Το Τμήμα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων Νάουσας, του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων (ΕΛ.Γ.Ο. “ΔΗΜΗΤΡΑ” / Γενική Διεύθυνση Αγροτικής Έρευνας), συνέλεξε και καταχώρησε σε μία συλλογή, μια σειρά εκλαϊκευμένων άρθρων υπό την επιμέλειά του, με γενικό τίτλο “Δενδρώδη / θαμνώδη μικρότερης οικονομικής σημασίας”, που δημοσιεύτηκαν διαδικτυακά στο FARMABLOG της FARMACON (www.farmacon.gr) από το Νοέμβριο του 2019 έως και το Δεκέμβριο του 2020.

Η Κουμαριά ή Άρβουτος η κοινή ή Λαγομηλιά ή Κουραμιά ή Καρομηλία ή Μαυροκουμαριά κ.ά. (Arbutus unedo L., Οικογένεια: Ericaceae) είναι ένα αειθαλές δενδρύλλιο, αρκετά εξαπλωμένο ως αυτοφυές στην Ευρώπη, δυτική Ασία και βόρειο Αφρική.

O Κράταιγος ή Τρικουκκιά ή Μουρτζιά ή Μπουρμπουτζελιά ή Κοκτσιά ή Τσιατσιά ή Ξαγκαθιά, ή Βουρβουλιά ή Μουμουτζελιά ή Κουδουμηλιά, κ.ά. (Crataegus spp. L., Οικογένεια: Rosaceae) είναι ένας φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δένδρο, τα είδη του οποίου είναι αρκετά εξαπλωμένα ως αυτοφυή στο εύκρατο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου του πλανήτη.

Η Ασιμίνα ή Αζιμίνα ή Pawpaw ή Ασιμίνα η τρίλοβος, κ.ά. [Asimina triloba (L.) Dunal, Οικογένεια: Annonaceae] είναι ένα φυλλοβόλο δενδρύλλιο, ιθαγενές της βορειοανατολικής Αμερικής. Συγχέεται λανθασμένα πολλές φορές με την Παπάγια (Carica papaya L., Οικογένεια: Caricaceae), που αποτελεί άλλο είδος.

O Ζαμπούκος ή Σαμπούκος ή Κουφοξυλιά ή Αφροξυλιά ή Φρουξυλήθρα, κ.ά. (Sambucus nigra L., Οικογένεια: Caprifoliaceae ή Adoxaceae κατά άλλους) είναι ένας φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δένδρο αρκετά εξαπλωμένο ως αυτοφυές στην Ευρώπη και τη βόρειο Αμερική, καθώς και στις υγρές, δροσερές και δασώδεις περιοχές της χώρας μας, που διαθέτει μεγάλη φαρμακευτική και καλλωπιστική αξία.

Η Χουρμαδιά ή Φοίνικας ο δακτυλοφόρος ή Φοινικιά ή Κουρμαδιά ή Ντατολιά (Phoenix dactylifera L., Οικογένεια: Arecaceae) είναι ένα ιδιαίτερο δένδρο με περιορισμένη εξάπλωση στις νότιες περιοχές της χώρας μας, που διαθέτει μεγάλη καλλωπιστική αξία (όπως και όλοι οι Φοίνικες και Φοινικοειδή) και διατροφική αξία, λόγω της παραγωγής εύγευστων φρούτων (χουρμάδες ή κουρμάδες ή φοινίκια ή ντάτολα), τα οποία όμως δεν έχουν αποκτήσει την ανάλογη αγοραστική αξία στη χώρα μας.

Η Χαρουπιά ή Ξυλοκερατιά ή Κερατονία ή Κερωνία ή Κερατέα η έλλοβος κ.ά. [Ceratonia siliqua (L.), Οικογένεια: Fabaceae ή Leguminosae (παλαιότερη κατάταξη: Caesalpiniaceae)] είναι ένα αειθαλές δένδρο, που καλλιεργείται από αρχαιοτάτων εποχών και η καταγωγή της χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Η Φράπα ή Πόμελο ή Κιτρέα η μεγίστη [Citrus maxima (Merr.), συν. Citrus grandis (Osbeck), Οικογένεια: Rutaceae] είναι ένα αειθαλές εσπεριδοειδές δένδρο, με περιορισμένη καλλιεργητική αξία για τη χώρα μας.

Οι τοπικές ποικιλίες οπωροφόρων δένδρων έχουν το χαρακτηριστικά της προσαρμογής τους στις εκάστοτε οικολογικές συνθήκες όπου έχουν αναπτυχθεί και είναι απαραίτητο πρωταρχικό υλικό για τη δημιουργία νέων ποικιλιών γιατί περιέχουν μοναδική συστάδα γονιδίων που διασφαλίζουν τα χαρακτηριστικά της προσαρμοστικότητας και της παραγωγικότητας.

Η Φραγκοσυκιά ή Οπουντία η ινδική συκή ή Παυλοσυκιά ή Μπαρμπαροσυκιά ή Παπουτσοσυκιά ή Φαραοσυκιά [Opuntia ficus-indica (L.) Mill., Οικογένεια: Cactaceae] είναι ένας πολύκλαδος θαμνοειδής ή δενδρόμορφος κάκτος με περιορισμένη αλλά ενδιαφέρουσα καλλιεργητική αξία για τη χώρα μας (υπάρχει μια μικρή ζήτηση καρπού, ιδιαίτερα σε επίπεδο λαϊκών αγορών αλλά και περισσότερη εξαγωγική ζήτηση).