Ποια είναι τα κρυφά κόστη των συστημάτων αγροδιατροφής ;
Τα κρυφά κόστη των αγροδιατροφικών συστημάτων είναι εκείνα που αναφέρονται στις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και υγειονομικές επιπτώσεις που δεν αξιολογούνται και δεν αντικατοπτρίζονται στις τιμές της αγοράς.
Τα τρέχοντα συστήματα αγροδιατροφής επιβάλλουν τεράστιο κρυφό κόστος στην υγεία, το περιβάλλον και την κοινωνία μας, που ισοδυναμεί με τουλάχιστον 10 τρισ. δολάρια ετησίως, σύμφωνα με ανάλυση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), που καλύπτει 154 χώρες. Αυτό αντιπροσωπεύει σχεδόν το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Σύμφωνα με την έκδοση του 2023 του The State of Food and Agriculture (SOFA) , το μεγαλύτερο κρυφό κόστος (πάνω από 70%) οφείλεται σε ανθυγιεινές δίαιτες, υψηλή περιεκτικότητα σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, λίπη και σάκχαρα, που οδηγούν σε παχυσαρκία, ασθένειες και απώλειες στην παραγωγικότητα της εργασίας. Οι απώλειες αυτές εμφανίζονται ιδιαίτερα υψηλές σε χώρες υψηλού εισοδήματος.
Το 1/5 του συνολικού κόστους σχετίζεται με το περιβάλλον, από εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αζώτου, αλλαγή χρήσης γης και χρήση νερού. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που επηρεάζει όλες τις χώρες και η κλίμακα του πιθανώς να υποτιμάται λόγω περιορισμών δεδομένων.
Οι εκτιμήσεις της έκθεσης δείχνουν ότι οι χώρες χαμηλού εισοδήματος φέρουν το μεγαλύτερο βάρος του κρυφού κόστους των συστημάτων αγροδιατροφής σε σχέση με το εθνικό εισόδημα.
Πιο συγκεκριμένα, οι χώρες χαμηλού εισοδήματος πλήττονται αναλογικά περισσότερο από το κρυφό κόστος, το οποίο αντιπροσωπεύει πάνω από το 1/4 του ΑΕΠ τους, έναντι 12% στις χώρες μεσαίου εισοδήματος και 8% στις χώρες υψηλού εισοδήματος.
Στόχος της έκθεσης είναι να προσφέρει βοήθεια στους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων, προκειμένου να κατευθύνουν τα παγκόσμια αγροδιατροφικά συστήματα έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη βιωσιμότητα.
Ο Γενικός Διευθυντής του FAO Qu Dongyu δήλωσε «Μπροστά στις κλιμακούμενες παγκόσμιες προκλήσεις: διαθεσιμότητα τροφίμων, προσβασιμότητα τροφίμων και προσιτή τιμή τροφίμων, κλιματική κρίση, απώλεια βιοποικιλότητας, οικονομική επιβράδυνση και ύφεση, επιδείνωση της φτώχειας, και άλλες επικαλυπτόμενες κρίσεις, το μέλλον των συστημάτων αγροδιατροφής μας εξαρτάται από την προθυμία μας να εκτιμήσουμε όλους τους παραγωγούς τροφίμων, μεγάλους ή μικρούς, να αναγνωρίσουμε αυτό το πραγματικό κόστος και να κατανοήσουμε πώς συνεισφέρουμε όλοι σε αυτά και ποιες ενέργειες πρέπει να λάβουμε. Ελπίζω ότι αυτή η έκθεση θα χρησιμεύσει ως έκκληση για δράση για όλους τους εταίρους – από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους φορείς του ιδιωτικού τομέα έως τους ερευνητές και τους καταναλωτές - και θα εμπνεύσει μια συλλογική δέσμευση για τον μετασχηματισμό των αγροδιατροφικών μας συστημάτων προς όφελος όλων».
