Παρασκευή, 24 Νοεμβρίου 2017

Ασφυξία του ριζικού συστήματος στην δενδροκομία

Παναγιώτης Γ. Ξαφάκος - Ειδικός Δενδροκόμος ειδικευθείς στο Instituto Sperimentale di Frutticoltura (Verona, Italia)

Ο ρόλος του ριζικού συστήματος ενός δένδρου είναι η στήριξη και η μεταφορά νερού και ιχνοστοιχείων από το έδαφος στην κόμη καθώς και η αποθήκευση των αποθεμάτων τροφής.

Με την πάροδο όμως του χρόνου, όσο το δέντρο αναπτύσσεται, το ριζικό του σύστημα πολλαπλασιάζεται και επεκτείνεται προς όλες τις κατευθύνσεις, δημιουργώντας έτσι ένα πλέγμα από ρίζες ικανές να απορροφούν τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται από το έδαφος.

Στην φύση το ριζικό σύστημα αναπτύσσεται ανάλογα με τις ανάγκες του και τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή.(photo1,3)

Apparato radicale ciliegio

Photo 1: Prof. Giorgio BARGIONI - Istituto Sperimentale di Frutticoltura a Verona_Italia

Ένα φαινόμενο που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες στους οπωρώνες της ευρύτερης περιοχής Σκύδρας, λόγο των παρατεταμένων βροχοπτώσεων, είναι η κατάκλιση και η άνοδος στάθμης των υπόγειων υδάτων.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί αναερόβιο περιβάλλον στην περιοχή της ριζόσφαιρας των δένδρων, προκαλώντας μείωση της συγκεντρώσεως οξυγόνου(O2) και παράλληλη αύξηση διοξειδίου του άνθρακα(CO2) και αιθυλενίου(C2H4).(photo 3).

asfyksia 1

Photo 2

Εκτός από τις καλλιέργειες υδροφύτων, όπως το ρύζι, η παρατεταμένη στασιμότητα νερού θεωρείται αρνητικό φαινόμενο από γεωπονική άποψη:

1. Εμποδίζει την παροχή οξυγόνου στις ρίζες των δένδρων με αποτέλεσμα , την ασφυξία και το θάνατο.

2. Επικρατούν ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη μυκήτων λαιμού (φυτόφθορα) και ρίζας (σηψιρριζία).

3. Συντελούνται απώλειες που οφείλονται στην έκπλυση των θρεπτικών ουσιών και κυρίως του αζώτου.

4. Επιδεινώνει την δομή του εδάφους, προκαλώντας την διασπορά των οργανικών κολλοειδών που συνδέουν τους κόκκους του εδάφους μεταξύ τους.

5. Διευκολύνει την απονιτροποίηση και τη συσσώρευση των τοξικών ενώσεων όπως σουλφίδια, θειώδη, μαγγάνιο.

6. Εμποδίζεται η πρόσβαση σε οχήματα και άτομα για την πραγματοποίηση καλλιεργητικών εργασιών.

Η στασιμότητα του νερού στην επιφάνεια του εδάφους συμβαίνει όταν, ο ρυθμός διείσδυσης στο έδαφος είναι μικρότερη από την ένταση των βροχοπτώσεων ή την ποσότητα του νερού που παρέχεται στο κτήμα και η επιφάνεια του δεν είναι εφοδιασμένη με επαρκή κλίση αναγκαία για την επιφανειακή απορροή.

riziko systhma1

photo 3

Τα οπωροφόρα δένδρα παρουσιάζουν διαφορετικό βαθμό ευαισθησίας στην παρακράτηση νερού, ιδιαίτερα σε σχέση με το είδος και το βλαστικό στάδιο ανάπτυξης.

Το επίπεδο αντοχής των πυρηνόκαρπων (ροδακινιά, βερικοκιά, κερασιά, δαμασκηνιά),στην παρατεταμένη στασιμότητα νερού κατά τους χειμερινούς μήνες είναι της τάξεως 7-10 ημερών.

Ενώ είναι περισσότερο ευπαθή στα βλαστικά στάδια έντονης ανάπτυξης (3-5 ημέρες).

Σε γενικές γραμμές η στασιμότητα νερού προκαλεί μείωση στην αναπνευστική δραστηριότητα των ριζών, λόγω της χαμηλότερης διαθεσιμότητα του οξυγόνου.

Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε δραματικές συνέπειες, όπως την ασφυξία της ρίζας, μέχρι το θάνατο των φυτών, ή σε μια αργή μείωση της διατροφής με αποτέλεσμα την διακοπή της ανάπτυξης.