Κατάγεται από την περιοχή της Γόνιμης Ημισελήνου (διασχίζει την Αίγυπτο έως τη Μεσοποταμία) και έχει παίξει ιδιαίτερα μεγάλο και ιστορικό ρόλο στη διατροφή των λαών των περιοχών αυτών.
Φύεται στη Μέση Ανατολή, την Αραβική χερσόνησο, τη βόρειο Αφρική και τις νότιες περιοχές της Ευρώπης, μεταξύ αυτών και οι νοτιότερες περιοχές της χώρας μας.
Πρόκειται περί δίοικου δένδρου που μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα ύψος, με κυλινδρικό κορμό, σχεδόν ομοιοπαχύ σε όλο του το μήκος, με φύλλα πτεροσχιδή σε τμήματα (φυλλάρια), λογχοειδή και τραχέα (Φωτογραφία 1). Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές (ξηροθερμικές κλιματικές συνθήκες) και σε εδάφη καλά στραγγιζόμενα, αργιλώδη έως αμμώδη και με απουσία ανθρακικού ασβεστίου (CaCO3), ενώ οι αρδεύσεις κρίνονται ευεργετικές, ιδιαίτερα στην περίοδο ανάπτυξης των καρπών.
Φωτογραφία 1. Κορυφαίο τμήμα δένδρου Χουρμαδιάς.
Ο καρπός της παράγεται στα θηλυκά άτομα (άριστο ποσοστό φύτευσης αρσενικών επικονιαστών 50% που κρίνεται όμως ασύμφορο στην περίπτωση εμπορικής καλλιέργειας) είναι δρύπη, ελλειψοειδώς κυλινδρικός, μήκους 3-7 εκατοστών και διαμέτρου 2-3 εκατοστών, έντονου κόκκινου έως έντονου κίτρινου χρώματος (ανάλογα την ποικιλία) και φύεται σε κρεμαστούς σπάδικες, σε πολυάριθμες ομάδες, κρεμάμενοι από μακριούς αποξυλωμένους ποδίσκους (Φωτογραφία 2). Πρόκειται για θρεπτικούς (πλούσιοι σε υδατάνθρακες, βιταμίνη Α και ιχνοστοιχεία), εύγευστους και γλυκούς καρπούς (75% περιεκτικότητα σε σάκχαρα οι αποξηραμένοι), που δεν ωριμάζουν όμως ταυτόχρονα (ανομοιόμορφη ωρίμανση), με τα όποια μειονεκτήματα για τη συγκομιδή τους, αν και υπάρχει και η λύση της τεχνητής ωρίμανσης για τους παραγωγούς.
Φωτογραφία 2. Ομάδες (σπάδικες) καρπών Χουρμαδιάς σε κανονική και υπερώριμη κατάσταση.
Η κύρια αξία της Χουρμαδιάς για τη χώρα μας είναι η καλλωπιστική και δευτερευόντως η χρήση της για παραγωγή καρπών, με εξαγωγικό προσανατολισμό κυρίως. Ήδη εκμεταλλεύεται το δένδρο για κοσμητικούς λόγους σε δημόσιους χώρους και πάρκα, στις νότιες περιοχές της χώρας μας όπως π.χ. την Ρόδο, την Κρήτη, κ.α.
Σε πιθανή επιθυμία συστηματικής εμπορικής ενασχόλησης με την καλλιέργεια της Χουρμαδιάς για εκμετάλλευση του καρπού, θα χρειαστεί ο παραγωγός να εντρυφήσει στις τεχνικές της τεχνητής επικονίασης και τεχνητής ωρίμανσης του καρπού.
