτά.
5. Κλειδί η συγκέντρωση αργίλου στο έδαφος
Η διαφορετική συγκέντρωση των εδαφών σε άργιλο καθορίζει τον βαθμό κορεσμού τους σε κατιόντα καλίου και άρα την ικανότητα απόδοσής των στο εδαφοδιάλυμα. Έτσι, ενώ σε ένα αμμώδες έδαφος τα 15 mg K2O / 100g εδάφους είναι αρκετά για κορεσμό σε κάλιο και άρα δυνατότητα απόδοσης καλίου στο εδαφοδιάλυμα χαρακτηρίζοντας το έδαφος πλούσιο σε κάλιο, σε ένα αργιλώδες έδαφος δεν επαρκούν, χαρακτηρίζοντας το έδαφος φτωχό σε κάλιο.
6. Η υφή του εδάφους καθορίζει την απόδοση καλίου
Φαίνεται λοιπόν πόσο μεγάλη είναι η διαφορά του ανταλλάξιμου καλίου που απαιτεί ένα βαρύ αργιλο-πυλώδες έδαφος με μεγάλη συγκέντρωση αργίλου σε σχέση με ένα ελαφρύ αμμώδες έδαφος με μικρή συγκέντρωση αργίλου, προκειμένου να αποδοθεί η ίδια ποσότητα καλίου στο εδαφοδιάλυμα.
7. Η δυναμική κίνηση του καλίου
Η παραπάνω απλοϊκή απεικόνιση (που βασίζεται στην αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων) δείχνει πως σε σχέση με ένα ελαφρύ έδαφος που διαθέτει την ίδια ποσότητα ανταλλάξιμου καλίου, σε ένα βαρύ έδαφος ακόμη και διπλάσια ποσότητα καλιούχας λίπανσης δεν μπορεί να έχει τα ίδια αποτελέσματα στην ανάπτυξη των φυτών και την παραγωγή τους καθόσον η μεγαλύτερη συγκέντρωση αργίλου σε αυτό δεν επιτρέπει στο κάλιο να διατεθεί στο εδαφοδιάλυμα σε ικανοποιητική ποσότητα και άρα απαιτείται συμπληρωματική λίπανση με κάλιο προκειμένου να φθάσει το επίπεδο καλίου στο εδαφοδιάλυμα στο επιθυμητό επίπεδο για ίδια παραγωγή.
8. Η ρυθμιστική ικανότητα του καλίου είναι ουσιώδης
Η διαχείριση του επιπέδου του καλίου στο εδαφοδιάλυμα και η διατήρησή του σε ικανοποιητικά επίπεδα είναι πολύ μεγάλης σημασίας για την επίτευξη υψηλής ποσοτικά και ποιοτικά παραγωγής των καλλιεργειών, καθόλη την διάρκεια της ζωής των φυτών. Τα αμμώδη εδάφη επιδεικνύουν μικρή ρυθμιστική ικανότητα και απαιτούν επανειλημμένες εφαρμογές καλιούχας λίπανσης. Τα βαριά αργιλούχα εδάφη δεσμεύουν εύκολα τα κάλιο και απαιτούν επίσης εφαρμογές υψηλής καλιούχας λίπανσης.
9. Σοδειά και πρόσληψη αρχικού μη-ανταλλάξιμου καλίου
Όταν τοανταλλάξιμο κάλιο μειώνεται στην ριζόσφαιρα, τα φυτά μπορούν να προσλάβουν μέρος από το αρχικά μη-ανταλλάξιμο κάλιο. Όμως ο ρυθμός απελευθέρωσης αυτού του μη-ανταλλάξιμου καλίου στο εδαφοδιάλυμα είναι πολύ χαμηλός για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των εντατικώς καλλιεργούμενων φυτών που προορίζονται για υψηλή παραγωγή σοδειάς, ακόμα και σε κατάσταση εδαφικής υδατοϊκανότητας (αποτελέσματα από 19 διαφορετικούς εδαφικούς τύπους).
10. Η δέσμευση του καλίου από τα ανόργανα εδαφοτεμαχίδια
Όταν η καλιούχος λίπανση δεν είναι επαρκής και τα φυτά πρέπει να καταφύγουν στο αρχικά μη-ανταλλάξιμο κάλιο του εδάφους, αυτό διατίθεται από τις εξωτερικές πλευρές των κορεσμένων εδαφοτεμαχιδίων (1) μεταπίπτοντας τα σε ακόρεστα (2). Μεταγενέστερη λίπανση καλίου έχει ως αποτέλεσμα αρχικά την απορρόφηση και δέσμευση του καλίου στην άργιλο και μόνο όταν αυτή καταστεί μικρής δυναμικότητας δέσμευσης (3) τα φυτά αρχίζουν να εκμεταλλεύονται το κάλιο που περίσσεψε από την λίπανση. Για το λόγο αυτό οι λιπάνσεις με κάλιο τότε πρέπει να είναι μεγάλες.
11. Αργιλούχα εδάφη και μειωμένη διαθεσιμότητα καλίου
Η κίνηση του καλίου μέσω διάχυσης εξαρτάται από την εδαφική υγρασία και την συγκέντρωση του εδαφοδιαλύματος σε κάλιο. Σε ίδιες συνθήκες ένα ελαφρύ έδαφος δείχνει καλύτερη – πιο αδύναμη δέσμευση καλίου και άρα υψηλότερη συγκέντρωση καλίου στο εδαφοδιάλυμα σε συντομότερο χρόνο, σε σχέση με ένα βαρύ έδαφος, στο οποίο η δέσμευση καλίου είναι ισχυρότερη και η διάχυση καλίου πιο αργή.
12. Καλή εδαφική υγρασία και υψηλή διαθεσιμότητα καλίου
Ο ρυθμός διάχυσης είναι υψηλότερος όταν η εδαφική υγρασία είναι επίσης υψηλή. Συνεπώς, τα εδάφη που δεν αρδεύονται κανονικά χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες καλιούχας λίπανσης προκειμένου να επιτευχθεί ο ίδιος ρυθμός διάχυσης. Σε συνθήκες μικρής διάχυσης καλίου (συνθήκες έλλειψης υγρασίας στο έδαφος) μόνο ένα μέρος της εφαρμοζόμενης ποσότητας καλίου τελικά διατίθεται στα φυτά.
13. Κάλιο και αυξημένες σοδειές ακόμη και σε συνθήκες έλλειψης εδαφικής υγρασίας
Ο περιορισμός της διαθεσιμότητας των θρεπτικών λόγω της ελλειμματικής εδαφικής υγρασίας μπορεί να ισοσκελισθεί με μεγαλύτερες εφαρμογές καλιούχας λίπανσης. Έτσι με μόλις την μισή εδαφική υγρασία (50%) μπορούμε να έχουμε την ίδια σοδειά αν φροντίσουμε αντί για 17 mg ανταλλάξιμου K / 100g εδάφους να έχουμε διαθέσιμα 46 mg αυξάνοντας την καλιούχα λίπανση.
14. Κάλιο και δυσμενείς συνθήκες εδαφικής υγρασίας
Η βελτίωση της διαθεσιμότητας του καλίου μέσω της αύξησης της καλιούχας λίπανσης είναι σημαντική, ειδικά σε δυσμενείς περιπτώσεις εδαφικής υγρασίας: σε περιπτώσεις ανεπαρκών βροχοπτώσεων που μειώνουν την κινητικότητα του καλίου ή σε περιπτώσεις υπερβολικών βροχοπτώσεων που δημιουργούν συνθήκες έλλειψης οξυγόνου στην ριζόσφαιρα, που αδυνατίζουν την ικανότητα απορρόφησης της ρίζας.
15α. Γιατί μερικά εδάφη «καταπίνουν» το κάλιο;
Το παραπάνω σχήμα δείχνει πως αλληλεπιδρούν η ρίζα, το εδαφοδιάλυμα, τα κατιόντα καλίου και τα εδαφοτεμαχίδια αργίλου στην δυναμική κίνησης του καλίου στο έδαφος. Τα πρώτα κατιόντα καλίου που θα δεχθούν την απορροφητική δύναμη της ρίζας είναι αυτά στην εξωτερική επιφάνεια των εδαφοτεμαχιδίων της αργίλου.
15β. Γιατί μερικά εδάφη «καταπίνουν» το κάλιο;
Μόλις η ρίζα απορροφήσει όσα κατιόντα καλίου βρίσκονται μπορεί από το εδαφοδιάλυμα και τις εξωτερικές επιφάνειες των εδαφοτεμαχιδίων της αργίλου, ξεκινά να απομυζά τα κατιόντα καλίου που βρίσκονται δεσμευμένα μεταξύ των φύλλων της αργίλου στα εδαφοτεμαχίδια. Αυτό προκαλεί την εξάντληση των εδαφών σε κάλιο.
15γ. Γιατί μερικά εδάφη «καταπίνουν» το κάλιο;
Με την προσθήκη κατιόντων καλίου εξωγενώς μέσω της καλιούχας λίπανσης, αυτά ρχικά θα καλύψουν τα κενά που άφησαν τα κατιόντα καλίου που απορρόφησε η ρίζα μεταξύ των φύλλων της αργίλου στα εδαφοτεμαχίδια και μόλις η δύναμη δέσμευσης των κατιόντων καλίου από τα εδαφοτεμαχίδια μετριαστεί, τα κατιόντα καλίου που θα βρίσκονται στο εδαφοδιάλυμα θα υποστούν την δύναμη της ρίζας και θα προσληφθο΄ν από αυτή.
Ανάλογα με την ποσότητα τις καλιούχας λίπανσης που εφαρμόσθηκε θα ξεκινήσει εκ νέου ένας νέος κύκλος απορρόφησης κατιόντων καλίου από την ρίζα, αρχικά από το εδαφοδιάλυμα, στην συνέχεια από την εξωτερική επιφάνεια των εδαφοτεμαχιδίων της αργίλου και τέλος από το εσωτερικό αυτών. Η δυναμική ισορροπία των κατιόντων καλίου που θα διαμορφώνεται ανά πάσα στιγμή θα εξαρτάται από τις εφαρμοζόμενες δυνάμεις απορρόφησης της ρίζας και δέσμευσης από τα εδαφοτεμαχίδια.
Πηγή : HAIFA
Πηγή στοιχείων παρουσίασης: International Potash Institute
